Bewerkt document bewijst zonder context helemaal niets

Is het doorslaggevende bewijs dan eindelijk daar? Volgens mensen die geloven in het bestaan van chemtrails wel. Zij delen deze zogenaamde "Chemtrails Analyse", die zou aantonen dat een veel te hoge aluminiumwaarde gemeten is. Aluminium zou dan weer de ziekte van Alzheimer veroorzaken. Maar waar komt dit bewijs vandaan? Er blijkt van alles niet te kloppen aan dit document en het toont bijzonder weinig aan.

Beoordeling

Wetenschappers hebben geen bewijs voor het bestaan van chemtrails gevonden, en dit document voegt daar niets nieuws aan toe. De teksten over chemtrails en Alzheimer zijn later aan het document toegevoegd. Tot nu toe leidde onderzoek onder mensen naar de rol van een hoge aluminiuminname bij de ziekte van Alzheimer niet tot een duidelijk verband.

Feiten

Allereerst het gedeelde document: het afwijkende lettertype van "Chemtrails Analyse" en de uitspraken over aluminium en Alzheimer duiden er al op dat deze tekst niet origineel in het document thuishoort.

Griekse factcheckers kwamen het bewerkte document al in 2016 tegen. Zij vonden het originele versie van het document op deze blogsite. Daar is op het A4'tje zelf geen sprake meer van een specifieke "Chemtrails Analyse". Volgens het bijschrift is hier de analyse te zien van een monster van regenwater dat de auteur van de beschermhoes van zijn of haar jacuzzi zou hebben genomen. Volgens de auteur is de analyse alsnog het bewijs voor chemtrails: maar die bewering rammelt aan alle kanten.

Analyse door Interlabor

Dit monster werd geanalyseerd door het Zwitserse bedrijf Interlabor, wat nog net boven aan de afbeelding op de blogsite te zien is. Daar kunnen particulieren onder andere watermonsters naartoe sturen om te laten analyseren.

Interlabor bevestigde via mail aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) dat ze dit specifieke analysecertificaat hebben uitgegeven. Het bedrijf benadrukt wel dat ze geen verdere informatie over het monster hebben, en het dus niet duidelijk is waar en hoe het monster genomen is. "Dit is echter cruciaal voor een precieze uitspraak over de resultaten", laat het bedrijf weten.

In 2015 legde Interlabor door online-aandacht over de analyse al dezelfde verklaring af, die in deze gearchiveerde versie na te lezen is.

Geen context, geen harde uitspraak

Zonder context kunnen we met de data dus weinig beginnen. Aluminium is namelijk geen zeldzaam materiaal op aarde: een groot deel van de aardkorst bestaat eruit. Onder andere door erosie en de uitstoot van industrie komt het vrij. Het zit in water, eten, cosmeticaproducten en bijvoorbeeld kookgerei. Zou het monster genomen zijn van een stoffige en vuile jaccuziehoes, dan is het niet meer 'puur' regenwater wat geanalyseerd werd.

Verschillende wetenschappers die dpa via de mail contacteerde bevestigen dat er zonder context geen harde uitspraken over de data mogelijk zijn. Volgens professor Caroline Huhn van de Universiteit Tübingen kan het document niet als bewijs voor het bestaan van chemtrails dienen, omdat niet bekend is hoeveel stof er in het monster zat.

Professor Uwe Karst van de universiteit in Münster vertelt dpa hetzelfde: zonder context over de afname van het monster is een uitspraak over de data zinloos.

Een analyse van puur regenwater met een hoog aluminiumgehalte zou vervolgens ook nog steeds geen bewijs voor chemtrails zijn: ook nabijgelegen industrie of mijnen zouden hiervoor hebben kunnen zorgen. Bovendien klinkt het alarmerend, een aluminiumwaarde van "10.000 keer te hoog", maar - zo meldt professor Huhn - zonder grenswaarde aan te geven, weten we niet waar deze waarde zich relatief op betrekt.

Welk bewijs voor chemtrails is er wel?

Het document vertelt ons dus bijzonder weinig. Maar wat weten we inmiddels wel over chemtrails? Ze bestaan niet, zo concludeerde dpa al in verschillende factchecks over het onderwerp. De witte strepen in de lucht, die sommigen voor giftige chemicaliën houden, zijn condensstrepen van vliegtuigen. Die ontstaan doordat waterdamp uit de vliegtuigmotor in de hoge lucht bevriest. Het zijn dus geen chemicaliën. In 2016 bogen meer dan zeventig wetenschappers zich over de hardnekkige complottheorie en vonden er geen hard bewijs voor.

Aluminium en Alzheimer

De geruchten dat aluminium de ziekte van Alzheimer zou veroorzaken zijn net zo hardnekkig als die over chemtrails. Tot nu toe heeft onderzoek naar de rol van aluminium op de ziekte van Alzheimer bij mensen niet tot een duidelijk verband geleid.

De geruchten dat er wél een verband zou bestaan, zijn gebaseerd op verkennend onderzoek bij proefdieren. Die kregen extreem grote hoeveelheden aluminium ingespoten, en ontwikkelden daarna symptomen die leken op dementie. Bij mensen met dementie is in sommige gevallen ook een verhoogde aanwezigheid van aluminium gevonden, maar een direct verband tussen de twee is daarmee nog niet aangetoond.

Aluminium zit in allerlei (voedsel-)producten. Volgens het Voedingscentrum zijn de hoeveelheden die wij aan de hand van een gezonde voeding binnen krijgen niet schadelijk. Onze nieren voeren de stof af. Tegelijkertijd wordt verder onderzoek gedaan naar de rol van aluminium voor onze gezondheid (zoals hier), waar sommigen zich toch zorgen om maken. Maar duidelijk moge zijn: de zorgen om chemtrails, kunnen we laten gaan.

(Stand van zaken: 07.06.2023)