Hydroxychloroquine is geen 'snoepje', ook niet in Oeganda

Oeganda zou relatief gespaard gebleven zijn van de coronapandemie omdat ze het geneesmiddel hydroxycholorquine gebruiken. Het zou daar als "snoep" gegeten worden tegen malaria, aldus een Facebookgebruikster (hier gearchiveerd). Met resultaat: het Afrikaanse land telde 334 corona-overlijdens.

BEOORDELING: Het bericht is fout en gedateerd. Oeganda bleef relatief gespaard, maar niet door het gebruik van hydroxychloroquine. Het geneesmiddel wordt ook al enige tijd niet meer gebruikt als eerste geneesmiddel voor de behandeling van malaria, en het is geen preventief geneesmiddel. In mei 2021 stond het totaal aantal coronadoden in het land op 346.

FEITEN:

Het bericht is enigszins gedateerd. Het circuleerde in de herfst van 2020 al op sociale media. De gedeelde cijfers zijn dan ook niet meer up to date. Op 12 mei 2021 waren er al 346 doden te betreuren, en raakten in totaal 42.384 mensen besmet met COVID-19 sinds de start van de pandemie.

In de eerste maanden van de pandemie gebruikte verschillende Afrikaanse landen, waaronder Oeganda, het malariamedicijn als behandeling tegen COVID-19. De coronarichtlijnen van het Oegandese ministerie van Volksgezondheid bevelen sinds juni 2020 niet meer het gebruik van hydroxycholoroquine aan.

De reden hiervoor was het gebrek aan bewijs dat het enig voordeel oplevert. Dat zei dokter William Worodria in een interview met de Oegandese krant Daily Monitor. Hij is één van de artsen die het Ministerie van Volksgezondheid adviseert over de coronapandemie. In een ander interview van vorige zomer met de krant New Visions weidde hij daar nog verder over uit: "Toen we cijfers bekeken van klinieken die het wel gebruikten en anderen die het niet gebruikten zagen we geen verschil. Daarom staat het niet meer in de coronamanagementrichtlijnen."

Verder is hydroxychloroquine inderdaad een malariamedicijn, maar is het al enige tijd niet meer de eerste keuze om de ziekte te behandelen, zo bleek ook uit een factcheck van factcheck.org in april 2020. Daarnaast is het sowieso geen preventief geneesmiddel. Het klopt dus sowieso niet dat Oegandezen het medicijn innemen als ware het een snoepje.

Wat Oeganda wel deed is strikte coronamaatregelen handhaven. Het voerde een reisverbod in op 11 maart 2020, nog voor het eerste coronageval in het land bevestigd was. Verder ging het land op 18 maart 2020 in een strikte lockdown en is er ook een brede mondkapjesplicht.

Begin mei 2021 verslechterde de situatie, nadat besmettingen met de Indische variant van het coronaviruswerd vastgesteld werden. Er wordt gevreesd voor een tweede golf, maar voorlopig wordt vooral ingezet op preventieve maatregelen.

Over het gebruik van hydroxychloroquine als geneesmiddel tegen COVID-19 circuleert al sinds het begin van de coronapandemie veel (mis)informatie. Dpa schreef al eerder waarom het daar niet geschikt voor is, en dat het ook onmogelijk is om het thuis zelf te maken.

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/nicole.dubois.7549185/posts/130386872446150 (gearchiveerd: http://dpaq.de/SFWa8)

WHO COVID dashboard Oeganda: https://covid19.who.int/region/afro/country/ug

Factcheck connectie malaria-covid: https://www.factcheck.org/2020/04/trumps-faulty-malaria-coronavirus-connection/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Sxs3z)

dpa-factchecks over hydroxychloroquine: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200803-99-26450 en https://dpa-factchecking.com/netherlands/200806-99-68001

Interview dr. William Worodria o.a. over hydroxychloroquine: https://www.monitor.co.ug/uganda/special-reports/walking-through-the-rough-smooth-road-of-covid-19-treatment-3355548 (gearchiveerd: http://dpaq.de/aTCrW en http://dpaq.de/M1WVM)

Over hydroxychloroquine: https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/h/hydroxychloroquine (gearchiveerd: http://dpaq.de/bnATR)

Coronarichtlijnen Oeganda: https://elearning.idi.co.ug/covid-19/wp-content/uploads/2020/08/NATIONAL-GUIDELINES-FOR-COVID-19-SECOND-EDITION.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/RNB7a)

Eerste lockdown Oeganda: https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/museveni-orders-closure-of-schools-suspends-religious-gatherings-over-coronavirus-1881126 (gearchiveerd: http://dpaq.de/7ZMkr)

Tweede golf Daily Monitor 6/5/2021: https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/government-announces-second-wave-of-covid-19--3389518 (gearchiveerd: http://dpaq.de/1n06O)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com