Bevolkingsconferentie legde focus op kwaliteit van leven

Op de Wereldbevolkingstop in Caïro in 1994, zouden alle 160 deelnemende landen overeengekomen zijn dat de wereldbevolking moest worden teruggebracht van 6 miljard naar 800 miljoen tegen het jaar 2030. Sindsdien zouden maatregelen in gang zijn gezet om 95 procent van de wereldbevolking uit te roeien. Dit wordt beweerd in een post en een video op Facebook. Zijn er enige bewijzen voor?

Beoordeling

Nee, op de Wereldbevolkingsconferentie in 1994 werden doelen gesteld om de kwaliteit van leven voor mensen te vergroten, tegelijkertijd met - of ondanks - de bevolkingsgroei. Eerdere conferenties legden meer nadruk op het afremmen van bevolkingsgroei, maar nooit op bevolkingsreductie.

Feiten

In 1994 vond in Caïro, Egypte, de Internationale conferentie over bevolking en ontwikkeling (ICPD) plaats. Daar werd niets besloten over het terugbrengen van de wereldbevolking - laat staan over het uitroeien van een groot deel daarvan.

Integendeel, uit het actieprogramma dat op de conferentie werd goedgekeurd door 179 (dus niet 160) landen, blijkt dat bevolkingsgroei als een gegeven wordt aangenomen. Het centrale vraagstuk was hoe de bevolkingsgroei hand in hand kon gaan met duurzame ontwikkeling. Daarbij lag de focus juist op "het voorzien in de behoeften van individuele vrouwen en mannen, in plaats van het bereiken van demografische doelstellingen" (pag. 8-10).

Er werd dus geen streefgetal voor de wereldbevolking afgesproken. Wel stelden de deelnemende landen zich drie meetbare doelen, te behalen vóór het jaar 2015 (dus niet 2030): het terugdringen van kinder- en moedersterfte; het bieden van universele toegang tot onderwijs, in het bijzonder voor meisjes; en het bieden van universele toegang tot reproductieve gezondheidszorg en gezinsplanning.

Caïro 1994

De wereldbevolkingsconferentie vond plaats van 5 tot 13 september 1994 in Caïro. Ze was bij elkaar geroepen door de Bevolkingsdivisie en het Bevolkingsfonds, twee organisaties van de Verenigde Naties (VN). Het was de vijfde wereldbevolkingsconferentie die werd georganiseerd door de VN, na eerdere conferenties in 1954, 1965, 1974 en 1984.

De conferentie van 1994 is bekend komen te staan om de verandering in het denken over bevolkingsgroei, ten opzichte van voorgaande conferenties. "Weg van een focus op aantallen mensen naar een focus op [kwaliteit van] mensenlevens" noemde het Bevolkingsfonds dit tien jaar na dato in een nieuw voorwoord bij het actieprogramma (pag. 4). Bij eerdere bevolkingsconferenties lag de focus namelijk wél op het gevaar van een te snel groeiende wereldbevolking.

Wereldbevolkingsconferenties

Bij de conferentie in Boekarest in 1974 heerste er een crisisgevoel. De bevolkingsgroei was sinds de jaren vijftig sterk versneld, door teruglopende sterftecijfers en toenemende levensverwachting, zonder afname van het aantal geboortes. De vrees was dat een onbalans tussen bevolkingsgroei en economische ontwikkeling de kwaliteit van leven in gevaar zou brengen.

Desondanks gaat ook het actieprogramma dat op de conferentie in Boekarest werd aangenomen niet over bevolkingsreductie. De deelnemende landen gaven elkaar slechts aanbevelingen om de bevolkingsgroei af te remmen. Dat kon door middel van onderwijs, programma’s voor gezinsplanning, beschikbaarheid van (informatie over) voorbehoedsmiddelen en het versterken van de sociale positie van vrouwen.

Uit commentaren in de media (hier, hier, hier) blijkt dat de crisissfeer van Boekarest in Caïro was bezworen, omdat de toename van de wereldbevolking al aanzienlijk was afgeremd (pag.13). In Caïro was er dus meer aandacht voor de positie van vrouwen, seksuele gezondheid en gezinsplanning als doelen op zichzelf, in plaats van als instrument tegen bevolkingsgroei. Onderwerpen als abortus zorgden echter voor veel controverse onder vertegenwoordigers van het Vaticaan en Islamitische landen.

Video bespreekt broodjeaapverhalen

Dat op de bevolkingstop in Caïro besloten zou zijn om de wereldbevolking terug te brengen - naar wat voor aantal dan ook - is dus onzin. Toch wordt in de video op Facebook beweerd dat er sinds 1994 maatregelen van kracht zijn om de wereldbevolking te decimeren. Die zogenaamde maatregelen zijn echter bekende broodjeaapverhalen.

Zo wordt er gezegd dat er sinds 1994 overal ter wereld gevaarlijke hoeveelheden fluor worden toegevoegd aan het drinkwater. Dat is niet waar. Bijvoorbeeld in Nederland werd vanaf 1953 wel fluor toegevoegd aan het drinkwater, om de gebitten van de bevolking te verbeteren. In 1976 is men daar echter volledig mee gestopt, zoals dpa ook al eerder schreef.

Ook wordt in de Facebookvideo gesproken over chemtrails. Ondanks dat de uitstoot van de luchtvaart inderdaad schadelijk is voor de volksgezondheid en het klimaat, is er geen enkel bewijs voor de complottheorie dat kwaadwillende machten bewust chemicaliën uitstorten over de aarde om de mensheid uit te roeien. Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft een grote collectie factchecks gewijd aan dit thema, zoals hier, hier en hier.

(Stand van zaken: 26.09.2023)