Luchtomstandigheden bepalen hoe lang strepen zichtbaar zijn

De gewone witte condenssporen achter een vliegtuig zouden na één à twee minuten verdwijnen. Blijven ze langer hangen? Dan zou er sprake zijn van chemtrails, aldus een video op sociale media. Dat dit niet klopt valt makkelijk aan te tonen.  

Beoordeling

De beweringen in de video zijn fout. Hoe lang een condensspoor zichtbaar is, hangt af van de luchtvochtigheid en -temperatuur. Dat kan uren zijn. Voor de complottheorie rond chemtrails ontbreekt elk bewijs.

Feiten

Condenssporen achter een vliegtuig zijn kort gezegd ijskristallen, gevormd door waterstof uit de motor. Het bevriest bij aanraking met de koude buitenlucht. De temperatuur en vochtigheid van de buitenlucht bepaalt de vorm en hoe lang een condensspoor zichtbaar blijft. Een condensspoor dat uren blijft hangen, is dus geen bewijs voor het bestaan van chemtrails. 

Vliegtuigmotoren en condenssporen

Water is een bijproduct van verbrandingsmotoren die op fossiele brandstoffen draaien, zoals die in vliegtuigen en auto's zitten. Door de hitte in een motor is dit vooral waterdamp. Een vliegtuigmotor zuigt lucht aan, verwarmt deze, en stoot het dan weer uit. 

Passagiersvliegtuigen vliegen op een hoogte van tien tot dertien kilometer. Daar kan de temperatuur tot minus zestig graden Celsius zakken. De lucht die uit de motor komt, en die vol waterdamp zit, is veel warmer. Buiten de motor koelt de waterdamp meteen af. Om opnieuw waterdamp te vormen zijn deeltjes nodig, waartegen het water kan condenseren. 

Een perfecte verbranding van fossiele brandstof in een motor creëert CO2 en water. Dit gebeurt echter nooit en er zijn altijd reststoffen. Dit zijn de deeltjes waartegen de waterdamp uit een vliegtuigmotor condenseert tot druppels. Daarna bevriezen ze door de buitentemperatuur en worden ijskristallen, die wij als condenssporen zien. Aangezien het water van waterdamp, via druppels naar ijskristallen vervormt, zien we het condensspoor pas even achter de motor ontstaan.

Hoe lang blijven condenssporen?

Zoals hierboven gezegd, bepaalt de luchtvochtigheid en -temperatuur hoe lang een condensspoor zichtbaar blijft. Als de omliggende lucht vochtig is, kan het water in de lucht meebevriezen en blijft het condensspoor. Als de lucht droog is, wordt het condensspoor niet 'gevoed', en verdwijnt het als de ijskristallen verdampen. 

In dit voorbeeld laat de oranje streep in de grafieken rechts zien hoe lang het condensspoor zichtbaar is. Punt B is de lucht uit de motor. Punt A de omgevingslucht, die bepaalt hoe lang een contrail in de 'wolkenzone' blijft. In de wetenschap worden drie types onderscheiden: korte, blijvende, en blijvende uitbreidende condenssporen.

Hoe lang een condensspoor zichtbaar is, heeft dus alles te maken met de omstandigheden. In vochtige lucht kan een spoor uren blijven hangen. De duurzaamheid van het spoor zegt dus niet meteen iets over de chemische samenstelling ervan. Wat in de video als 'chemtrails' wordt aangeduid, zijn dus eigenlijk gewoon blijvende uitbreidende condenssporen.

Chemtrails

De complottheorie rond chemtrails is niet nieuw. Uiteraard zijn vliegtuigen vervuilend, en zijn er ook gekende voorbeelden van weermanipulatie. Er is alleen geen enkele geloofwaardige aanleiding om te geloven dat overheden systematisch, doelbewust én geheim chemicaliën over de eigen bevolking sproeien met vliegtuigen, voor welke reden dan ook. 

Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft al meerdere factchecks geschreven over theorieën rond chemtrails. Telkens is de conclusie dezelfde: de complottheorie klopt niet. (hier, hier, hier, hier, hier, hier en hier)

(Stand van zaken: 15.06.2022)