Onjuistheden in gemeenteraad

Vijf minuten fictie over Pfizervaccins

09.12.2022, 19:01 (CET)

De gemeenteraad van Haaksbergen luistert vijf minuten naar een inspreker die een rapport van Pfizer van totaal fictieve context voorziet. Het aanwezige publiek applaudisseert.

"Van de eerste 45.000 mensen die het Pfizervaccin tegen COVID-19 kregen, hadden er 42.086 last van bijwerkingen en stierven er maar liefst 1.223 als bewezen gevolg van de inenting". Deze en andere beweringen doet een inspreker op een bijeenkomst van de gemeenteraad van Haaksbergen. Zijn gefilmde toespraak wordt veel gedeeld op Facebook (hier, hier). Gebruikers die de video plaatsen, spreken van "duidelijke uitleg" van een rapport van Pfizer. Maar klopt er wel iets van die uitleg?

Beoordeling

De beweringen zijn onjuist en misleidend. Het rapport noemt een aantal van 42.086 vrijwillig gemelde complicaties na vaccinatie. Het aantal meldingen zegt echter niets over het aantal complicaties. Ook is niet duidelijk hoeveel van de gemelde complicaties, inclusief overlijden, daadwerkelijk het gevolg zijn van vaccinatie. In de periode die het rapport beschrijft, waren bovendien al miljoenen mensen gevaccineerd met het Pfizervaccin, niet pas 45.000. 

Feiten

De man in de video is een inwoner van de gemeente Haaksbergen in Overijssel. Hij maakte tijdens de vergadering van de Haaksbergse gemeenteraad van 30 november 2022 gebruik van zijn spreekrecht. Daarover berichtte ook de lokale Haaksbergse omroep RTV Sternet.

De inspreker heeft aan de gemeenteraadsleden een rapport van farmaceut Pfizer uitgedeeld. In een van de Facebookposts die de video verspreiden, staat een link naar een rapport van Pfizer. De alternatieve nieuwsblog Ninefornews, die ook over de inspreker bericht, deelt een link naar datzelfde rapport.

De datum waarop dat rapport is opgesteld, 30 april 2021, komt overeen met de datum van het rapport waaruit de inspreker citeert. Ook de getallen die inspreker noemt, zijn terug te vinden in dit rapport op dezelfde pagina’s die hij aanhaalt in de video. Dit moet dus het rapport zijn dat de inspreker heeft uitgedeeld.

Het rapport

Het rapport is afkomstig van Pfizer zelf. Het maakt onderdeel uit van honderdduizenden pagina’s aan rapporten over onderzoek naar Pfizers coronavaccin. Het is op basis van deze rapporten dat het vaccin is goedgekeurd voor gebruik door onder andere de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en het Europees Medicijnagentschap (EMA).

De non-profitorganisatie Public Health and Medical Professionals for Transparency (PHMPT) wist in januari 2022 bij een Texaanse rechtbank af te dwingen dat deze documenten versneld openbaar moesten worden gemaakt. Sindsdien heeft de FDA vele tienduizenden pagina’s onderzoeksresultaten van Pfizer vrijgegeven. Deze worden zonder enige context gepubliceerd op de website van PHMPT. Het hier besproken rapport verscheen daar op 17 november 2021.

De inspreker zegt dat dit rapport pas over 75 jaar openbaar gemaakt had mogen worden. Die uitspraak is misleidend. Het klopt wel dat de FDA de onderzoeksresultaten van Pfizer in relatief laag tempo openbaar maakte. Dat was echter geen poging om informatie te verdoezelen. Honderdduizenden pagina’s moeten geredigeerd worden, om de privacy van deelnemers aan de onderzoeken te beschermen. Dat kost tijd.

De FDA stelde aanvankelijk voor 500 pagina’s per maand openbaar te maken. Met dat tempo had het inderdaad 55 jaar kunnen duren voordat alle documenten openbaar zouden zijn. Het is niet duidelijk wanneer dit rapport dan openbaar gemaakt was. De rechter dwingt de FDA nu dus om het tempo op te schroeven.

Verkeerde uitleg cijfers

De inspreker beweert nu op basis van dit rapport dat 42.068 van de eerste 45.000 mensen die het Pfizervaccin kregen, last hadden van bijwerkingen. Van hen zouden ook nog eens 1.223 mensen zijn overleden, als direct en bewezen gevolg van het vaccin. Nadere bestudering van het rapport leert dat deze uitleg van de cijfers kant noch wal raakt.

Op pagina zeven van het rapport, in tabel 1, staat het getal 42.068 vermeld. Dit getal slaat op het aantal meldingen van "adverse events" ofwel complicaties, die optraden na inenting met het Pfizervaccin. Het gaat om "spontane" en "vrijwillige" meldingen via verschillende meldsystemen in 63 verschillende landen. Van de meldingen waren er 16.707 niet door een medische professional bevestigd.

Omdat er heel veel factoren meespelen bij iemands beslissing om een complicatie wel of niet te melden, zegt het aantal meldingen niets over het totaal aantal opgetreden complicaties, zo staat op pagina vijf van het rapport.

Wat de inspreker ook niet vertelt, is dat het onduidelijk is of de gemelde complicaties wel het gevolg zijn van vaccinatie. Medisch ongemak kan optreden nadat een vaccin is toegediend, maar veroorzaakt zijn door iets anders. Het rapport stelt dan ook: "Een opeenstapeling van meldingen van complicaties wijst er niet noodzakelijkerwijs op dat een bepaalde complicatie werd veroorzaakt door het geneesmiddel."

Uit andere rapporten van Pfizer bleek dat soms verkeersongelukken als complicatie werden meegeteld. Een dergelijke complicatie kan niet als een gevolg van vaccinatie worden beschouwd.

Ook is niet duidelijk waarom de inspreker zegt dat het rapport gaat over de eerste 45.000 mensen die een Pfizervaccin hebben gekregen. Het rapport vermeldt namelijk niet hoeveel mensen er in totaal waren gevaccineerd met Pfizer in de gerapporteerde periode van 1 december 2020 tot 28 februari 2021.

Volgens cijfers van Our World in Data waren er op 28 februari 2021 alleen al in de Europese Unie meer dan 29 miljoen doses van het Pfizervaccin toegediend. Wereldwijd waren dat er nog veel meer, al is niet duidelijk hoeveel precies. Dit zet het getal van 42.068 meldingen van complicaties in een heel ander daglicht.

Het aantal van 1.223 fatale complicaties wordt genoemd in het rapport. Het gaat hier echter niet om 1.223 doden op 42.068 gevaccineerde mensen met bijwerkingen, of 2,91 procent, zoals de inspreker beweert. Het cijfer duidt op 1.223 gemelde overlijdensgevallen na inenting met Pfizer, in een periode waarin tientallen miljoenen Pfizervaccins werden uitgedeeld. Daarbij is niet gezegd dat die overlijdensgevallen het gevolg waren van vaccinatie.

Meer ongegronde uitspraken

In de loop van zijn betoog noemt de inspreker nog enkele andere getallen, die als niet anders dan fictie beoordeeld kunnen worden. Zo zou het aantal doodgeboren kinderen met 755 procent zijn toegenomen door toedoen van coronavaccins.

Het is onduidelijk waar hij dit getal vandaan haalt. Het getal komt niet voor in het rapport waaruit hij citeert. Telkens opnieuw blijkt uit studies dat de goedgekeurde coronavaccins het risico op miskramen of zwangerschapscomplicaties niet verhogen.

Tenslotte roept de inspreker nog het nummer 3.067 dat op pagina 17 van het rapport zou staan. Volgens hem gaat dit getal over het aantal mensen dat ondanks dubbele vaccinatie overleden zou zijn aan COVID-19. Het getal komt wel voor op pagina 17, maar vanwege het gebrek aan context is het moeilijk te duiden. Het beschrijft complicaties, maar daarbij is niet duidelijk of die complicaties fataal waren en of ze optraden bij mensen die één of meerdere keren waren gevaccineerd.

(Stand van zaken: 09/12/2022)

Links

Facebookpost I (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Facebookpost II (gearchiveerd)

Haaksbergen (gearchiveerd)

RTV Sternet (gearchiveerd)

Rapport Pfizer (gearchiveerd)

9fornews (gearchiveerd)

FDA (gearchiveerd)

EMA (gearchiveerd)

PHMPT (gearchiveerd)

Texas Order (gearchiveerd)

Reuters (gearchiveerd)

Factcheck I dpa

Our World in Data (gearchiveerd)

Factcheck II dpa

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.