Europees plan verkeerd begrepen: kapitaalmarkt is vrijwillig

"EU-chef von der Leyen gaat uw spaargeld inpikken", is de angstaanjagende titel boven een artikel op Frontnieuws.com, dat ook gedeeld wordt op Facebook. Het gaat over de in 2024 voorgestelde Spaar- en Investeringsunie (SIU), een Europese eengemaakte kapitaalmarkt. Daarmee wil de Europese Commissie slapend spaargeld van burgers activeren zodat dit kan dienen om, onder andere, investeringen in defensie te financieren. Maar gaat het hier werkelijk om "inpikken"?

Beoordeling

De bewering is misleidend. De voorgestelde Spaar- en Investeringsunie is een kapitaalmarkt en als die er al komt, gaat niemand verplicht zijn om daar in te stappen. Het is kortom niet correct om te beweren dat de EU spaargeld gaat "inpikken" van burgers.

Feiten

"Mijn visie is eenvoudig: ik wil dat Europese spaarders een eerlijk rendement krijgen op hun spaargeld. En ik wil dat Europese ondernemingen en innovatoren toegang hebben tot de financiering die ze nodig hebben om onze economie vooruit te stuwen." Zo vatte Maria Luís Albuquerque, eurocommissaris voor Financiële Diensten, Financiële Stabiliteit en de Kapitaalmarktenunie, het concept van de Spaar- en Investeringsunie (SIU) begin dit jaar bondig samen.

Dat er sprake is van rendement op spaargeld, maakt duidelijk dat het niet gaat om een soort verplichting, zoals uit het woord "inpikken" kan afgeleid worden.

In diezelfde mededeling van Albuquerque is ook duidelijk sprake van een kapitaalmarkt. Dat is volgens het woordenboek Van Dale "het geheel van vraag naar en aanbod van krediet op lange termijn". Ook in die definitie is helder dat er geen verplichting aan vast hangt.

Vroege fase

De SIU ligt sinds 2024 op tafel en moet dienen voor investeringen in digitalisering, vergroening en defensie. De consultatiefase eindigde op 3 maart en nu wacht het voorstel op goedkeuring van de Commissie. Dat is voorzien voor het tweede kwartaal van 2025. Vervolgens gaat het naar het Europees Parlement en de Europese Raad.

Op 11 maart noemde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in een speech de oprichting van deze Spaar- en Investeringsunie als een van de instrumenten om extra geld vrij te maken voor defensie, in het kader van het plan ReArm Europe. Dat is bedoeld om Europa weerbaarder te maken in woelige geopolitieke wateren door de uitgaven aan defensie fors te verhogen.

Frontnieuws verspreidt wel vaker nepnieuws en desinformatie, en was al vaker het onderwerp van een factcheck van Deutsche Press-Agentur (dpa). Ook in dit geval zetten ze hun lezers op het verkeerde been. Er is immers geen enkele reden om aan te nemen dat hier zomaar spaargeld gaat "ingepikt" worden.

(Stand van zaken: 18.3.2025)