College Den Hulster in Venlo: 'actie voor Oekraïne was vrijwillig, drinken toegestaan'

Op Facebook circuleert het bericht dat scholieren van het College Den Hulster in Venlo op 21 april zouden worden opgesloten in hun school, zonder eten en drinken. Het doel van deze actie zou zijn de kinderen te laten ervaren "hoe het in de Oekraïne is". Deelname aan de actie zou verplicht zijn. Een video van een ouder die naar de school belt, wordt gedeeld met de nodige veroordelende reacties op sociale media.

Beoordeling

Er zou op 21 april inderdaad een activiteit rond de oorlog in Oekraïne plaatsvinden, maar die was volgens de school geheel vrijwillig. De bewering dat de leerlingen zouden worden opgesloten zonder eten en drinken klopt niet. Water drinken was toegestaan. De leerlingen zouden volgens de directie 'van het eerste tot en met het zesde lesuur hun digitale devices inleveren en tijdens deze uren niet eten.'

Feiten

In de video is een telefoongesprek te horen tussen een receptioniste van het College Den Hulster in Venlo en een beller. De beller vraagt of het klopt dat er de volgende dag een actie voor Oekraïne zou worden georganiseerd op school, waarop de receptioniste bevestigend antwoordt. Vervolgens vraagt de beller of het klopt dat de school de leerlingen wil opsluiten zonder eten, met alleen water, om ze te laten ervaren hoe het eraan toegaat in Oekraïne. Daarop antwoordt de receptioniste dat hierover nog bericht volgt vanuit de directie. Dan ontsteekt de beller in woede: "Maar zijn jullie helemaal van de pot gerukt, om mijn kinderen op te gaan sluiten?" 

Of het telefoongesprek daadwerkelijk heeft plaatsgevonden en of de beller daadwerkelijk een bezorgde ouder van meerdere leerlingen van de school is, is op dit moment moeilijk te verifiëren. De beller spreekt wel eerst over een zoontje van een vriendin die op de school zou zitten om vervolgens over "mijn kinderen" te spreken. 

Brief aan de ouders

De video toont op 00:25 een screenshot van een brief van de school met informatie over een evenementenweek. Dit screenshot lijkt afkomstig van een ouder wiens kind op de school zit. Die heeft het bericht ondertussen verwijderd, maar het wordt als screenshot nog gedeeld. In de brief gaat het over het initiatief 'Samen in actie voor Oekraïne'. Daarbij laten de leerlingen van 1THavo+ zich van het eerste tot en met het zesde lesuur 'opsluiten' in een klaslokaal. Ze leveren gedurende die uren hun elektronische apparatuur in en zullen niet eten.

Op 00:47 is in de video ook tekst zichtbaar waarin beweerd wordt dat de actie verplicht is. In de brief wordt echter niet gerept over de al dan niet vrijwillige aard van de actie. Wel wordt in de brief uitdrukkelijk gesteld dat water drinken toegelaten is, in tegenstelling tot wat beweerd wordt in posts op sociale media die de video verspreiden. Ook in het telefoongesprek is er sprake van dat water gedronken mag worden. Onderaan de brief wordt vermeld dat ouders of verzorgers van wie de kinderen niet kunnen meedoen, hierover de school kunnen contacteren. 

Of deze brief daadwerkelijk in deze vorm aan ouders is verstuurd, is moeilijk te achterhalen. De brief is niet op de website van de school te vinden. Het zou hier kunnen gaan om een onzorgvuldig geformuleerde brief van de school, waarin niet gesproken wordt over het vrijwillige karakter van de actie. Ook is het mogelijk dat de brief door de maker van de video is bewerkt. Hoe dan ook bevat de brief elementen die de beweringen van de mensen die de video delen, onderuit halen.

Naast de veronderstelde brief van de school, bevat de video ook een screenshot van een nieuwsartikel over corruptie in Oekraïne. De bron van dat artikel wordt niet onthuld, maar een reverse image search met Google op de afbeelding bij het artikel wijst uit dat het afkomstig is van de website van het Dagblad van het Noorden. Het artikel dateert van september 2021 en heeft niets te maken met de geplande actie op het College Den Hulster in Venlo. Het heeft er alle schijn van dat dit screenshot louter in de video is verwerkt om bij te dragen aan een negatieve beeldvorming rond Oekraïne. 

Reactie van de school 

Op de website van het College Den Hulster wordt in twee nieuwsberichten van 20 april, naar aanleiding van de ontstane heisa op sociale media, nadrukkelijk gesproken over het vrijwillige karakter van de actie. In het eerste nieuwsbericht wordt aangegeven dat de actie ieder jaar wordt georganiseerd om geld op te halen voor een goed doel. In voorgaande jaren werd deze actie 'Zip your lips' genoemd, aldus de directie. Die actie wordt overigens door veel scholen in het land jaarlijks georganiseerd en bestaat al meer dan 25 jaar.

Blijkbaar werd door de school soms ook de term 'opsluitdag' gebezigd. In hetzelfde nieuwsbericht schrijft de directie namelijk dat die term "een onterecht negatief beeld oproept" en men zal "deze actie in de toekomst dan ook niet meer zo noemen." 

In het tweede nieuwsbericht van dezelfde dag schrijft de directie dat de 'challenge day' van de volgende dag zal worden aangepast. De school benadrukt dat de leerlingen "vanzelfsprekend niet verplicht" waren om deel te nemen en dat zij "op ieder moment [konden] besluiten om te stoppen". Vanwege de ontstane commotie heeft de school echter besloten dat de leerlingen nog wel "lessen over burgerschapsvorming en saamhorigheid" zullen krijgen, maar dat "de uitdaging om tijdens deze lessen niet te eten en niet door het gebouw te verplaatsen, komt te vervallen".

Klokkenluiders voor vrijheid

Rechtsboven in beeld bij de video is het logo van de Telegramgroep Klokkenluiders voor vrijheid te zien, een Telegramkanaal met meer dan 85.500 leden. Het kanaal wordt onder meer gebruikt om protestacties te organiseren, zoals de geëscaleerde betoging tegen het Nederlandse coronabeleid in Rotterdam in november 2021. Het kanaal verspreid wel vaker desinformatie. Video's van Klokkenluiders svoor vrijheid waren dan ook in het verleden al het onderwerp van factchecks door Deutsche Presse-Agentur (dpa). Die gingen onder andere over een vermeend coronaprotest in Duitsland, onvrede van Canadese politie met coronamaatregelen en coronamaatregelen in China.

(stand van zaken: 26.04.2022)