Minister Agema sprak over weerbaarheid van de zorg

Fleur Agema, De Nederlandse minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) namens de Partij voor de Vrijheid (PVV), zou onlangs hebben toegegeven dat de "Covid-pandemie een 'militaire operatie' was". Dat wordt beweerd op Facebook (hier, hier en hier). Volgens de bron van de Facebookgebruikers heeft Agema ook nog "onthuld" dat die operatie "werd geleid door de NAVO en de Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV)". Heeft Agema werkelijk zulke onthullingen gedaan?

Beoordeling

Nee, de minister zei niet dat de Covid-pandemie een militaire operatie was die werd geleid door de NAVO en de NCTV. Ze sprak over de weerbaarheid van de Nederlandse zorg in brede zin. Mogelijke uitdagingen zijn niet alleen een pandemie, maar ook, bijvoorbeeld, oorlog. In die context werden NAVO en NCTV genoemd.

Feiten

De Facebookposts verwijzen naar dit artikel van Frontnieuws, een nepnieuwssite waar regelmatig de vreemdste fantasieën op verschijnen. Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft al vaak online beweringen, die terug te leiden zijn naar deze website, ontkracht. Zoals hier, hier en hier.

Het artikel van Frontnieuws is een vertaling van een artikel op de Amerikaanse website Slay News, die een al net zo dubieuze reputatie heeft. Beide artikelen baseren zich op een Nederlands X-bericht, waarin twee filmpjes (hier en hier gearchiveerd) van minister Agema buiten hun context worden gedeeld, en waaraan vervolgens tamelijk willekeurige conclusies worden verbonden.

Woorden minister uit context gehaald

De filmpjes blijken fragmenten uit een Tweede Kamerdebat dat op 24 oktober 2024 werd gevoerd. Het debat ging over de begroting van het ministerie van VWS voor het jaar 2025. Het debat is hier in zijn geheel terug te zien. Vanaf 10:14 tot 17:00 minuten ontspint zich het gesprek tussen minister Agema en D66-Kamerlid Wieke Paulusma, waaruit de filmpjes in het X-bericht zijn geknipt. Hier is een transcriptie van het hele debat te lezen.

Uit het volledige debat blijkt duidelijk dat minister Agema helemaal niet 'toegeeft' dat de Covid-pandemie een 'militaire operatie' was en ook niet 'onthult' dat die operatie werd geleid door de NAVO en NCTV. In feite zegt de minister niets van die strekking.

Pandemische paraatheid

Minister Agema wordt door Paulusma en andere Kamerleden bevraagd over de 'pandemische paraatheid': de mate waarin Nederland klaar is om een eventuele nieuwe pandemie, zoals Covid-19, het hoofd te bieden. De minister trekt de discussie breder door te spreken over het begrip 'weerbaarheid' van de zorg. De minister gaf eerder in het debat al aan dat het daarbij niet alleen gaat om het voorbereid zijn op een nieuwe pandemie, maar ook op "hybride dreigingen, militaire dreigingen, natuurrampen".

In de context van 'weerbaarheid' gaf minister Agema aan, dat ze met haar eigen en enkele andere ministeries, onder leiding van NCTV, aan het inventariseren is "wat we nodig hebben om aan die NAVO-verplichtingen te voldoen".

Wat deze NAVO-verplichtingen precies inhouden, poogde de minister uit te leggen in haar schriftelijke beantwoording, op 10 januari 2025, van Kamervragen over haar opmerkingen, ingestuurd op 5 november 2024.

"Tijdens de NAVO Top in juli 2023 heeft Nederland zich gecommitteerd aan de NAVO-brede Resilience Objectives's (RO)’s, terug te vinden in de Vilnius Summit Communiqué. Deze betreffen een specificering van de eerder door de NAVO benoemde '7 baseline requirements' die een basisniveau weergeven op zeven civiele paraatheidsgebieden: continuïteit van overheid, energievoorziening, grootschalige opvang van personen, levensbehoeften, opvang van gewonden, (tele)communicatie en transport," aldus de minister.

In haar antwoord legde minister Agema uit dat haar kabinet in het regeerprogramma heeft afgesproken in te zetten op "het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid". Ze gaf nogmaals aan dat het weerbaarheidsbeleid verschillende beleidsterreinen raakt en dat er dus ook een "weerbaarheidsopgave" ligt voor haar ministerie van VWS.

In ieder geval gaf de minister nergens in het debat aan dat de Covid-pandemie een militaire operatie was, geleid door NAVO of NCTV.

(Stand van zaken: 7.1.2025)

Opmerking: de tekst is bijgewerkt om de beantwoording van de Kamervragen door de minister op te nemen.