Foto van menigte werd gemaakt na Franse WK-overwinning in 2018

Een foto waarop een brede boulevard bomvol staat met mensen wordt gedeeld op Facebook. "Elk weekend een paar mensen op de been voor vrijheid. De laatste weken meer dan 1000 demonstraties over de hele wereld met tientallen miljoenen deelnemers. Als je lineaire tv kijkt hoor je dit niet, vandaar dat ik dit post," schrijft een Facebookgebruiker erbij (hier gearchiveerd). Zijn bericht werd al meer dan 50 keer gedeeld.

Beoordeling:

De Facebookpost mist essentiële context. De gebruikte foto is namelijk verouderd. Hij werd op 15 juli 2018 gemaakt, bovenop de Arc de Triomphe in Parijs, nadat Frankrijk het WK voetbal had gewonnen. Deze foto gebruiken bij een bericht over recente protesten is daarmee misleidend.

Feiten:

Door de foto via een zogenaamde ‘Reverse Image Search’ op te zoeken, is al snel duidelijk dat het hier gaat om een oud beeld. Het verschijnt onder andere bij een artikel van 16 juli 2018, van de Franse website Le Bien Public. Hier zijn ook de credits voor de foto te zien. Hij is van het Franse persbureau AFP en gemaakt door fotograaf Ludovic Marin.

Ook op Getty Images is de foto van Marin te vinden. Het origineel is een bredere panorama waarop niet alleen de Champs-Élysées, maar ook andere brede boulevards te zien zijn.

Een foto van dezelfde dag, gemaakt door dezelfde fotograaf, dook eerder al op met de claim dat het een recente protestfoto betrof. Ook dit werd al door dpa ontkracht in een factcheck.

Afgelopen weken waren er inderdaad wel meerdere demonstraties in verschillende landen tegen zaken als coronamaatregelen, verplichte vaccinaties en vaccinatiepaspoorten. Ook in Nederlandse media werd hierover bericht. Zo verschenen er bij de NOS en RTL Nieuws onder meer artikelen en video’s over demonstraties in Frankrijk en de Duitse hoofdstad Berlijn.

Nog een voorbeeld is het Achtuurjournaal van 24 juli. Hierin is vanaf 2.24 minuten ook een reportage te zien over coronademonstraties in Nederland en het buitenland. Ook op de 'lineaire tv' is dus aandacht voor de demonstraties. De Telegraaf schreef over coronapas-demonstraties in Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk. De NOS publiceerde ook nog een artikel over demonstraties tegen vaccinatieplicht in heel Europa.

Of er in totaal in de afgelopen weken bij de demonstraties wereldwijd inderdaad tientallen miljoenen deelnemers waren, is moeilijk te verifiëren. ‘De laatste weken’ is namelijk geen duidelijk of specifiek kader waarbinnen dit gecheckt kan worden. De Franse demonstraties waren de afgelopen weken wel groot, met zo’n 160.000 demonstranten op 24 juli, verspreid over het land. De gedeelde foto van de Champs-Élysées is daarentegen niet van zo’n demonstratie.

(Stand van zaken: 04/08/2021)