Bij normaal gebruik is bemonstering van neusholte niet gevaarlijk

Op sociale media werden de voorbije dagen heel wat filmpjes gedeeld waarin mensen het gebruik van een wattenstaafje bij een coronatest aanklagen (hier gearchiveerd). "Je maakt míj niet wijs, dat er niets wordt beschadigd!", schrijft een vrouw op Facebook. Daarbij voegt ze een montage toe waarbij een kind een wattenstaafje in zijn neus krijgt. In een volgend filmpje zegt een Engelstalige vrouw dat het "niet noodzakelijk is" om zoiets bij kinderen te doen. Maar hoe gevaarlijk is een bemonstering van de neus(keel)holte in werkelijkheid?

BEOORDELING: Het filmpje vormt geen representatief beeld voor een uitgevoerde coronatest. De techniek die wordt toegepast bij de bemonstering van de neus(keel)holte bij kinderen vindt al jaren plaats. Tot op heden heeft het RIVM nog nooit soortgelijke problemen gerapporteerd zoals in het filmpje beweert. Het klopt evenmin dat kinderen wekelijks getest zullen worden.

FEITEN: Op 5 februari 2021 deelt een vrouw een filmpje waarin te zien is hoe een kind wordt getest met een wattenstaafje. In het filmpje zegt de vrouw dat ze het "niet noodzakelijk" vindt om zulke tests toe te passen op kinderen. Ook spreekt ze van "hotel quarantine Australia", wat meteen ook de locatie van de gebeurtenis doet vermoeden. De vrouw is duidelijk ontevreden over hoe haar kind wordt getest ("look to mommy" op 00:22). In de caption uit de auteur van het bericht eveneens haar ongenoegen over de test.

Maar hoe gevaarlijk zijn PCR-tests in werkelijkheid? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bekeek het filmpje en sluit niet uit dat er situaties zijn waarbij een bloeding in de neus kan ontstaan, "zoals bij infecties die het neusslijmvlies aantasten, of wanneer er een al bestaand wondje of een oppervlakkig liggend adertje wordt geraakt." Toch zijn de tests allesbehalve gevaarlijk, dat blijkt uit jaren van testing volgens deze techniek. "Hierbij zijn het soort problemen bij kinderen zoals in het aangegeven filmpje nooit gerapporteerd", aldus persvoorlichter Geert Westerhuis.

"Het beeld dat hier in het filmpje geschetst wordt - ook de setting waarin de monsterafname plaats vindt - geeft geen representatief beeld van de bemonstering van de neus- of neuskeelholte bij kinderen met een wattenstok en al helemaal niet in het kader van het afnemen van een monster bij kinderen in verband met een COVID-19-test", besluit Westerhuis. Het RIVM bevestigt ook dat de bemonstering van de neusholte of neuskeelholte bij kinderen met een wattenstok al heel lang plaatsvindt, onder andere in onderzoek van een griepachtig ziektebeeld en andere acute luchtweginfecties.

Verder stelt de vrouw in haar Facebookbericht: "Kinderen gaan dit dus wékelijks door moeten maken". Ook dat klopt niet als het om Nederland gaat. Die stelling werd in een vorige dpa-factcheck reeds behandeld. Volgens de huidige testcapaciteit lijkt dat namelijk onmogelijk. Volgens de data van het Centraal Bureau voor de Statistiek telde Nederland in 2020 in totaal 1.814.676 kinderen tot 15 jaar (861 472 van 0 tot 5 jaar en 953 204 van 10 tot 15 jaar). Het aantal leerlingen in het primair onderwijs in 2019 stond op 1.502.367. Om die groep wekelijks te testen, zou een gigantische testcapaciteit nodig zijn. Indien de vrouw in haar bericht zou verwijzen naar Australië, klopt die verhouding nog steeds niet.

Kortom, het filmpje vormt geen bewijs dat de coronatests, of het algemeen gebruik van een wattenstaafje bij een bemonstering werkelijk schadelijk is (voor kinderen). Het is ook niet de eerste keer dat een coronatest in een onterecht negatief daglicht wordt geplaatst. In een vorige factcheck onderzocht dpa de stelling of een wattenstaafje de bloed-breinbarrière kon bereiken en daardoor beschadigen. Ook dat klopte niet.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/100005717868319/videos/1625304964336750/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/NlyS3)

Video: https://video-ams4-1.xx.fbcdn.net/v/t42.1790-2/145730024_195761938961742_170379127131050929_n.mp4?_nc_cat=104&ccb=3&_nc_sid=985c63&efg=eyJ2ZW5jb2RlX3RhZyI6InN2ZV9zZCJ9&_nc_ohc=JxR9CFanRT4AX8GsHRv&_nc_ht=video-ams4-1.xx&oh=8ab9a70d9f69fc16ae5dae7a79980b87&oe=602EA769 (gearchiveerd: http://dpaq.de/uyboK)

Dpa-factcheck: https://dpa-factchecking.com/netherlands/210204-99-303501/

Data CBS: https://opendata.cbs.nl/statline/?dl=1EFBB#/CBS/nl/dataset/7461bev/table (gearchiveerd: http://dpaq.de/f9eqN)

Dpa factcheck 2: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200727-99-943444/

Australië tests: https://www.health.gov.au/news/health-alerts/novel-coronavirus-2019-ncov-health-alert/coronavirus-covid-19-current-situation-and-case-numbers#tests-conducted-and-results (gearchiveerd: http://dpaq.de/YsmhD)

Australie kinderen: https://www.aihw.gov.au/reports/children-youth/australias-children/contents/background/australian-children-and-their-families#:~:text=How%20many%20children%20live%20in,49%25)%20(ABS%202018a). (gearchiveerd: http://dpaq.de/s4HJU)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com