Ongevaccineerden hebben ook in Vlaanderen meer kans om gehospitaliseerd te worden

Een Facebookgebruiker deelt een video van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke waarin hij hospitalisatiecijfers voorleest. Uit deze cijfers zou blijken dat het merendeel van de gehospitaliseerde en besmette mensen gevaccineerd is. Het bericht wordt veelvuldig gedeeld, met als commentaar dat het vaccin niet zou werken. 

Beoordeling

De cijfers uit deze video missen de nodige context. In absolute cijfers liggen er meer gevaccineerden in het ziekenhuis, maar dat geeft een vertekend beeld. Er liggen proportioneel gezien meer ongevaccineerde mensen in het ziekenhuis.

Feiten

De video in de Facebookpost is afkomstig van de Commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen van 26 oktober 2021. Minister Vandenbroucke antwoordt op een vraag van een parlementslid naar specifieke data over ziekenhuisopnames (bovenaan pagina 10).

Het fragment kadert binnen een langer antwoord, waar verschillende zaken rond coronabeleid en -maatregelen aan bod komen. In dit specifieke fragment geeft de minister cijfers rond hospitalisatie en mensen op intensieve zorgen, in verband met vaccinatiestatus. Het antwoord van de minister gaat over de data van 16 tot 22 oktober.

Het fragment wordt veel gedeeld met verwijzing naar het feit dat zeventig procent van de COVID-patiënten in Vlaamse ziekenhuizen gevaccineerd is. Het lijkt dus dat gevaccineerden meer kans hebben om gehospitaliseerd te worden. Dat is echter niet wat uit de cijfers blijkt.

De verklaring hiervoor is dat in Vlaanderen bijna tachtig procent van de bevolking volledig gevaccineerd is. In absolute cijfers zal deze groep dan ook het meest aanwezig zijn. Maar dat zegt niets over de kans om in het ziekenhuis te belanden. 

Het aandeel ongevaccineerden onder de gehospitaliseerden in Vlaanderen (30 procent, bovenaan p.10) is groter dan het aandeel ongevaccineerden onder de gehele Vlaamse bevolking (20 procent). Ongevaccineerden zijn dus oververtegenwoordigd in hospitalisaties en hebben meer kans om gehospitaliseerd te worden. Ook als er in absolute cijfers meer gevaccineerden in het ziekenhuis liggen. 

Vlaanderen is van alle Belgische regio's het meest gevaccineerd, dus is het logisch dat hier het meeste gevaccineerden gehospitaliseerd worden. Het vaccin beschermt namelijk niet honderd procent. Deze cijfers laten echter zien dat het vaccin wel degelijk invloed op hospitalisatie en opname in intensieve zorgen heeft. 

Dezelfde berekening - maar met iets andere cijfers - werd ook al door Joris Vaesen van de website covid-vaccinatie.be gedaan. Ook de nieuwsombudsman van de VRT, Tim Pauwels, besprak hetzelfde fenomeen, specifiek over opname op intensieve zorgen (vanaf 01:16). Dpa schreef ook al een factcheck over het verschil tussen relatieve en absolute cijfers over data uit Engeland. 

Berekeningen

De berekeningen staan hieronder per regio. Uitgebreid voor heel België, en dan minder uitgelegd maar volgens hetzelfde principe voor de regio's. Bij de ongevaccineerden zijn er twee resultaten: met en zonder min-twaalfjarigen. 

De berekeningen hieronder zijn gedaan met de cijfers van 22 oktober, net zoals de minister het deed. Ook maakt dpa gebruik van covid-vaccinatie.be, voor specifieke gegevens uit de cijfers van Sciensano en de meest recente bevolkingscijfers van Statbel, die van 21 januari 2021.

België

Voor België zijn op 22 oktober 8.476.081 mensen volledig gevaccineerd, 74 procent van de bevolking. Bij de mensen die niet gevaccineerd zijn (2.905.359 mensen) zitten ook kinderen jonger dan twaalf jaar, die momenteel niet in aanmerking komen voor vaccinatie, onder andere omdat de kans op hospitalisatie veel kleiner is. Als we de ongevaccineerde min-twaalfjarigen weglaten (1.463.597), blijven er 1.441.762 ongevaccineerde mensen over. 

De minister zegt dat van de 708 gehospitaliseerden in heel België 54 procent gevaccineerd is: 385 personen. Er zijn dus 323 ongevaccineerden. 385 mensen op 8.476.081 komt neer op 45 per miljoen gevaccineerden (385/8.476.081*1.000.000 = 45.4).

Per miljoen ongevaccineerden waren dat er 224, ofwel meer dan vier keer zo veel (323/1.441.762*1.000.000 = 224).

Als we de twaalfjarigen toch meetellen komen we op 111 per miljoen, alsnog meer dan dubbel zo veel als de verhouding bij gevaccineerden. (323/2.905.359*1.000.000 = 111)

Bij de cijfers op intensieve zorg gaat het over 70 gevaccineerden op 150 patiënten, ofwel acht per miljoen. Bij de ongevaccineerden gaat het over 80 mensen, ofwel 55 per miljoen (meer dan zes keer zoveel). 28 per miljoen, met de min-twaalfjarigen erbij (meer dan vier keer zoveel).

Vlaanderen

In Vlaanderen is 79,8 procent van de bevolking volledig gevaccineerd op 22 oktober. Dat zijn 5.311.067 mensen. 1.291.690 mensen zijn niet gevaccineerd, waarvan 806.504 min-twaalfjarigen.

Bij de gevaccineerden zijn er 236 hospitalisaties (44 per miljoen) en 39 op intensieve zorgen (7 per miljoen). Bij de ongevaccineerden gaat het om 97 hospitalisaties (200 per miljoen; 75 per miljoen met min-twaalfjarigen) en 26 op intensieve zorgen (54 per miljoen; 20 per miljoen met min-twaalfjarigen).

Brussel

In Brussel is 54 procent van de bevolking volledig gevaccineerd op 22 oktober, 663.318 mensen. 527.697 mensen zijn niet gevaccineerd, waarvan 188.064 min-twaalfjarigen.

Bij de gevaccineerden zijn er 47 hospitalisaties (71 per miljoen) en 6 op intensieve zorgen (9 per miljoen). Bij de ongevaccineerden gaat het om 73 hospitalisaties (215 per miljoen; 138 per miljoen met min-twaalfjarigen) en 21 op intensieve zorgen (62 per miljoen; 40 per miljoen met min-twaalfjarigen).

Wallonië

In Wallonië is 69 procent van de bevolking volledig gevaccineerd op 22 oktober, 2.501.696 mensen. 1.085.972 mensen zijn niet gevaccineerd, waarvan 469.029 min-twaalfjarigen.

Bij de gevaccineerden zijn er 102 hospitalisaties (41 per miljoen) en 25 op intensieve zorgen (10 per miljoen). Bij de ongevaccineerden gaat het om 153 hospitalisaties (248 per miljoen; 141 per miljoen met min-twaalfjarigen) en 33 op intensieve zorgen (53 per miljoen; 30 per miljoen met min-twaalfjarigen).

(Stand van zaken: 29.10.2021)