Beweringen in tegenspraak met de stand van de wetenschap
18.1.2022, 16:34 (CET)
Het vaccineren van (jonge) kinderen tegen COVID-19 zou gevaarlijk en nutteloos zijn, aldus een Belgische dierenarts. In een interview met Blckbx.tv beweert wetenschapper Geert Vanden Bossche dat inenting kinderen gevoeliger zou maken voor het SARS-CoV-2-virus en hen vatbaarder maken voor auto-immuunziektes. Daarnaast zou hun eigen, 'naïeve' immuunsysteeem "weggeconcurreerd" worden door de antistoffen in het vaccin. Het zou ook nutteloos zijn, aangezien kinderen zelden zwaar ziek worden van COVID-19. Het gesprek wordt ook op Facebook veelvuldig gedeeld.
Beoordeling
De beweringen zijn grotendeels in tegenspraak met de stand van de wetenschap. Zoals tal van studies en het Europees Centrum voor Ziektebestrijding en -preventie (ECDC) reeds aantoonden zijn de coronavaccins ook voor kinderen veilig. Coronavaccinatie maakt kinderen niet vatbaarder voor het SARS-CoV-2-virus, noch is het nadelig voor hun aangeboren immuunsysteem. Er is geen gegrond bewijs dat vaccins auto-immuunziektes veroorzaken. Het klopt wel dat kinderen zelden ernstig ziek worden door COVID-19, maar dat is niet de enige relevante parameter.
Feiten
In het interview, dat een klein half uur duurt, herhaalt Vanden Bossche meermaals hoe gevaarlijk en nutteloos de coronavaccins zouden zijn voor kinderen. Vorig jaar kwam Vanden Bossche reeds in opspraak omdat hij foutief claimde dat de coronavaccins besmettelijkere varianten creëren.
Zo zegt hij nu dat de coronavaccins kinderen juist gevoeliger maken voor het SARS-CoV-2-virus. Hierover is pediater en vaccinoloog Petra Schelstraete (UZ Gent) kort: "Neen", zegt ze daarover in reactie tegen Deutsche Presse-Agentur (dpa). Hoewel ze geen honderd procent veiligheid bieden, beschermen de coronavaccins kinderen wel tegen COVID-19, vergelijkbaar met het effect voor jongeren en volwassenen. Ze maken je niet gevoeliger voor de ziekte.
Vaccins zijn veilig bevonden, ook voor kinderen
Kinderen worden inderdaad zelden zwaar ziek door COVID-19. Maar dat wil niet zeggen dat er helemaal geen risico's zijn, ook bij kinderen zonder onderliggende aandoeningen, zo zegt dr. Schelstraete. Een van die risico's van het krijgen van COVID-19 is MIS-C, oftewel multisysteem inflammatoir syndroom. Daarbij zijn meerdere orgaansystemen zoals hart, longen en nieren ontstoken.
Dat is een ernstige, maar goed behandelbare ziekte indien op tijd wordt ingegrepen. Er zijn geen gekende risicofactoren voor en het treft vooral gezonde kinderen. Recente Franse en Amerikaanse studies tonen aan: de coronavaccinatie helpt om het ontwikkelen van MIS-C na een coronabesmetting te voorkomen.
Uit de klinische studie van het Pfizervaccin bij kinderen van 5 tot 11 jaar blijkt eveneens dat zij weinig last hebben van nevenwerkingen, die tevens van korte duur zijn. Ernstige bijwerkingen werden niet gemeld. Ze zijn dus erg veilig, zelfs wanneer men rekening houdt met het kleine, maar reële risico op myocarditis. Gegevens uit de VS, waar al meer kinderen werden ingeënt, zijn ook geruststellend. Er werden maximaal 4 gevallen per miljoen vaccindoses vastgesteld.
Verder zijn er ook de collectieve voordelen van het vaccineren van kinderen. Zo verlaagt het de viruscirculatie. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) berekende dat indien 30-70% van de 5 tot 11-jarigen ingeënt worden, de Rt-waarde (of reproductiegetal) met 8 tot 14% zou dalen. De transmissie naar kwetsbare personen in de omgeving van het kind daalt en hun leven kan normaler verlopen: scholen kunnen open blijven, er is geen onnodige quarantaine en jeugdactiviteiten kunnen doorgaan.
Aangeboren en verworven immuunsytemen zijn geen concurrenten
Vanden Bossche doet ook een lange, ietwat verwarrende uitleg over het feit dat het aangeboren immuunsysteem van kinderen, hun "naïeve antistoffen" zoals hij het noemt, na vaccinatie worden onderdrukt of "weggeconcurreerd" door de antistoffen in het vaccin.
Het aangeboren immuunsysteem van kinderen lijkt inderdaad beter opgewassen tegen het SARS-Cov-2-virus dan dat van volwassenen. De exacte oorzaak daarvan is nog niet bekend. Ze ontwikkelen ook robuuste antistoffen na een infectie.
Er is geen bewijs dat antistoffen die worden verworven door inenting afbreuk zouden doen aan het aangeboren immuunsysteem of aan antistoffen verworven door infectie. Het aangeboren immuunsysteem wordt niet afgebroken na vaccinatie, maar werkt juist mee na immunisatie. Vaccinatie na infectie verhoogt de immuniteit.
Geen bewijs dat coronavaccins auto-immuunziektes veroorzaken
Tenslotte zegt Vanden Bossche ook nog dat de coronavaccins een "storm van auto-immuunziektes" kunnen veroorzaken bij kinderen. De idee dat vaccins auto-immuunziekten veroorzaken bij zowel kinderen als volwassenen is ouder dan de coronapandemie. Ook bij de coronavaccins circuleert die claim sinds hun introductie een jaar geleden, en dpa schreef er al meermaals over. Daar is geen bewijs voor, zowel voor de coronavaccins als vaccins in het algemeen.
(Stand van zaken: 18/01/2022)
Links
Eerdere dpa-factcheck over uitspraken Vandenbossche
Klinische studie Pfizervaccin bij kinderen 5-11 (gearchiveerd)
Over prof. dr. Petra Schelstraete (gearchiveerd)
Gezondheid & Wetenschap - MIS-C (gearchiveerd)
Franse studie MIS-C en corona(vaccinatie) (gearchiveerd)
Amerikaanse studie MIS-C en corona(vaccinatie) (gearchiveerd)
Scientific American - Kinderen, coronavaccin en myocarditis (gearchiveerd)
CDC - data veiligheid coronavaccins bij kinderen (gearchiveerd)
ECDC - Rapport vaccinatie kinderen 5-11 (gearchiveerd)
Mayo Clinic - COVID-19 in baby's en kinderen (gearchiveerd)
Nature - kinderen en COVID-19 (gearchiveerd)
Studie - Kinderen en antistoffen na coronabesmetting (gearchiveerd)
Stanford Medicine - coronavaccinatie en ummuunsysteem (gearchiveerd)
Dpa-factchecks over auto-immuunziektes en coronavaccins
Meedan Healthsdesk - coronavaccins en auto-immuunziektes (gearchiveerd)
CHOP - vaccins en auto-immuunziektes (gearchiveerd)
Wetenschappelijk artikel 2018 over vaccins en auto-immuunziektes (gearchiveerd)
Contact met het dpa-factcheckteam: factcheck-belgium@dpa.com