Beweringen over katoenverbod EU zijn voorbarige speculatie

De Europese Unie (EU) zou katoen gaan verbieden, zo klinkt het in verschillende posts (hier en hier) op Facebook. "De EU is nog veel waanzinniger dan de meeste mensen denken. Het nieuwste plan uit de groene verduurzamingskoker betreft het verbieden van... katoen!" schrijft een gebruiker. Staat het verbieden van boomwol echt op de agenda 'in Brussel'?

Beoordeling

Nee, bestaande EU-richtlijnen houden geen verbod op katoen in. Een woordvoerder van de Europese Commissie laat weten: "Er is geen bestaande EU-wetgeving die katoen verbiedt en er zijn ook geen plannen om katoen in de toekomst te verbieden."

Feiten

De Facebookposts verwijzen naar een artikel van Frontnieuws van 6 januari. Frontnieuws is een bekende nepnieuwssite. Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft al vaak beweringen ontkracht die vanaf deze site hun weg naar sociale media vonden, zoals hier, hier en hier.

Het artikel van Frontnieuws bevat een link naar, en is een woordelijke vertaling van, een Duits artikel van 5 januari op de website Report24.

De artikelen claimen dat de EU katoen gaat verbieden, omdat "de vezel niet recyclebaar genoeg" is en "de teelt te schadelijk voor het milieu". Daaraan zouden twee EU-richtlijnen ten grondslag liggen: de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).

Speculatie

De twee artikelen baseren zich op een artikel van Fashion United, een nieuwswebsite voor de modewereld. Dat artikel gaat over de uitdagingen waarmee de katoenindustrie daadwerkelijk te maken heeft op het gebied van duurzaamheid. Het artikel speculeert echter (voorbarig) over een mogelijk katoenverbod in de EU, terwijl vanuit de EU zelf geen enkel geluid klinkt over een dergelijk verbod.

Uit het artikel van Fashion United hebben de nepnieuwssites de termen CSDDD en CSRD overgenomen. Dit zijn twee richtlijnen van de EU voor bedrijven over duurzaam en verantwoord gedrag en het verschaffen van informatie daarover. Hoewel de katoenindustrie (net als veel andere industrieën) rekening zal moeten houden met deze richtlijnen, voorzien ze niet in een verbod op katoen. Het woord katoen komt in de richtlijnen niet voor.

Geen juridisch bindende doelstellingen

Het artikel van Fashion United voorziet problemen voor katoen vanwege Europese doelstellingen voor recyclage en de circulaire economie. In 2030 zou 50 procent van de materialen recycleerbaar moeten zijn en 25 procent volledig circulair. In 2050 zouden alle materialen volledig circulair moeten zijn.

Een woordvoerder van de Europese Commissie laat echter per e-mail aan dpa weten dat "een dergelijk doel er niet is in de EU-wetgeving over circulaire economie". De woordvoerder benadrukt dat de doelstellingen om het percentage circulair materiaalgebruik tegen 2030 te verdubbelen, zoals die zijn opgenomen in het 'actieplan voor een circulaire economie' uit 2020, "geen juridisch bindende doelstellingen zijn", maar richtsnoeren.

In dit kader wijst de woordvoerder ook op de momenteel van kracht zijnde richtlijn betreffende afvalstoffen, volgens welke de gescheiden inzameling van textielafval sinds 1 januari 2025 verplicht is in alle lidstaten. In een beoogde herziening van de richtlijn stelt de Commissie voor in alle EU-lidstaten uitgebreide producentenverantwoordelijkheidsregelingen (EPR) voor textiel in te voeren. Daardoor moeten producenten verantwoordelijkheid nemen voor de hele levenscyclus van hun producten, met name aan het einde van de levenscyclus.

Niets in deze richtlijnen komt in de praktijk neer op een verbod op katoen. Zoals de woordvoerder het stelt: "Er is geen bestaande EU-wetgeving die katoen verbiedt en er zijn ook geen plannen om katoen in de toekomst te verbieden."

(Stand van zaken: 10.1.2025)