Beeld van regenboogbrandkraan in LA is AI-gegenereerd

Mensen op Facebook zijn verontwaardigd: "Nee er komt helaas geen water uit maar kijk toch eens hoe mooi die is!", schrijven ze bij een beeld van een brandkraan in regenboogkleuren. Die zou zich volgens hen in LA bevinden. Dat de stad hier wel geld voor heeft kunnen ze niet begrijpen. "Woker kun je het niet krijgen", reageert iemand. Maar het beeld blijkt niet echt te zijn.

Beoordeling

Het beeld werd gemaakt met Aurora, de tool van X die afbeeldingen artificieel genereert. De redenen waarom er geen water meer kwam uit sommige brandkranen in LA zijn uiteenlopend. Het stadssysteem was niet voorzien op een ramp van deze omvang.

Feiten

Een eerste teken aan de wand dat dit beeld niet echt is, is dat het terug te vinden is op meerdere meme- en satirepagina's. Dat blijkt uit een reverse image search.

Op de satirepagina "Rivercitypd" was het beeld met nog een extra kenmerk te zien: daar is rechtsonderaan het logo te zien van Grok, de AI-tool van X (het voormalige Twitter). Dat logo is nog bij meer posts terug te vinden. 

X ontwikkelde in 2023 haar eigen AI-tool, qua functionaliteit vergelijkbaar met de chatbot ChatGPT van OpenAI. Sinds december 2024 heeft de tool ook een publiek toegankelijke image generator, genaamd Aurora. Die maakt op basis van een tekst (prompt) die je ingeeft afbeeldingen. Daarbij is rechtsonder telkens het Grok watermerk te zien. In de afbeeldingen op Facebook is dat watermerk verwijderd.

De mogelijkheden bij Aurora zijn in vergelijking met andere image generators een stuk groter. Zo kan je aan Aurora wel vragen om beelden van bekende mensen te creëren en deinst het ook niet terug vor stereotypische en seksistische afbeeldingen. Taylor Swift in ondergoed of een coke snuivende Bill Gates, het is allemaal mogelijk.

Foto's van echte brandkranen in LA zijn hier en hier te zien. Gele en blauwe tinten zijn de regelmaat. De brandkranen bevinden zich overigens nooit op straat zoals in de Facebookpost, maar doorgaans op het voetpad. 

Tekort aan water

De branden die sinds 7 januari woeden in Los Angeles en omgeving, kostten tot dusver zeker 24 mensen het leven en verwoestten een gebied van meer dan 160 km2, waaronder hele woonwijken. Twee van de branden, Eaton Fire en Palisades Fire, worden bestempeld als de meest verwoestende branden in de geschiedenis van Zuid-Californië.

Over de directe oorzaak van de branden is nog weinig bekend. De meeste natuurbranden in de VS zijn menselijk van oorsprong. Daarnaast liggen blikseminslagen of elektriciteitskabels ook vaak aan de basis. Bliksem is in de afgelopen week niet waargenomen in Los Angeles, dus die oorzaak lijkt te kunnen worden uitgesloten.

Wat wel zeker is, is dat LA niet goed voorbereid was op branden van deze omvang. Door de plotse hoge nood aan water, raakte het systeem van watervoorziening in de stad overbevraagd en kwam op een bepaald moment geen water meer uit de brandkranen. Hoewel de watervoorziening volgens experts juist historisch hoog was, was het systeem gebouwd om branden tot op het niveau van enkele huizen te blussen; niet om hele wijken te moeten redden. Ten slotte konden ook de helikopters niet uitrukken wegens hevige winden.

(Stand van zaken: 16.1.2025)

Opmerking: De paragraaf over de oorzaak van natuurbranden is geherformuleerd met een betere bronvermelding.