President beducht voor externe inmenging Duitse verkiezingen

Op 23 februari 2025 houdt Duitsland vervroegde Bondsdagverkiezingen. Na de val van de regering van Olaf Scholz in december ontbond de Duitse president Frank-Walter Steinmeier het parlement en schreef nieuwe verkiezingen uit.

Daarbij zou hij gedreigd hebben de verkiezingen "te cancelen als links anti-burger beleid verliest en miljoenen burgers op AfD stemmen" [sic]. Dat wordt althans beweerd op Facebook. Heeft Steinmeier echt gedreigd de verkiezingsuitslag te annuleren als die hem niet bevalt?

Beoordeling

Nee, Steinmeier besprak bij het uitschrijven van de verkiezingen zijn zorgen over buitenlandse inmenging. Daarbij refereerde hij aan de recente Roemeense presidentsverkiezingen, waarbij buitenlandse inmenging zou zijn vastgesteld. Steinmeier sprak echter met geen woord over het annuleren van de Duitse verkiezingen, noch speculeerde hij over de uitslag.

Feiten

In een toespraak op 27 december 2024 kondigde president Frank-Walter Steinmeier (SPD) nieuwe Duitse parlementsverkiezingen aan voor 23 februari 2025. Daarbij sprak hij de hoop uit dat de verkiezingscampagne "eerlijk en transparant verloopt".

Hij waarschuwde ook voor "beïnvloeding van buitenaf," wat hij "een bedreiging voor de democratie" noemde - "of het nu heimelijk is, zoals onlangs bij de verkiezingen in Roemenië, of openlijk en schaamteloos, zoals nu bijzonder intensief wordt gedaan op Platform X".

Steinmeier benadrukte dat "de beslissing om te stemmen uitsluitend wordt genomen door de stemgerechtigde burgers van Duitsland". Met geen enkel woord repte hij over het annuleren van de verkiezingen, of speculeerde hij over aantallen stemmen voor linkse, dan wel rechtse partijen.

Bevoegdheid niet bij president

Overigens heeft de president in Duitsland niet de grondwettelijke bevoegdheid om een verkiezingsuitslag nietig te verklaren. Elke kiesgerechtigde kan bezwaar aantekenen tegen het verloop van een Bondsdagverkiezing. De verkiezingscommissie (Wahlprüfungsausschuss) van de Bondsdag is dan verantwoordelijk voor het onderzoek naar de verkiezing.

Tegen een besluit van de Bondsdag over een onderzoek naar de verkiezingen kan beroep worden aangetekend bij het Federale Constitutionele Hof (Bundesverfassungsgericht). Dit is vastgelegd in de grondwet, de wet over verkiezingstoezicht en de wet over het Federale Constitutionele Hof. Er is niet bepaald dat de bondspresident een actieve rol speelt in deze procedure.

Dubieuze en valse citaten Steinmeier

De bewering in de Facebookpost is gebaseerd op een YouTube-video die met de post wordt verspreid. De maker van de video dekt zich nog enigszins in, door te stellen dat Steinmeier bij zijn aankondiging van de nieuwe verkiezingen "indirect" heeft gedreigd die te annuleren "als rechtse partijen winnen".

Een andere Duitse YouTuber citeerde Steinmeier ronduit vals. Die zei: "Hij heeft aangekondigd dat we de Bondsdagverkiezingen op 23 februari 2025 kunnen annuleren, net als in Roemenië. Voornamelijk vanwege buitenlandse beïnvloeding. En die beïnvloeding vindt al plaats."

De valse bewering over Steinmeiers zogenaamde dreigementen wordt ook in het Duits veel gedeeld op Facebook.

Presidentsverkiezingen Roemenië

Beide YouTubers zien het feit dat Steinmeier kort refereerde aan de verkiezingen in Roemenië als 'dreigement'. Het constitutioneel hof in Boekarest bepaalde in december vorig jaar dat de Roemeense presidentsverkiezingen over moeten worden gedaan.

Dat besluit kwam nadat de Roemeense veiligheidsdiensten hadden aangegeven dat het land doelwit was geweest van "agressieve hybride Russische aanvallen". De eerste ronde van die verkiezingen was verrassend gewonnen door de radicaal rechtse en pro-Russische kandidaat Calin Georgescu.

(Stand van zaken: 9.1.2025)