IJsland vaccineert risicogroepen tegen COVID-19

"IJsland verbiedt mRNA-injecties," klinkt het op Facebook, zoals hier, hier en hier. IJsland zou de vaccins tegen het coronavirus hebben verboden vanwege toenemende sterfgevallen en gezondheidsproblemen wereldwijd. "Verstandig land," oordeelt een Facebookgebruiker. "Langzaam... komt de waarheid aan het licht," zegt een ander. Heeft IJsland de vaccins echter wel verboden?

Beoordeling

Nee, IJsland vaccineert nog gewoon met de mRNA-coronavaccins van Pfizer. De focus ligt nu echter op het vaccineren van mensen in risicogroepen en niet meer op het grote publiek.

Feiten

De valse bewering dook eerder al op Facebook op in andere talen, zoals hier in het Frans en hier in het Engels, telkens met verwijzing naar andere dubieuze bronnen. De Nederlandse Facebookposts baseren zich op dit artikel van Newsfacts en dit artikel van Dissident.one, een beruchte nepnieuwssite.

Al die bronnen baseren hun bewering uiteindelijk op één zin uit dit artikel van de IJslandse krant Morgunbladid. Volgens een telkens aangehaalde blogpost van de zelfbenoemde farmaceutisch deskundige Sasha Latypova stond in Morgunbladid: "Volgende week kan het publiek een griepvaccinatie krijgen in het gezondheidscentrum, maar op dit moment geen COVID-vaccinatie."

Dit wordt uitgelegd als zou de IJslandse regering het volk hebben geïnformeerd over een verbod op coronavaccins. Daar klopt echter niets van. "IJsland heeft COVID-19 vaccins niet verboden en er is ook geen stijgend aantal plotselinge sterfgevallen," schrijft de assistent van de directeur van het IJslandse Directoraat voor Gezondheid aan Deutsche Presse-Agentur (dpa).

Vaccinatiestrategie in IJsland

Integendeel, er wordt in IJsland nog gewoon gevaccineerd. Volgens de officiële website van het Directoraat voor Gezondheid wordt daar het nieuwste mRNA-vaccin Comirnaty XBB. 1.5 van Pfizer voor gebruikt, dat is aangepast op de dominante coronavarianten die nu rondgaan.

Vaccinatie wordt door het Directoraat aanbevolen voor mensen ouder dan vijf jaar die binnen zogenaamde "risicogroepen" vallen. Die risicogroepen zijn zwangere vrouwen, kinderen en volwassenen met chronische ziekten, personen van zestig jaar of ouder en zorgprofessionals die zorgen voor mensen uit deze risicogroepen.

De focus ligt dus op deze risicogroepen. "Er zijn momenteel geen plannen om de hele bevolking te vaccineren," legt de hoofdepidemioloog van het Directoraat, Gudrun Aspelund, via e-mail uit aan dpa. Zo moet die zin in het Morgunbladid volgens haar dan ook worden gelezen: "het grote publiek zal geen toegang hebben tot de COVID-19 vaccins," maar mensen in risicogroepen dus wel.

"Om verspilling tot een minimum te beperken, hebben we de aankopen [van vaccins] teruggeschroefd en streven we ernaar vaccins te gebruiken voor mensen die volgens de beschikbare literatuur echt baat hebben bij herhaalde vaccinatie, waarbij we ons richten op hun gezondheidsbehoeften in plaats van op het vaccineren van gezonde mensen. Er is geen tekort en als extra groepen vaccinatie nodig hebben, is dat haalbaar," verduidelijkt Aspelund.

De IJslandse vaccinatiestrategie verschilt daarmee niet substantieel van de Nederlandse.

(Stand van zaken: 05.01.2024)