Chemtrail-compilatievideo toont beelden die al langer de ronde doen en verklaard zijn

"Als de lucht weer helder wordt, hebben wij gewonnen", dit citaat wordt bij een video op Facebook toegeschreven aan de mysterieuze Q die online cryptische boodschappen achterlaat voor QAnonvolgers. De heldere lucht in dit citaat verwijst naar de afwezigheid van chemtrails, zo moet blijken uit de video die allemaal foto's van vliegtuigen toont. Deze zouden aantonen dat de vliegtuigen chemtrails verspreiden. 

Beoordeling

De video is een compilatie van beelden die regelmatig gedeeld worden in verband met de samenzweringstheorieën rond chemtrails. Geen van deze beelden toont echter iets geheim dat deze theorieën zou bewijzen. Het toont verschillende (openlijk gekende) vliegtuigsystemen en normale foto's van weerfenomenen.

Feiten

Vliegtuigen vormen witte strepen achter zich als ze door de lucht vliegen. Deze zijn vaak zichtbaar als er geen of weinig bewolking is. Deze strepen worden contrails genoemd, zoals de Belgische weerman Frank Deboosere uitlegt op zijn website. Echter, volgens sommigen zijn deze strepen niet zo onschuldig, en gaat het hier om chemtrails: schadelijke stoffen die doelbewust verspreid zouden worden door de overheid of het leger om de bevolking te vergiftigen of controleren.

De beelden in de gedeelde video zouden dan ook het bewijs moeten leveren dat chemtrails wel degelijk bestaan. Zo zitten er in de video foto's van piloten die een insigne van "Team Chemtrail" dragen. En het begeleidende citaat maakt duidelijk dat deze samenzweringstheorie ook leeft bij aanhangers van Qanon.

De Russische tekst op het einde van de video vertaalt dan weer grofweg naar: "Waar heb je het over? Dit is toch een normaal condensspoor." De lachende smiley doet vermoeden dat deze boodschap ironisch is, en de maker wel degelijk de aandacht op chemtrails wil vestigen.

Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft al behoorlijk wat factchecks geschreven om verschillende claims rond chemtrails te ontkrachten (hier, hier, hier, hier, hier en hier) en ook Frank Deboosere vindt de theorie eerder twijfelachtig. 

Dit neemt natuurlijk niet weg dat de uitstoot van vliegtuigen wel degelijk schadelijk is, voor het klimaat bijvoorbeeld. Maar dit is geen georganiseerd complot om bewust burgers te schaden. Zo zal ook blijken dat voor alle foto's in de video een perfect logische verklaring bestaat, die niets met chemtrails te maken heeft. 

Deze foto's worden wel vaker samen gedeeld als bewijs voor chemtrails. Ze zijn dan ook al onderzocht door vele factcheckorganisaties, zoals Lead Stories, Myth Detector, Correctiv, Reuters en in het Nederlands door de factcheckers van Knack. 

Chemtrailsbadge

Hoewel alle beelden in deze video fascinerend zijn, zijn het toch vooral de chemtrailbadges die opvallen. "#TEAMCHEMTRAIL" en "#SPRAYANDPRAY" laten weinig aan de verbeelding over. Is er dan een team van piloten die inderdaad chemtrails verspreid en daar zo trots op is dat ze zelfs badges hebben? 

Het blijkt hier om een uit de hand gelopen grap te gaan. Op de (ondertussen verwijderde) website van Team Chemtrail staat dat ze "entertainende producten voor piloten maken" en claimt met hun acties "complotdenkers het licht te doen zien, en schrik aan te jagen". 

Een twitteraccount met hetzelde logo (maar dat claimt niets met de website te maken te hebben), zegt vanop de luchtmachtbasis van Ramstein in Duitsland te opereren. Hun posts zijn duidelijk humoristisch bedoeld. Eén van de badges is nog steeds online te koop. 

Balasttonnen

De eerste foto's in de video tonen Angela Merkel in een vliegtuig vol met vaten, en andere vliegtuigen, ook vol vaten. Deze vaten bevatten echter geen chemtrails. Zoals dpa al eerder in een factcheck schreef, gaat het hier om een bezoek dat Merkel aan een luchtvaartexpo bracht in 2014. Deze foto's worden ook gedeeld door de Duitse regering zelf. De tonnen worden in vliegtuigen geplaatst en gevuld met water tijdens testvluchten om gewichtsverdeling na te bootsen. Dit werd door een woordvoerder van Airbus aan dpa bevestigd. 

Patenten

Ook zichtbaar in de video zijn drie patenten. Deze patenten zijn echter ook geen bewijs van het bestaan van chemtrails. De afbeelding met "fig. 4" is afkomstig van een patent voor een systeem voor blusvliegtuigen. Patent 4,175,469 is voor een machine dat aerosole partikels kan verspreiden. Een van de toepassingen hiervoor is antiradarsneeuw, waarover dpa eerder al schreef. Patent 3899144 tot slot is voor een machine die contrails (geen chemtrails) zichtbaarder kan maken. 

Het zijn dus allen patenten die op het eerste zicht gelinkt zouden kunnen worden aan chemtrails, maar eigenlijk gewoon een andere functie hebben. Het zou ook eerder vreemd zijn dat er voor een geheim programma openbare patenten beschikbaar zijn. 

Laatste foto's

Na de beelden van de patenten volgen nog vele beelden die allemaal vliegtuigen tonen die worden geladen of waar bepaalde buizen aan verbonden zijn. Telkens lijkt het alsof het zou kunnen gaan om machines die chemtrails verspreiden. Maar telkens is er een heel logische verklaring.

Het merendeel van deze beelden wordt ook verklaard op de Duitstalige website chemtrail-fragen.de. Het blijkt dat de foto's vooral balasttanks, vuurbestrijdings- en olielekbestrijdingssystemen zijn.

Zo zien we achtereenvolgens in of bij vliegtuigen een machine om muggen te verdelgen, een verspreider van Zilverjodide voor weerbeïnvloeding (niet geheim), een antennestabilisator om met duikboten te communiceren, een tank met extra brandstof, vaten met brandwerende vloeistof en nog een extra brandstoftank.

Vervolgens zien we nog allerlei systemen die op het eerste zicht misschien verdacht lijken, maar allemaal logische functies vervullen. Zo toont de video een systeem om gelekte olie te bestrijden, een brandbestrijdingssysteem, waterbalasttanks, een brandbestrijdingsvliegtuig en een vliegtuig met geïnstalleerde rookontwikkelingssystemen voor een studie. Tot slot toont de video nog luchtbeelden met condensatiesporen en speciale wolkformaties.

Samengevat bestaat de video uit allemaal beelden die de indruk moeten wekken dat chemtrails bestaan. Al deze beelden tonen echter ofwel iets wat humoristisch bedoeld is, ofwel zaken die een logische verklaring (zonder chemtrails) hebben. Bovendien lijkt het onlogisch dat er openbare patenten zouden zijn voor een 'geheim project', wat chemtrails volgens de theorieën zouden zijn.

(Stand van zaken: 15.03.2022)