Nederland schonk Oekraïne tot nu toe bijna 8,4 miljard euro

Volgens berichten op sociale media zou Nederland dankzij gulle giften aan Oekraïne inmiddels een van de landen zijn die relatief gezien het meest heeft gedoneerd - zo'n 744 euro per Nederlander. Ook andere landen, zoals Noorwegen en Denemarken, zouden flink geschonken hebben volgens de posts. Maar de bedragen blijken uit de lucht te zijn gegrepen, als je ze naast overheidsbronnen legt.

Beoordeling

De genoemde bedragen kloppen niet. Zo zijn de bijdrages van Nederland en Duitsland aan Oekraïne sinds het begin van de oorlog lager dan wordt beschreven. Voor Nederland gaat het om 464 euro per inwoner. De bijdrage van de Verenigde Staten ligt dan weer hoger.

Feiten

De oorlog tussen Oekraïne en Rusland brak uit in februari 2022, hoewel van spanningen al veel langer sprake was. Sindsdien hebben veel westerse landen, waaronder ook Nederland, Oekraïne gesteund. Dat gebeurt niet alleen met geld, maar ook bijvoorbeeld met munitie en opleidingen voor militairen.

Nederlandse steun aan Oekraïne

Volgens de Rijksoverheid bedraagt de totale waarde van de gerealiseerde Nederlandse militaire steun aan Oekraïne tot 4 februari 2025 ongeveer 5,88 miljard euro. Dit gaat om militair materieel, goederen en ook om trainingen gegeven door Nederlandse militairen aan Oekraïense soldaten.

Het bedrag is deel van de 10,4 miljard euro aan militaire steun die is toegezegd, maar die dus nog niet geheel geleverd is.

Buiten deze militaire steun heeft Nederland ook nog eens 2,5 miljard euro geschonken, 200 miljoen euro aan leningen toegezegd en 3 miljard euro garant gesteld. Dat laatste betekent dat de overheid garant staat voor een lening die Oekraïne met een andere partij is aangegaan, voor het geval het land dit niet kan terugbetalen.

Verder heeft Nederland 670 miljoen euro aan de Europese Vredesfaciliteit toegezegd. Deze instelling van de Europese Unie richt zich op het versterken van de internationale veiligheid en steunt daarom onder andere Oekraïne.

Rekensom

In de praktijk heeft Nederland dus 5,88 miljard + 2,5 miljard = 8,38 miljard euro aan Oekraïne geschonken. Dat is, als we rekenen met zo'n 18,07 miljoen inwoners, 464 euro per inwoner - en dus niet 744 euro, zoals beweerd wordt.

De Nederlandse overheid hoeft voor een garantstelling nu geen geld uit te keren. En in principe zou ook het geld van de gegeven lening terugbetaald moeten worden aan Nederland. Tel je bij het uitgekeerde bedrag alsnog de lening en garantstelling op, dan kom je op 11,88 miljard euro of 657 euro per inwoner uit; nog altijd lager dan het bedrag dat in het Facebookbericht genoemd wordt.

Overzicht bijdragen

Het is lastig om precies vast te stellen welk bedrag er naar Oekraïne gaat vanuit verschillende landen, bijvoorbeeld omdat een groot deel van de steun niet in geldvorm geschonken wordt. Het gaat dan bijvoorbeeld om tanks of goederen. Een instituut dat probeert een allesomvattend overzicht te maken, is het Kiel Institute for the World Economy. Dat Duitse instituut houdt de uitgaven van alle landen aan Oekraïne bij.

Anders dan de overheid schat het instituut de uitgaven van Nederland aan Oekraïne in op zo'n 7,3 miljard euro tot eind 2024. Ook dat bedrag is flink lager dan de online genoemde 13,4 miljard. 

Bijdragen van andere landen

Ook de bijdragen van andere landen die in het bericht genoemd worden kloppen niet. Zo wordt de bijdrage van Duitsland momenteel geschat op zo'n 17,2 miljard euro (stand eind 2024), minder dan de helft van wat online beweerd wordt. 

In het geval van de Verenigde Staten gaat het juist om meer geld. Volgens het instituut heeft de Verenigde Staten tot december vorig jaar naar schatting 114,1 miljard euro aan militaire en financiële steun geboden, bijna het dubbele van het op Facebook genoemde bedrag. Zelf schat de Amerikaanse overheid het bedrag nog stukken hoger in: op zo'n 183 miljard dollar, wat op 10 maart 2025 gelijkstond aan zo'n 168,86 miljard euro.

Ook de cijfers van de andere landen kloppen niet, als je ze naast de informatie van het instituut legt. Het dichstbij komt het Verenigd Koninkrijk, dat tot eind 2024 14,8 miljard euro zou hebben uitgegeven.

(Stand van zaken: 11.3.2025)