Groenland blijft voorlopig deel van Denemarken

De afgelopen weken was er veel te doen rondom Groenland: zo zou de nieuwe president van de Verenigde Staten, Donald Trump, het eiland willen overnemen van Denemarken. Nu is de kogel door de kerk, als het aan een bericht op Facebook ligt: "Denemarken [is] machteloos om Trump tegen te houden", valt daar te lezen. Van de genoemde volksstemming was tot nu toe echter helemaal geen sprake. En dat NAVO-chef Mark Rutte voor de inlijving zou zijn? Die woorden zijn verdraaid. 

Beoordeling

Er heeft geen stemming plaatsgevonden in Groenland over het deel worden van de Verenigde Staten. Het eiland maakt zich voorlopig niet los van Denemarken, hoewel er wel een onafhankelijkheidsbeweging is. 

Feiten

Op Groenland, een eiland in de Atlantische Oceaan, wonen zo’n 57.000 mensen. In 1721 werd Groenland een Deense kolonie. De inwoners van Groenland zijn nog altijd deel van het Koninkrijk Denemarken hoewel het eiland sinds 1979 zelf verantwoordelijk is voor de meeste binnenlandse aangelegenheden, iets dat met een referendum in 2009 versterkt werd.

Groenland is rijk aan grondstoffen, zoals de aardmetalen grafiet en titanium. De vraag naar zulke grondstoffen stijgt de laatste jaren enorm. Ook is Groenland volgens Donald Trump belangrijk voor de verdediging van het Noordpoolgebied.

Genoeg redenen dus voor de president van de VS om voor te stellen het land te kopen, zo bleek nog voordat hij geïnaugureerd werd in januari 2025. Zowel Denemarken als Groenland zelf hebben daarop laten weten dat Groenland niet te koop is.

Geen Referendum

Dat Groenland op de wens van Trump in is gegaan door een referendum te houden, klopt niet. Dat zo'n referendum heeft plaatsgevonden of gepland staat, blijkt niet uit nieuwsmedia in zowel het Nederlands als Engels. Ook hebben de Amerikaanse, Groenlandse en Deense overheid hier geen statements over gegeven.

Dat NAVO-chef Mark Rutte zich voor de inlijving heeft uitgesproken, klopt ook niet. Wel vindt ook hij dat het belangrijk is om Groenland te beschermen tegen dreigingen. Maar dat gaat volgens Rutte ook op voor andere gebieden, zoals Canada en de Verenigde Staten zelf. 

Onafhankelijksbeweging

Het autonome Groenland blijft dus voorlopig deel van het Koninkrijk Denemarken. Sterker nog, in plaats van een nieuwe Amerikaanse staat te worden, wil een groot deel van de inwoners van Groenland juist dat het eiland geheel onafhankelijk wordt. Slechts zes procent van de bevolking wil deel worden van de Verenigde Staten.

Ook de minister-president van Groenland, Múte Egede, stelde recentelijk nog onafhankelijkheid voor en sprak daarbij over een mogelijk onafhankelijkheidsreferendum In een interview met Fox News op 16 januari verklaarde Egede daarnaast nog dat Groenlanders geen deel willen uitmaken van de VS.

Groenland en de VS

Door de jaren heen stelden de Verenigde Staten al meermaals voor om het land over te nemen. Bijvoorbeeld na de afloop van de Tweede Wereldoorlog, toen de Verenigde Staten besloot om het eiland te beschermen om zo de bezetting door Duitsland te voorkomen. Ook voor Trump is het niet de eerste keer dat hij oppert om Groenland aan te schaffen. In 2019 deed hij dat ook al eens. Omdat de Deense premier Mette Frederiksen dat verzoek afwees, besloot Trump zijn staatsbezoek aan Denemarken dat jaar af te zeggen.

(Stand van zaken: 11.2.2025)