Verhaal over de amish hangt van onzuiverheden aan elkaar

"Amish officieel uitgeroepen tot 'de gezondste kinderen ter wereld' na het afwijzen van Big Pharma", zo schrijven sociale mediagebruikers. Een artikel van The People's Voice zou dat bewijzen op basis van een groot onderzoek. De amish zouden zich niet hebben laten vaccineren, dragen geen mondmaskers, doen niet aan genetisch gemodificeerd voedsel en kijken geen tv. Hierdoor zou de gemeenschap aandoeningen als autisme, ADHD, myocarditis, wiegendood en een sudden-death-syndrome bespaard blijven. Maar, klinkt dat nu veelbelovend of juist eerder als een mengelmoes van complottheorieën?

Beoordeling

Dat grote onderzoek bestaat niet. De amish zijn zeer terughoudend wat vaccineren betreft, maar dat betekent niet dat vaccins helemaal niet gezet worden. Sluitende uitspraken over de gemeenschap zijn lastig te doen, door gebrek aan informatie.

Feiten

Volgens The People's Voice zou een studie van de Vaccine Safety Research Foundation (VSRF) hebben bewezen dat de sterfgevallen door COVID-19 in amish-gemeenschappen negentig keer lager lag dan in de rest van Amerika. De website trekt daaruit de conclusie dat de amish de gezondste mensen in heel de VS zijn.

Klinkt veelbelovend, maar die zogenaamde studie bestaat helemaal niet. In juli 2023 schreef Deutsche Presse-Agentur (dpa) daar al een factcheck over. De VSRF is overigens een antivaxgroep met een duidelijke agenda.

Terughoudend, maar geen taboe

Of de amish zich tegen het coronavirus lieten vaccineren, is moeilijk te zeggen: er is geen eenduidige data over beschikbaar. Onderzoekers van de PennState Social Science Research Institute berekenden aan de hand van algemene vaccinatie- en bevolkingscijfers dat een grotere amish bevolking in een staat de vaccinatiegraad deed dalen. Maar dat betekent niet dat geen enkele amish zich tegen het coronavirus liet inenten. Wel of niet gevaccineerd: beide beweringen zijn niet met volle zekerheid aan te tonen.

Bij andere vaccinaties zijn de amish ook terughoudend, maar het gebeurt wel. "Veel amish kinderen zijn gevaccineerd tegen veelvoorkomende kinderziekten, maar niet allemaal", liet Braxton Mitchell, een genetisch epidemioloog aan de Universiteit van Maryland die onderzoek deed onder de amish populatie, dpa via mail weten.

Andere moderne ontwikkelingen

Het klopt dat de amish bevolking doorgaans geen mondmaskers wilden dragen tijdens de coronapandemie. En het is ook juist dat de amish over het algemeen geen televisie toelaten in hun leven.

Aan genetisch gemodificeerd voedsel ontkomen de amish dan weer niet: uit een studie uit 2022 blijkt dat ook de amish gedeeltelijk genetisch gemodificeerde zaden gebruiken op hun boerderijen. De studie gaat er niet expliciet op in dat de amish het gmo-voedsel dat ze zelf aanbouwen ook opeten.

ADHD en autisme

Het moge inmiddels duidelijk zijn dat data over de amish bevolking beschikbaar is, maar dan wel zeer beperkt. Dat bevestigt ook onderzoeker Mitchell: omdat er geen registratiedata beschikbaar is, worden data over ziektes et cetera niet consequent bijgehouden.

Zo zijn er geen betrouwbare gegevens te vinden over de amish populatie en ADHD. Autisme komt zeker voor, maar in welke mate precies is niet helemaal duidelijk.

Myocarditis, wiegendood en sudden-death-syndroom

Hetzelfde geldt voor myocarditis, wiegendood en sudden-death-syndroom. Deze hartaandoening en plotselinge doodsoorzaken worden door antivaxers vaak in samenhang met de coronavaccins genoemd. Dpa schreef daar al meerdere checks over.

Over myocarditis en sudden-death-syndroom onder de amish is door gebrek aan data helemaal geen zinnige uitspraak te doen. Wiegendood vindt wel plaats onder de amish, bewijzen oudere studies. Recente cijfers zijn niet te vinden.

Kortom: de amish leven in meer afgesloten gemeenschappen, waar onderzoekers niet heel makkelijk hun werk kunnen doen. Dat neemt niet weg dat bepaalde ziektes en aandoeningen ook bij hen voorkomen. De amish zijn niet volledig afgesneden van ontwikkelingen in de rest van de wereld.

(Stand van zaken: 27.03.2024)