Lijst met 'plannen' van de EU is grotendeels fout

Een gebruiker op Facebook deelt een lijstje (hier gearchiveerd) met wat 'ons' allemaal te wachten staat. Het is een opsomming met voorspellingen van wat de Europese Unie van plan is voor de komende maanden en wat de Europese Unie al zou hebben gedaan.

Beoordeling

Er klopt vrij weinig van dit lijstje. Een aantal dingen is simpelweg onwaar, onmogelijk of al eerder ontkracht. Van veel andere voorspellingen is het uiterst onwaarschijnlijk dat ze werkelijkheid worden.

Feiten

Allereerst de dingen die – gedeeltelijk – kloppen. Er komt inderdaad een Europese digitale identiteit voor burgers die dat willen. Het wordt dus niet opgelegd en gebeurt ook niet zonder overleg. Er zijn daarnaast inderdaad plannen voor een digitale euro. Die komt echter niet in plaats van het bestaande contant geld.

Onjuiste claims

Dan de dingen die niet waar zijn. In België zouden geldautomaten geïnstalleerd worden die enkel met een QR-code werken. Waarschijnlijk is dit gebaseerd op beelden die al door dpa werden ontkracht: het zijn geldautomaten bij Italiaanse tankstations waar een QR-code faciliteert om met mobiele telefoon te betalen. Dat heeft niets te maken met het coronatoegangsbewijs.

In Nederland is betalen via een QR-code al langer mogelijk bij online bankieren. Bovendien kan met een QR-code - net als bij enkele banken in België - sinds enkele maanden via de mobiele app gepind worden bij de geldmaat. Dat is naast - niet in plaats van - de optie om de pinpas of creditcard te gebruiken.

De claim dat per 1 juli 2022 het EU-COVID-certificaat op zo'n manier aangepast wordt dat vaccinatie verplicht zal zijn, is eveneens al eerder door dpa ontkracht. Er zal in mei enkel gestemd worden over verlenging van de huidige verordening waarin dit systeem geregeld is. Inmiddels kan vastgesteld worden dat daarmee geen vaccinatieplicht is ingevoerd. Alleen Oostenrijk besloot hiertoe, maar dat staat los van deze verordening.

Dan de voorspelling dat na 30 juni 2022 de Raad van Europa resolutie 2361 gaat wijzigen: dat kan helemaal niet. Amendementen kunnen enkel worden aangebracht op het moment dat een resolutie als concept aan de Raad wordt voorgelegd, blijkens het reglement van orde. Resolutie 2361 werd echter al – na enkele amendementen – op 27 januari 2021 aangenomen. In deze resolutie wordt lidstaten aangeraden burgers te informeren dat vaccins niet verplicht zijn.

Het is daarbij belangrijk om te weten dat de Raad van Europa niet hetzelfde is als de Europese Unie. Het is een adviesorgaan, waarbij veel meer Europese landen zich hebben aangesloten dan bij de EU. De resoluties zijn niet bindend, zo valt op de website te lezen. Als een lidstaat een vaccinatieplicht wil invoeren, hoeft deze resolutie niet te worden gewijzigd. Zie dus het voorbeeld van Oostenrijk.

Uitkomst voorspellingen niet waarschijnlijk

De andere voorspellingen zijn iets lastiger te ontkrachten: het blijven immers voorspellingen. Er zijn echter wel enkele kanttekeningen te plaatsen. Zo lijkt er geen plan te zijn vanuit de Europese Unie om contant geld volledig waardeloos te maken. Integendeel: in Nederland zijn winkeliers niet verplicht om contant geld te accepteren, maar dit gaat tegen de adviezen van de Europese Commissie hierover in. Die wil de mogelijkheid om met contant geld te betalen juist beschermen.

Ook een 'klimaatquotum' voor Europese burgers lijkt vanaf 2022 toch echt (nog) niet in de lijn der verwachting te liggen. De klimaatplannen van de Europese Unie voor de komende jaren zijn namelijk al gepresenteerd in de 'Green Deal' van eurocommissaris Frans Timmermans. Die richt zich vooral op de rol van grote bedrijven en overheden. Dat burgers direct beperkt gaan worden, is ook in de letterlijke tekst nergens terug te vinden.

Er lijken evenmin plannen te zijn om de lichamelijke integriteit te ontnemen. Dat zou ingewikkeld zijn. In het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat juridisch bindend is voor lidstaten, is dit grondrecht opgenomen. In het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens valt dit onder artikel 8. Ook in artikel 11 van de Nederlandse grondwet is dit vastgelegd. In de grondwetten van alle andere EU-lidstaten zijn soortgelijke bepalingen opgenomen (via deze website te raadplegen).

Om in de gehele Europese Unie lichamelijke integriteit ongedaan te maken, moeten dus het EU-Handvest, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de grondwetten van álle lidstaten gewijzigd worden. Een flinke operatie. Het is daarmee overbodig geworden verder te beargumenteren dat de pharmaceutische industrie of de Europese Unie geenszins eigenaar is van "uw en mijn lichaam". En wederom het voorbeeld van Oostenrijk: dit grondrecht hoeft een vaccinatieplicht niet in de weg te staan.

Onduidelijke basis

Het is volstrekt onduidelijk waarop gebaseerd is dat aan die integriteit per 28 maart 2021 een einde aan zou zijn gekomen. Eerder deed dpa een factcheck naar soortgelijke claims, namelijk dat mensen door het nemen van een vaccin eigendom zouden worden van het bedrijf dat het vaccin heeft ontwikkeld. Dat zou blijken uit een uitspraak van het Amerikaans Hooggerechtshof uit 2013, maar die oordeelde juist exact het tegenovergestelde.

Al met al kan worden geconcludeerd dat het lijstje voorspellingen volstrekt ongefundeerd is. Het wordt aangevuld met enkele onwaarheden of zaken die niet eens werkelijkheid kúnnen worden.

(Stand van zaken: 24/02/22)