Roemeense presidentsverkiezing is nationale aangelegenheid

Moeit de Europese Unie zich met de nationale verkiezingen in een van zijn lidstaten? Zo staat het althans op Facebook, als commentaar bij een artikel over de stembusgang in Roemenië. Eind vorig jaar werd de uitslag van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen ongeldig verklaard en later werd de onafhankelijke kandidaat Calin Georgescu uitgesloten, wegens manipulatie via sociale media. In mei trekken de Roemenen opnieuw naar de stembus. Is dit dan niet gewoon een nationale aangelegenheid? En wat heeft Ursula von der Leyen ermee te maken, zoals een Facebookgebruiker insinueert?

Beoordeling

Het was het Grondwettelijk Hof in Roemenië die de uitslag annuleerde. Calin Georgescu stapte wel naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), die zijn verzoek verwierp. Het EHRM is echter geen rechtbank van de Europese Unie.

Feiten

Kort nadat de onafhankelijke kandidaat Calin Georgescu eind november de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen won, verklaarde het Constitutioneel Hof in het land die uitslag ongeldig op grond van buitenlandse inmenging. Onderzoek van de veiligheidsraad wees op manipulatie vanuit Rusland via duizenden TikTok- en Instagramprofielen. Er werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven voor in mei.

Om de schrapping ongedaan te maken, wendde Georgescu zich tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Op 6 maart verwierp de rechtbank zijn verzoek definitief. Anders dan op Facebook wordt beweerd, namelijk dat het de Europese Unie is die zich uitspreekt over de Roemeense verkiezingen, gaat het hier over het EHRM. Deze instantie is geen onderdeel van de EU, wel van de Raad van Europa.

Op 9 maart sloot de centrale kiescommissie Georgescu uit van de nieuwe presidentsverkiezingen, die in mei opnieuw gehouden worden. Twee dagen later verwierp het hooggerechtshof in Roemenië het beroep van Georgescu tegen deze beslissing. Daarop braken protesten uit in de hoofdstad Boekarest.

Kort na de ongeldig gemaakte eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen, opende de Europese Commissie al een onderzoek naar TikTok, met de vraag of het sociale mediaplatform zich aan de regels rond buitenlandse inmenging in verkiezingen heeft gehouden.

De Europese Commissie staat onder leiding van Ursula von der Leyen. Maar het klopt niet dat zij persoonlijk, of bij uitbreiding de Europese Commissie of de EU in het algemeen, een kandidaat uitsluit. Dat is een interne Roemeense kwestie. De relevante besluiten zijn dan ook door Roemeense instellingen genomen.

(Stand van zaken: 24.3.2025)