Satire uit context

Oude The Onion-uitzending grapt dat Facebook CIA-operatie is

21.6.2022, 18:04 (CEST)

Het lijkt soms wel alsof Facebook elk aspect van ons leven kent. Een nieuwsverhaal dat het bedrijf dit in opdracht van de CIA doet, is echter niet van journalisten, maar humoristen afkomstig.

Dat Facebook bijzonder goed is in het verzamelen van persoonlijke informatie van zijn gebruikers is geen nieuws. Wel in het nieuws: Het bedrijf zou dit al heel de tijd in dienst van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA doen. Mark Zuckerberg zou een CIA-agent zijn. Deze uitzending wordt dan ook veel op Twitter en - ironisch genoeg - Facebook (hier en hier) gedeeld. Facebook zou zelfs zo efficiënt zijn, dat de CIA al haar andere informatievergaringsprogramma's heeft opgeschort. Klinkt ongeloofwaardig? Dat is het ook.

Beoordeling

De video is afkomstig van The Onion, een satirische website. De informatie in deze uitzending moet dus niet serieus genomen worden. 

Feiten

De "nieuwsuitzending" is snel terug te vinden op Youtube. Het blijkt te gaan om een video van "The Onion News Network"; Factzone met Brooke Alvarez. De video dateert van maart 2011. De pagina van de uitzending is nog te vinden op de website van The Onion, maar de video lijkt niet meer te werken. 

The Onion is een satitirische nieuwswebsite en omschrijft zichzelf ook zo. De website staat zelfs als satirisch vermeld op het webarchief van het Amerikaanse Library of Congress. Brooke Alvarez is dan ook een personage gespeeld door een actrice. De info in dit nieuwsbericht moet dan ook niet serieus genomen worden. 

De gedeelde video is afkomstig van TikTok. De gebruiker die de video origineel op Tiktok plaatste, laat doormiddel van hashtags merken dat hij doorheeft dat het om humor gaat. Zijn profiel staat vol met filmpjes waarin hij op segmenten van The Onion reageert. 

De versie die de ronde doet op sociale media is echter een duetvideo met dit filmpje. Daarin reageert een TikTokgebruiker simultaan op een andere TikTokvideo. Bij deze duetvideo valt echter niet meer op te maken dat het duidelijk om satire gaat en sturen de hashtags de kijker in de richting van verontwaardiging over de inhoud van de uitzending. 

Satirische websites zien wel vaker hun artikelen en uitzendingen zonder context gepresenteerd worden. Dit wordt dan voor waar aangenomen, wat aanleiding geeft tot de meest gekke complottheorieën. Zo schreef Deutsche Presse-Agentur onder andere al over een zwangere Ken-pop, een verkoopsstop van raketijsjes, gekweekte Disneysterren (ook van The Onion) en het chemtrailsprogramma van de Duitse overheid. Telkens bleek het om satirische berichten te gaan, die voor waar werden aangenomen.

(Stand van zaken: 21.06.2022)

Links

Twitterpost (gearchiveerd)

Facebookpost I (gearchiveerd)

Facebookpost II (gearchiveerd)

Gearchiveerde video

Youtubevideo (gearchiveerd)

Pagina op website The Onion (gearchiveerd)

The Onion (gearchiveerd)

Frequently Asked Questions The Onion (gearchiveerd)

Library of Congress (gearchiveerd)

Suzanne Sena op IMDB (gearchiveerd)

Originele TikTokvideo (gearchiveerd)

TikTokprofiel (gearchiveerd)

Wat is een duetvideo? (gearchiveerd)

Duetvideo The Onion (gearchiveerd)

Factchecks dpa (hier, hier, hier en hier)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.