Inwoners vrij in hun bewegingen in 15-minutenstad

Het World Economic Forum zou de meest snode plannen hebben, als je bepaalde hoeken van het internet gelooft. Hun laatste idee? Een permanente lockdown installeren door het invoeren van '15-minutensteden', zo klinkt het op sociale media. Het zou van de steden 'openluchtgevangenissen' maken waar bewoners niet zomaar uitkomen. In Cleveland, in de Amerikaanse staat Ohio en het Engelse Oxford zou het al realiteit worden. Of worden hier het WEF opnieuw woorden in de mond gelegd en feiten verdraaid?

Beoordeling

De beweringen zijn fout. Het WEF heeft niet gezegd dat de 15-minutenstad voor een permanente lockdown moet zorgen. In Oxford heeft het nieuwe verkeerscirculatieplan er evenmin een verband mee. De burgemeester van Cleveland wil van zijn stad een 15-minutenstad maken, maar dat is geen beperking van persoonlijke vrijheden.

Feiten

Frontnieuws baseert zich volledig op een artikel van de Amerikaanse website Newspunch. Beide sites hebben een reputatie voor het verspreiden van desinformatie. Zowel Frontnieuws als Newspunch waren in het verleden al meermaals het onderwerp van een dpa-factcheck, inclusief één waar ze een uitspraak verzonnen die zogezegd van het WEF afkomstig was.

Opnieuw lijkt dit artikel van Newspunch grotendeels uit de duim gezogen. Nergens verduidelijken zij wie van het WEF die uitspraak zou hebben gedaan, noch waar of wanneer.

De screenshot van de tweet met de boodschap dat "de 15-minutenstad lockdownnaleving garandeert' is nergens terug te vinden en lijkt dan ook vervalst. Een woordvoerder van het WEF bevestigde dit ook aan Deutsche Presse-Agentur (dpa). "Het WEF heeft zo'n uitspraak nooit gedaan, noch getweet", zo klinkt het.

Wandelen en fietsen

Op de website van het WEF zijn wel verschillende artikelen over het concept van de 15-minutenstad te vinden, maar nergens staat dat dit voor een permanente lockdown moet zorgen.

Het concept komt evenmin bij het WEF, in tegenstelling tot wat wordt gezegd. Het idee is afkomstig van de Frans-Colombiaanse academicus en stedenbouwkundige Carlos Moreno. Alle stadsinwoners zouden hun dagelijkse voorzieningen en diensten moet kunnen bereiken met een wandeling, fietstocht, of via openbaar vervoer binnen vijftien minuten. Denk aan een dokter, een supermarkt, een school of park.

Oxford

De Engelse stad test een nieuw verkeerscirculatieplan in het centrum. Daarbij zijn bepaalde wegen op bepaalde momenten van de dag minder toegankelijk voor privéwagens. Dat plan heeft eigenlijk niets te maken met het concept van de 15-minutenstad, maar is ontworpen om het fileprobleem in Oxford te verhelpen. Over het plan circuleert al maanden desinformatie en dpa schreef er al eerder een factcheck over.

Autobestuurders hebben nog steeds toegang tot alle delen van de stad, alleen zullen ze een andere route moeten nemen wanneer de filters actief zijn. Zo zullen ze bijvoorbeeld de ring moeten nemen in plaats van dwars door de stad te gaan. Er zullen geen fysieke barrières zijn. Er zijn ook verschillende uitzonderingen, zoals voor taxi's, bussen, bestelwagens, bromfietsen en motorfietsen en hulpdiensten.

Cleveland

De burgemeester van Cleveland, Justin Bibb, maakte in april vorig jaar tijdens een toespraak de intentie bekend om het concept van de 15-minutenstad te verwerken voor de ruimtelijke ordening binnen de stad.

Een woordvoerder van Bibb bevestigde aan AP dat het niet de bedoeling is om persoonlijke vrijheid te ontnemen of om nieuwe verkeersregulaties in te voeren. Het idee is om basisvoorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg en voedingswinkels makkelijker toegankelijk te maken voor inwoners zonder auto. In Cleveland gaat dat om een vierde van de bevolking.

(Stand van zaken: 07.03.2023)