Satire via AI
Zwangere Ken-pop is nep
20.3.2024, 11:01 (CET), laatst geüpdate: 22.3.2024, 10:54 (CET)
Ken, de tegenspeler van Barbie uit de gelijknamige Barbie franchise, is zwanger volgens berichten op sociale media. Foto’s van Ken met een zwangere buik worden veelvuldig verspreid, zoals hier en hier op Facebook. Die berichten zorgen voor ongeloof en frustratie bij vele gebruikers. "De 'wokist' brengt jonge kinderen totaal in verwarring", klinkt het in een commentaar op een Facebookpost.
Beoordeling
De foto is niet echt. Het gaat om een afbeelding die gemaakt werd aan de hand van artificiële intelligentie (AI) door het Instagramkanaal Forbidden Toys. Zij maken voortdurend AI-gegenereerde foto’s van speelgoed, vaak met een satirische of provocerende inslag.
Feiten
Een reverse image search van de foto via de zoekmachine Google Lens levert heel wat resultaten op. De foto gaat naast Facebook ook nog rond op onder andere Instagram, Tiktok en X. De zoekopdracht toont dat de foto vooral circuleerde begin maart dit jaar.
Maar er duiken ook oudere verschijningen op. In een post van het kanaal promptforum is een gelijkaardige foto te vinden: het toont een foto van een zwangere Ken-pop, maar is niet dezelfde als de foto van de Facebookpost. Naast de afbeelding wordt verwezen naar een competitie van AI-kunst. Dat doet vermoeden dat de foto door AI gegenereerd is. Daarnaast staat er dat de foto origineel afkomstig is van het Instagramaccount the.forbidden.toys.
Op dat account is de zwangere Ken-foto die nu rondgaat op Facebook terug te vinden in een post van 26 oktober. Naast die post schrijft het account "Pregnant Ken. Unproduced prototypes by Mattel", gevolgd door de hashtags #aitoys #midjourney #arttoys #aiart #pregnancy. Deutsche Presse-Agentur (dpa) nam via Instagram contact op met de eigenaar van het account en kreeg de bevestiging dat de foto met de AI-tool Midjourney werd gemaakt.
Voor een extra bevestiging zocht dpa ook contact met Mattel, de speelgoedfabrikant achter het Barbie-merk. "Mattel heeft geen zwangere Ken-pop gemaakt en zal dat ook nooit doen", zo klinkt het.
Niet de eerste keer
In het verleden gingen al foto’s en video’s van een zogenaamde zwangere Ken viraal. Zoals een video van de satirische website Babylon Bee, waarin een zwangere Ken te zien was. Dpa schreef daar toen een factcheck over en concludeerde dat de video satire was. Mattel had nooit een dergelijke pop gemaakt, wist dpa te achterhalen.
Dit neemt niet weg dat Mattel de laatste jaren wel meer inzet op inclusiviteit bij haar poppen door bijvoorbeeld een Barbie te maken met een gehoorapparaat of een Ken met de huidaandoening Vitiligo. Maar van een officiële zwangere Ken-pop is dus nog nooit sprake geweest.
(Stand van zaken: 20.03.2024)
Opmerking: Deze factcheck werd geüpdate om de reactie van Mattel toe te voegen in de vierde paragraaf van de feiten.
Links
Facebookpost I & II (gearchiveerd hier & hier)
Over reverse image search (gearchiveerd)
Zoekresultaten Google Lens (gearchiveerd)
Instagrampost Promptforum (gearchiveerd)
Instagramaccount the.forbidden.toys (gearchiveerd)
Instagrampost the.forbidden.toys (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.