Afbeelding op Facebook toont foute beweringen over testen op COVID-19

Zou jij een coronatest laten uitvoeren als je dit wist? Die vraag stelt een afbeelding die flink gedeeld wordt op sociale media. Wat volgt is een opsomming van feiten die de PCR-test - de meest gebruikte coronatest - in diskrediet brengen: een beschadigde bloed-breinbarrière, een toxische stof waarin de teststaaf gedrenkt is en het feit dat verpleegkundigen niet eens weten waarom die teststaaf zo "extreem diep" ingebracht moet worden. Maar kloppen die beweringen wel?

BEOORDELING: In de foto worden een aantal onwaarheden opgesomd om de PCR-test in diskrediet te brengen. Een coronatest beschadigt de bloed-breinbarrière niet en de teststaaf wordt niet in een toxische stof gedrenkt. De test wordt uitgevoerd door erkende en onafhankelijke laboratoria en de test spoort enkel het SARS-CoV-2-virus op.

FEITEN: De foto waarschuwt dat de "veel te lange teststaaf" je bloed-hersenbarrière beschadigt. Maar volgens verschillende experts is dat onmogelijk. "Het wattenstaafje gaat tot diep in de neus, maar komt nooit in de buurt van de hersenen", zegt onderzoeker moleculaire virologie Dr. Jelke Fros van de Universiteit van Wageningen. "Daarvoor zou het staafje nog door enkele andere weefsels moeten geraken, wat volledig uitgesloten is." Verschillende factcheck-organisaties – waaronder dpa – toonden in vorige factchecks aan dat die theorie niet klopt.

Volgens expert klopt het ook niet dat de wattenstaafjes in een toxische stof gedrenkt worden alvorens ze worden gebruikt. De wattenstaafjes worden gebruikt om celmateriaal te verzamelen en niet om bepaalde stoffen aan te brengen. Bovendien wordt ieder wattenstaafje om medische redenen op voorhand verpakt met de volledige testkit. De afnameprocedure van de test staat gedetailleerd uitgelegd op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Ook van de "malafide mensen" en het feit dat verplegers niet zouden weten waarom de teststaaf "zo extreem diep ingebracht moet worden" is helemaal niets aan. Volgens het RIVM is dat volledig uitgesloten, omdat de testen worden afgenomen door de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten en worden uitgevoerd door geaccrediteerde laboratoria, zegt communicatieverantwoordelijke Loes Hartman aan de dpa-redactie. Zulke laboratoria moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden, gebaseerd op internationaal erkende eisen. Daarmee worden hun technische competenties, maar ook hun onafhankelijkheid en onpartijdigheid bewezen.

Verder stelt de post in vraag dat je tot anderhalve meter besmettelijk kan zijn. "Voor een test moet je opeens diep gepenetreerd worden, terwijl een druppel snot of speeksel al voldoende testmateriaal biedt", valt er te lezen. Hoewel het een terechte opmerking is, ligt de waarheid toch anders, zegt Prof. Dr. Steven Van Gucht, hoofd van de dienst Virologie bij het Belgisch virologisch instituut Sciensano. "Beide testen zijn even doeltreffend wanneer het aankomt op het virus detecteren."

"Dieper in de neusgang bevinden zich de meeste virusdeeltjes", gaat Van Gucht verder. "Daarom wordt vooral de neuskeelwisser gebruikt om te vinden of iemand corona heeft (gehad). Maar tegenwoordig opteert men ook meer de oppervlakkige wisser voor in de neus en in de keel, die minder diep gaat. Door zowel een staaltje in de neus als in de keel te nemen, compenseert dat met de cellen die in het diepere deel van de neuskeel zitten." Volgens Van Gucht is de oppervlakkige neus en keelwisser beter om te detecteren of iemand nog besmettelijk is, omdat men zo kan meten of er nog veel viruspartikels aanwezig zijn in het speeksel. Kortom, beide testen hebben hun nut.

Tenslotte beweert de afbeelding dat de test onbetrouwbaar en niet geschikt zou zijn om specifieke ziektes te detecteren, maar ook daar is niets van aan. Vorige factchecks van dpa wezen uit dat de PCR-test uitsluitend wordt gebruikt om het SARS-CoV-2-virus te detecteren en dus geen andere virussen kan vinden. "Het is onmogelijk dat een PCR-test een ander virus zal vinden, omdat zulke testen specifiek onderzocht worden om corona te detecteren", besluit Van Gucht.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/photo/?fbid=10158006129152562&set=pcb.10158006129317562 (gearchiveerd: http://dpaq.de/GdC2o)

PCR-test RIVM: https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/testen (gearchiveerd: http://dpaq.de/UIpe0)

Pagina Dr. Jelke Fros: http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/vaccines-and-immunization/vaccine-heroes/dr-jelke-fros,-virologist,-the-netherlands (gearchiveerd: http://dpaq.de/Aa2kh)

Dpa factcheck bloed-hersenbarrière: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200727-99-943444/

Factcheck USA Today: https://www.usatoday.com/story/news/factcheck/2020/07/08/fact-check-covid-19-nasal-test-doesnt-swab-blood-brain-barrier/5396207002/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/zls0o)

Factcheck Reuters: https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-brain/fact-check-covid-19-nasal-swab-tests-dont-touch-the-blood-brain-barrier-idUSKBN24A1NR (gearchiveerd: http://dpaq.de/HzVJo)

Afname coronatest: https://lci.rivm.nl/bijlage/afnametechniek (gearchiveerd: http://dpaq.de/yjQ1d)

Website RvA: https://www.rva.nl/onze-organisatie/over-de-rva (gearchiveerd: http://dpaq.de/IE7kl)

Pagina Prof. Dr. Steven Van Gucht: https://www.sciensano.be/nl/people/steven-van-gucht (gearchiveerd: http://dpaq.de/jCoXp)

Website Sciensano: https://www.sciensano.be/nl

Factcheck PCR 1: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200724-99-913833/

Factcheck PCR 2: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200818-99-214466/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com