Lula houdt een dansend beeldje van zichzelf in de lucht

Afgelopen weekend werd het na een heftige verkiezingsstrijd duidelijk: Lula won met 50.9 procent van de stemmen van Bolsonaro en wordt de nieuwe Braziliaanse president. Nepnieuws en complottheorieën lieten er geen gras over groeien en direct verspreidde deze foto zich online. Hier zou uit blijken dat Lula een satanist is. Net als het WEF, volgens deze Facebookgebruiker, vandaar dat Lula aan de macht kwam. Zit de wereld werkelijk zo griezelig in elkaar? Gelukkig niet; een zoektocht op internet leidt tot heel andere resultaten.

Beoordeling

De foto van Lula is gefotoshopt: op de werkelijke foto houdt Lula een klein sculptuur van zichzelf omhoog.

Feiten

Op de foto die circuleert, lijkt het beeldje van de demon Baphomet al in een onnatuurlijke hoek op de kleine podest te staan die Lula vasthoudt. Een reverse image search van de afbeelding geeft uitsluitsel: de orginele versie van de foto werd in oktober 2021 door Lula zelf gedeeld op zijn Facebookpagina. En wat blijkt? Van demonen is er geen sprake.

In de orginele foto houdt Lula een sculptuur omhoog van een poppetje van hemzelf die een danspas maakt, naast de Braziliaanse vlag en de vlag van zijn partij, de Partido dos Trabalhadores (PT). Het beeldje is een verwijzing naar een reis die Lula in 2017 naar Sergipe, een Braziliaanse deelstaat, ondernam en waar hij onder andere jonge leden van zijn partij trof. De foto van het danspasje "sarrada no ar" ging naderhand viraal in Brazilië.

Maar waarom Baphomet?

Het is online een terugkerend thema: politici of bekende figuren die satanitische verwijzingen zouden maken. Deutsche Presse-Agentur (dpa) schreef er al meerdere checks over, zoals hier, hier en hier. Ook het World Economic Forum (WEF) wordt door complotdenkers als duivelse organisatie gezien, met een directe draad naar Satan. Vaak wordt in dit kader ook de folklore demon Baphomet aangehaald, wiens afbeelding bol staat van symboliek.

In de Braziliaanse verkiezingsstrijd van de afgelopen maanden gingen veel nepnieuws en gemanipuleerde foto's rond over vermeende satanistische activiteiten van Lula en Bolsonaro. Zo werd Lula door tegenstanders met de duivel in verband gebracht en Bolsonaro met vrijmetselaar-activiteiten.

Brazilië is een overwegend christelijk land. Uit een onderzoek van het Pew Research Center uit 2020 bleek dat 84 procent van de bevolking meent dat geloof in God noodzakelijk is om morele waarden te hebben. Ter vergelijking: in Nederland is dat volgens dezelfde studie 22 procent.

De foutieve suggesties dat Lula en Bolsonaro zich met anti-christelijke rituelen bezig hielden, zetten hen dus niet in een goed Braziliaans daglicht.

(Stand van zaken: 2.11.2022)