Maximaal 25.000 slachtoffers bij bombardement op Dresden

Twee dagen lang, van 13 tot 15 februari 1945, bombardeerden de Britten en Amerikanen de Duitse stad Dresden. Op dat moment bevond de oorlog zich in een laatste fase: de geallieerden rukten steeds verder op richting hoofdstad Berlijn. De gevolgen van de bombardementen waren desastreus. Duizenden mensen kwamen om en werden levend verbrand. De stad lag volledig in puin.

Op sociale media wordt tachtig jaar na datum nog steeds het aantal slachtoffers betwist. Een Facebookgebruiker beweert dat er "naar schatting minimaal 200.000 duizend burgers (zo niet meer) zijn vernietigd" [sic] en gelooft niet in de officiële telling, die het aantal slachtoffers "vér onder de 40.000" zou afklokken. Uitgebreid onderzoek van historici heeft het ware aantal slachtoffers echter al meer dan een decennium geleden vastgelegd.

Beoordeling

Een Duitse onafhankelijke onderzoekscommissie concludeerde in 2010 dat er bij de bombardementen maximaal 25.000 mensen om het leven kwamen.

Feiten

In 2004 richtte de stad Dresden een historische onderzoekscommissie op met als doel om het aantal slachtoffers te bepalen dat omkwam bij de bombardementen op Dresden in februari 1945. Daarover was tot dan immers veel discussie.

Het onderzoek werd uitgevoerd door historici van onder andere het militair-historisch onderzoeksbureau van de Bundeswehr, het militair-historisch museum in Dresden en van het stadsarchief en stadsmuseum van Dresden.

Zes jaar later concludeerde de Commissie haar onderzoek in een finaal rapport van bijna 100 pagina's. Op pagina 67 luidde de conclusie als volgt: bij de luchtaanvallen van 13 tot 15 februari 1945 verloren niet meer dan 25.000 mensen het leven. De experten onderzochten onder andere documenten van begraafplaatsen en namen meer dan 1300 verklaringen af bij nog levende ooggetuigen.

Onderzoek uit 1945 ligt in zelfde lijn

Kort na de bombardementen startte de lokale SS en politie een onderzoek naar het aantal slachtoffers (zie p. 17). Uit historische documentatie daarvan blijkt dat de politie van Dresden op 10 maart 1945 18.375 doden telde. Op 31 maart werd dat opgevoerd naar 22.096 slachtoffers. In één van de rapporten aan Berlijn staat dat, gebaseerd op ervaringen en bevindingen tijdens de bergingsoperaties, ongeveer 25.000 doden werd verwacht. In april 1946 rapporteert het statistisch bureau van Dresden precies ook dit laatste cijfer.

De Duitse leiding maakte nadien echter al snel melding van een veel hoger aantal. Het nazistische propaganda-apparaat probeerde de aanslagen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog namelijk uit te buiten. In de loop van de decennia lopen de aantallen soms op tot 100.000, 500.000 of zelfs meer dan een miljoen slachtoffers. Vooral uit extreemrechtse hoek worden de luchtaanvallen nog steeds afgeschilderd als ongekend en wordt geprobeerd de Duitse schuld aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust te bagatelliseren.

Vuurstorm

Die hoge cijfers zijn echter onmogelijk, concludeerde de Commissie. Bij geen enkele van de pistes en documenten die onderzocht werden, kunnen argumenten aangevoerd worden voor een dodental van 100.000 of meer, aldus het rapport.

Ook de vaak aangebrachte bewering dat duizenden mensen spoorloos zouden zijn doordat ze helemaal verbrand werden, ontkrachtte het rapport. Experten konden aantonen dat de brandtemperaturen die tijdens de vuurstorm in de meeste kelders en straten werden bereikt, niet hoog genoeg waren om lijken te verbranden zonder resten achter te laten. Alleen in een beperkt aantal situaties kon dat zich voordoen. "De Commissie sluit daarom de mogelijkheid uit dat een groter aantal mensen – enkele duizenden of zelfs tienduizenden – op de avond van het bombardement spoorloos verdwenen zou zijn", schrijft het rapport.

Stad in puin

Dat de stad die voorheen bekend stand als het Firenze langs de Elbe volledig verwoest werd, staat buiten kijf. De Amerikaanse en Britse bommen lieten weinig van de historische infrastructuur van de stad over. Het waren vooral de brandbommen die voor onnoemelijk veel menselijke slachtoffers zorgden.

(Stand van zaken: 14.2.2025)