Website verzon in 2013 een verhaal over HAARP en Snowden

Het HAARP-programma staat al langer onder de aandacht van mensen die de overheid niet vertrouwen en nu zou Edward Snowden hen gelijk geven. Een video, gedeeld op Twitter en Facebook, zou aantonen dat Snowden HAARP heeft onthuld als een moordmachine. Deze zou worden gebruikt om dissidenten uit de weg te ruimen. De bron waarop de video zich baseert is echter niet betrouwbaar.

Beoordeling

Het artikel waarin deze bewering wordt gedaan is afkomstig van een satirische website. De claim over het onderzoeksproject HAARP moet dan ook niet serieus genomen worden.

Feiten

De beschrijving in de video heeft het over de bekende klokkenluider Edward Snowden en zijn recent verworven Russische staatsburgerschap, wat doet vermoeden dat het hier over actueel nieuws zou gaan. De bron voor dit verhaal over Snowden is echter helemaal niet recent. De video toont namelijk een artikel dat verscheen in juli 2013.

Snowden werd een maand eerder, in juni 2013, plotsklaps wereldberoemd. Hij onthulde toen dat de Amerikaanse NSA op grote schaal en illegaal de communicatie van de eigen burgers en burgers wereldwijd in de gaten hield. Snowden vluchtte weg uit de VS en eindigde in Rusland.

Dubieus artikel

De auteur van het artikel op de "Internet Chronicle" beweert dat reporters van de site met Snowden spraken op zijn kamer in het Novotel hotel aan de Sheremetyevo luchthaven van Moskou. De kans is zeer groot dat hij in de eerste maand van zijn vlucht inderdaad in dit hotel zat. De rest van het verhaal lijkt echter minder waarheidsgetrouw. 

Bij de foto in het artikel staat een onderschrift dat stelt dat het Snowden toont in een kooi van Faraday in het Novotel. Niet alleen is Snowden op de foto gewoon buiten te zien, de foto is duidelijk gefotoshopt. De achtergrond is een simpele foto van de buitenkant van het hotel, waarover een beeld van Snowden uit dit interview is geplakt. Zijn shirt is om de een of andere reden roodgekleurd, maar aan de pluk haar op zijn slaap valt af te leiden dat het om hetzelfde moment gaat. Dit interview is overigens niet in Moskou, maar Hong Kong opgenomen. 

In het artikel wordt beweerd dat Snowden documenten presenteerde die de claims over het HAARP-programma zouden bewijzen. Deze documenten worden echter niet gedeeld met de lezer. Dit is vreemd. In die periode werkte Snowden maar met een paar journalisten van The Guardian samen. Hij deelde de documenten die hij in zijn bezit had, waardoor zijn claims over de praktijken van de NSA konden worden geverifieerd door de journalisten. 

Geen enkele andere nieuwsorganisatie bericht over dit verhaal. Ook bij The Guardian, die als eerste de onthullingen van Snowden wereldkundig maakte, is er geen spoor van het verhaal over HAARP te vinden. Elke andere berichtgeving (bijvoorbeeld hier in 2015 en hier in 2018) over dit verhaal leidt telkens weer terug naar het artikel van Internet Chronicle uit 2013 als bron. 

Internet Chronicle is geen echte nieuwssite

Dat Internet Chronicle niet meteen betrouwbaar is, blijkt al meteen uit hun laatste twee artikelen. Zo zou de woning van Donald Trump vernietigd zijn (wat niet gebeurd is) en zouden fictionele Star Wars-personages zich uitspreken tegen misbruik. 

Ook de rest van de website is eerder fantasierijk. Zo staat er in de 'about'-sectie dat de redacteurs van Internet Chronicle een stel aliens is die in 1976 op aarde gestort zijn. Ze beweren ook boven God en de wet te staan. Het is dan ook niet verbazen dat Media bias/ Fact Check en Western Carolina University de website als satire en fake news omschrijven. 

HAARP

HAARP is een in Alaska gelegen structuur die door middel van antennes de ionosfeer bestudeert. Het werd opgericht door het Amerikaanse leger, maar wordt ondertussen beheerd door de universiteit van Alaska. 

HAARP is een favoriet onderwerp onder complotdenkers, die geloven dat de antennes gebruikt worden voor sinistere zaken, zoals het beïnvloeden van het weer, mentale controle van de bevolking, of zoals in het artikel van Internet Chronicle, massamoord. Dpa heeft dan ook al meerdere factchecks geschreven om claims over HAARP te weerleggen (hier, hier en hier).

(Stand van zaken: 10.10.2022)