CO2-meetapparaat niet geschikt om uitgeademde lucht onder een mondmasker te meten

Op sociale media wordt regelmatig gesteld dat mondmaskers schadelijk zijn voor de gezondheid. De reden: er zit te veel koolstofdioxide (CO2) onder het masker. Een Oostenrijkse video die in verschillende talen wordt gedeeld, moet dat punt bewijzen aan de hand van een "CO2-sensor", die onder een chirurgisch masker wordt gestoken. Het bericht moet aantonen dat na slechts een paar keer ademen de Maximaal Aanvaarde Concentratie (of MAC-waarde) veelvoudig wordt overschreden. "De video laat zien hoe het masker zelfmoord is", klinkt het, maar klopt dat wel?

BEOORDELING: De meting in de video is misleidend omdat het apparaat niet voor dit doel is ontworpen. Bovendien is het dragen van een mondmasker over het algemeen niet schadelijk voor de mens en leidt het er zeker niet toe dat we een schadelijke hoeveelheid koolstofdioxide inademen. 

FEITEN: Het is niet de eerste keer dat een CO2-meter wordt gebruikt binnen de corona-context om de doeltreffendheid van mondmaskers in diskrediet te brengen. Op sociale media circuleren verschillende video's waarbij je de CO2-waarden achter het masker plots extreem ziet stijgen. Die extreme stijging is logisch, want zulke apparaten zijn eigenlijk bedoeld om de kamerlucht te analyseren en de omgevingswaarden te meten. Door een CO2-meter onder je masker te steken, worden die resultaten vervalst, legt professor Uwe Pliquett van het Duitse Instituut voor Bioproces en Analytische Meettechnieken uit.

Het koolstofdioxidegehalte in de lucht wordt meestal gemeten met infraroodsensoren (IR). Volgens Pliquett zijn eenvoudige IR-sensoren ingesteld op een luchtdruk van 1 bar, kamertemperatuur en de gemiddelde luchtvochtigheid.

Het gebied onder het masker wordt grotendeels bepaald door het ademhalingsproces. De uitgeademde lucht onder zo'n masker bevat zo'n hoog CO2-gehalte dat elk toestel meteen alarm slaat, legt Pliquett uit. Daarnaast is er een hogere druk, die de waarde met 10 tot 20 procent verhoogt. Ten slotte is de lucht onder het masker ook niet gelijk aan de lucht die je inademt in een bepaalde ruimte, aangezien je meer lucht inademt dan enkel de lucht onder het mondmasker.

Volgens experts is de vrees voor te veel CO2 onder een mondmasker volledig ongegrond. Volgens de German Respiratory Association is een toename van koolstofdioxide onwaarschijnlijk met een eenvoudig chirurgisch of zelfgemaakt mondmasker, omdat die helemaal niet zo strak zitten. Alleen bij patiënten met chronische ademhalingsproblemen kan het CO2-aandeel verhogen en voor benauwdheid zorgen, "omdat ze door het bedekken van de mond en neus een oncomfortabel gevoel ervaren", klinkt het bij de associatie. Ook dpa voerde in het verleden factchecks uit naar mogelijke problemen van mondmaskers.

Zelfs wanneer je professionele mondmaskers (FFP2, FFP3) draagt, zijn gevaarlijke verhogingen van het CO2-gehalte "onwaarschijnlijk". Het is wel mogelijk dat je bij het dragen van zulke maskers meer moeite moet doen om te ademen. Bij patiënten met ademhalingsproblemen kan dat tot "aanzienlijke kortademigheid" leiden en het aandeel koolstofdioxide in het bloed zou kunnen toenemen. "Normaal gezien zetten zulke mensen het masker dan wel op tijd af", zegt de Duitse Ademhalingsliga aan de redactie van dpa.

Soortgelijke video's van misleidende CO2-metingen circuleren al maanden op sociale media en werden al door verschillende factcheck-instellingen onder de loep genomen.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/843234242376596/posts/3582702888429704/?vh=e&d=n (gearchiveerd: http://dpaq.de/Ihqkf)

Duitse video: https://video.xx.fbcdn.net/v/t42.9040-2/119075773_3291552400933894_2449523478503794865_n.mp4?_nc_cat=100&_nc_sid=985c63&efg=eyJybHIiOjMwMCwicmxhIjo1MTIsInZlbmNvZGVfdGFnIjoic3ZlX3NkIn0%3D&_nc_ohc=LifgmXx2Q-sAX9yAi8C&_nc_oc=AQmw1M6calIMzKRH88t1bHgZ-F8wS2RQinlp87BcBsETs5NRoFVIeV94R60noD3aR0s&rl=300&vabr=112&_nc_ht=video-ams4-1.xx&oh=b7f0cd303fdb4ca4792663b1c6fb9f2c&oe=5F5A3733 (gearchiveerd: http://dpaq.de/ktkJZ)

MAC-waarde CO2: https://www.deveiligheidskundige.nl/m/804-mac-waarde

CO2-meter Zorg en Gezondheid: https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/advies%20gebruik%20CO2-meter%20in%20scholen%20tijdens%20corona.pdf 

IBA Duitsland: www.iba-heiligenstadt.de/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/srRyC)

German Respiratory Association: https://www.atemwegsliga.de/service-220/information-zu-covid-19/maskenpflicht.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/ATFuQ)

Dpa factcheck 1: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200619-99-488141/

Dpa factcheck 2: dpa-factchecking.com/belgium/200616-99-446138/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com