Fotocollage toont geen huidaandoeningen veroorzaakt door mondmaskers

Een fotocollage met vijf foto’s die reeds in meerdere landen circuleert op sociale media toont mensen met roodheid en huidirritaties in het gezicht. ‘Mondkapjes schimmel’, zeggen deze facebookgebruikers, maar klopt dat wel? 

BEOORDELING: Slechts één van de vijf foto’s toont huidirritaties door een mondmasker, en dan ging het om een verpleegster. De foto werd ook bewerkt. De andere foto’s tonen huidirritaties die niet veroorzaakt werden door het dragen van een mondmasker. In geen enkel geval ging het om een schimmel. De fotocollage deed ook al de ronde op Duitse sociale media, en dpa schreef er reeds een factcheck over.

FEITEN: "In geen enkele foto gaat het om een schimmel", zegt dermatoloog en professor Jo Lambert, verbonden aan het UZ Gent. De foto rechtsboven werd genomen van de Engelstalige Wikipediapagina over de huidaandoening eczema herpeticum en werd in april 2018 geüpload. "Dat is een extreme irritatie veroorzaakt door het herpesvirus", zeg professor Dominique Tennstedt, dermatoloog in het Universitair Ziekenhuis Saint-Luc. "Het heeft dus niets te maken met mondmaskers."

De foto rechts in het midden werd genomen van de Instagrampagina van Valeria Zedde, een verpleegster op een dienst intensieve zorgen in Milaan. Ze deelde de foto van zichzelf met de maskerafdrukken op haar gezicht op 13 maart 2020, op het hoogtepunt van de eerste coronagolf in Italië. De foto werd later getrukeerd: de markeringen op haar gezicht zijn donkerder en dieper dan in de originele foto. In april van dit jaar berichtte het dpa-factcheckteam al over deze bewerking. 

De foto rechtsonder is van een vrouw met rosacea, een chronische huidaandoening die roodheid veroorzaakt. De foto werd toegevoegd aan een fotodatabase. "Een klassiek geval van rosacea", zegt prof. Tennstedt. De exacte oorzaak van rosacea is onbekend, hoewel erfelijkheid een rol kan spelen. Het vermindert de barrièrefunctie van de huid, waardoor die gevoeliger is aan invloeden van buitenaf. 

De foto linksonder werd onder andere gedeeld op een fotodatabase in mei 2016. Volgens de beschrijving toont het een kind met de waterpokken. De dermatologen zijn het daar echter niet mee eens. Professor Tennstedt oordeelt: "De kwaliteit van de foto is slecht, maaar het lijkt op een geval van acne." Professor Lambert oordeelt anders. "Dat is impetigo", zegt ze. Dat is een bacteriële huidinfectie die ook wel 'krentenbaard' wordt genoemd.

De oorsprong van de foto linksboven is onduidelijk. "Dat is irritatief eczeem", zegt prof. Lambert. "De oorzaak kan divers zijn, onder andere een reactie op een product, zoals lippenbalsem of zonnecrème", vertelt prof. Tennstedt. "Soms zien we dat ook wanneer mensen een zakdoek gedrenkt in essentiële oliën over hun mond leggen om de geur in te ademen."

Op een foto na tonen de foto’s dus geen huidirritaties veroorzaakt door het dragen van mondmaskers. Bepaalde huidirritaties zijn wel mogelijk door het dragen van een mondmasker. "Het afsluiten van de huid brengt gewoon problemen met zich mee. Het is zo vatbaarder voor irritatie van alle aard, zeker in mensen die er al gevoeliger voor zijn, bij voorbeeld voor acne of eczeem.", zegt prof. Lambert. "Maar dat is geen reden om geen mondmasker te dragen", besluit prof. Tennstedt.

Daarnaast is er ook nog de mogelijkheid van een allergische reactie, zeker bij wegwerpmaskers. "Veel hangt af van de oorsprong van de maskers", zegt prof. Tennstedt. "Zo kan je allergisch zijn aan de gebruikte kleuring, zeker bij donkere maskers. Maar ook de metalen neusstaven – sommige zijn van nikkel – of de elastieken aan de oren die soms van rubber zijn kunnen een allergische reactie uitlokken." 

---
Links:

Facebookpost I: https://www.facebook.com/patricia.lens.18/posts/10219432027604851 (gearchiveerd: http://dpaq.de/DA8HQ)

Facebookpost II: https://www.facebook.com/groups/335692274096828/permalink/357863435213045/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/CVDLP)

Duitse dpa factcheck: https://dpa-factchecking.com/germany/200810-99-113437/

Over professor dermatoloog Dominique Tennstedt (UZ Saint-Luc): https://www.belgiandermatology.be/nl/public-patients/dhr-professor-dokter-dominique-tennstedt (gearchiveerd: http://dpaq.de/V8mkY) 

Over professor dermatoloog Jo Lambert (UZ Gent): https://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/artsen/Paginas/prof-dr-jo-lambert.aspx (gearchiveerd: http://dpaq.de/M7IQw)

Engelstalige wikipedia pagina eczema herpiticum: https://en.wikipedia.org/wiki/Eczema_herpeticum (archived: http://dpaq.de/iJAfB )

Foto in “Wikimedia Commons” met datum van upload: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eczema_herpitcum.jpg (gearchiveerd: http://dpaq.de/CkvKG )

Instagrampost van Valeria Zedde met maskerafdrukken op gezicht (13 maart 2020): https://www.instagram.com/p/B9qsjL9o8w_/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/5Y3EQ )

dpa factcheck over de getrukeerde foto (2 april 2020): https://www.presseportal.de/pm/133833/4563316 (gearchiveerd: http://dpaq.de/oSCyk )

Foto van vrouw met rosacea in de ‘Shutterstock’ database: https://www.shutterstock.com/de/image-photo/portrait-happy-smiling-senior-woman-rosacea-498876976 (gearchiveerd: http://dpaq.de/Q4cEG)

Over rosacea: https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/rosacea (gearchiveerd: http://dpaq.de/eiUao)

Foto van kind met waterpokken in de ‘iStockPhoto’ database: https://www.istockphoto.com/nl/foto/chickenpox-varicella-gm532264684-94184453 (gearchiveerd: http://dpaq.de/nzNY1)

Over impetigo: https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/impetigo-krentenbaard (gearchiveerd: http://dpaq.de/JDeVG)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com