Slechts één parlementslid vraagt aftreden Zelensky

Na de fel gemediatiseerde ruzie tussen de Amerikaanse en de Oekraïense president staat op Facebook te lezen dat het parlement van Oekraïne een spoedzitting bij elkaar roept om president Zelensky af te zetten. Het bericht komt van de website Frontnieuws.com. Maar is dit wel waar?

Beoordeling

De bewering is fout. Ze is gebaseerd op de oproep van één parlementslid om president Zelensky af te zetten. Dat is niet hetzelfde als de effectieve opstart van een afzettingsprocedure door het Oekraïense parlement.

Feiten

Kort na de ontmoeting tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky riep het Oekraïense parlementslid Oleksandr Dubinskyi via X op om een spoedzitting te organiseren om een afzettingsprocedure tegen Zelensky in gang te zetten. Dubinskyi, die zichzelf in zijn X-biografie een "politiek gevangene van Zelensky" noemt, zit in voorhechtenis op beschuldiging van hoogverraad.

Frontnieuws.com concludeert overhaast dat het Oekraïense parlement inderdaad in spoedzitting bij elkaar komt om Zelensky meteen af te zetten. Hetzelfde artikel verscheen een dag eerder ook in het Engels op de website The People’s Voice. Beide werden in het verleden al vaker betrapt op het verspreiden van nepnieuws.

In de tweede paragraaf van artikel 83 van de Oekraïense grondwet, die ook naar het Engels vertaald is, staat nochtans dat spoedzittingen enkel bij elkaar geroepen kunnen worden door de voorzitter van het parlement. Dit kan enkel op vraag van minstens een derde van het aantal leden, of op vraag van de president zelf.

Artikel 111 van diezelfde grondwet stelt dan weer duidelijk dat een eventuele afzettingsprocedure enkel in gang gezet kan worden indien daarvoor een meerderheid bestaat. Om de uiteindelijke afzetting te bekrachtigen is zelfs een meerderheid van drie vierde nodig, naast een uitspraak van het Grondwettelijk Hof en het Hooggerechtshof.

Motie van vertrouwen

Op 25 februari 2025, de dag na de derde verjaardag van de Russische invasie in Oekraïne, sprak het parlement via een motie nog zijn steun uit aan president Zelensky. Die benadrukt dat het Oekraïense staatshoofd democratisch verkozen is.

In vredestijd zou zijn ambtstermijn weliswaar in 2024 verstreken zijn, vijf jaar na zijn verkiezing in 2019. De grondwet schrijft echter voor dat er geen verkiezingen worden georganiseerd zolang de krijgswet van kracht is. Tot nader order blijft Zelensky dus president van Oekraïne. Daarin kan één parlementslid geen verandering brengen.

(Stand van zaken: 3.3.2025)