Het CO2-niveau op aarde stijgt met een ongeziene snelheid

Onlangs postte een sociale mediagebruiker verschillende klimaatgerelateerde claims in een openbare Facebookgroep. Zo stelde de gebruiker vast dat we momenteel met meer dan 8 miljard mensen op aarde zijn en dat het CO2-niveau op een "all-time low" staat. Verder werden ook nog de beweringen gemaakt dat er geen correlatie is tussen CO2 en de opwarming van de aarde en dat CO2 eigenlijk van levensbelang is omdat planten hierdoor kunnen groeien. 

Beoordeling

Hoewel het CO2-niveau honderden miljoenen jaren geleden hoger was in een veel warmer klimaat en zonder mensen, is het nu, sinds het bestaan van de mens, op het hoogste punt ooit. Bovendien stijgt het CO2-niveau nu sneller dan ooit tevoren, vooral door menselijke activiteiten zoals het gebruik van fossiele brandstoffen.

Feiten

Koolstofdioxide (CO2) is een broeikasgas dat van nature in de atmosfeer voorkomt, bijvoorbeeld door bosbranden, vulkaanuitbarstingen of ontbindende biomassa. Het CO2-niveau heeft in het verleden, zonder toevoeging van de mens, inderdaad al veel hoger gestaan dan nu. 

Terwijl het nu rond de 424 ppm (delen per miljoen) schommelt, lag het 500 miljoen jaar geleden tussen de 3000 tot 9000 ppm. Toen was de gemiddelde temperatuur meer dan 10 graden Celsius hoger dan nu. Omdat er toen geen menselijk leven was, is een vergelijking tussen nu en zoveel miljoen jaar geleden ook irrelevant. 

CO2 tijdens de geschiedenis

De huidige CO2-concentratie in de atmosfeer bereikt vrijwel zeker een niveau dat ongekend is voor het afgelopen miljoen jaar.

Uit metingen van lucht in ijskernen blijkt dat de atmosferische CO2-concentratie gedurende de afgelopen 800.000 jaar, tot de 20e eeuw, stabiel bleef tussen 170 en 300 ppm. De snelle stijging tot meer dan 400 ppm in slechts 200 jaar is daarom bijzonder opmerkelijk.

Een vergelijkbaar CO2-niveau werd vastgesteld tijdens het Plioceen zo'n 3 miljoen jaar geleden. Destijds was de zeespiegel ongeveer 15 meter hoger dan nu, wat genoeg zou zijn om veel van de grootste moderne steden onder water te zetten. De gemiddelde temperatuur lag toen ongeveer 14 graden hoger dan vandaag. 

De huidige trend is echter zeer recent waardoor de effecten nog niet volledig zichtbaar zijn. De tijdsvertraging tussen CO2-uitstoot en het opwarmingseffect bedraagt namelijk ​​ongeveer 50 jaar.

CO2 stijgt sneller dan ooit

Momenteel bestaat de atmosfeer uit 0,04 procent CO2. Hoewel dit percentage laag lijkt, is er toch een toename van 50 procent sinds het begin van de industriële revolutie. Zo zou sinds het begin van de industriële revolutie, rond 1750, naar schatting al 375 miljard ton CO2 in de atmosfeer uitgestoten zijn. 

Het observatiestation Mauna Loa op Hawaï, voert sinds 1958 CO2-metingen uit. Sindsdien is de concentratie gestegen van 315 ppm naar recentelijk meer dan 400 ppm. Koolstofdioxide stapelt zich dus in een ongekend tempo op in de atmosfeer en vertoont een ongeziene stijging naar niveaus die het menselijk bestaan nooit eerder heeft gekend. 

In het zesde beoordelingsrapport stelt het Intergouvernementeel Panel inzake Klimaatverandering (IPCC), een organisatie van de Verenigde Naties die de risico's van klimaatverandering in kaart brengt, vast dat de stijging van onder andere CO2 in de atmosfeer sinds het begin van het industriële tijdperk het directe gevolg is van menselijke activiteiten. 

De belangrijkste factor daarin is het verbranden van fossiele brandstoffen. Door het opgraven van lang verborgen fossiele brandstoffen werd de natuurlijke koolstofkringloop aanzienlijk verstoord. Het verbranden ervan voor energie, zorgt ervoor dat meer CO2 in de atmosfeer terechtkomt.

CO2 regelt de temperatuur

Waarom is het CO2-niveau nu van zo'n groot belang? Meer CO2 in de atmosfeer zorgt namelijk voor hogere temperaturen. Een eerdere factcheck van Deutsche Presse-Agentur (dpa) bevestigde dat er wel degelijk een correlatie is tussen de opwarming van de aarde en CO2. 

Koolstofdioxide werkt als een belangrijke regelknop van het klimaat. Als broeikasgas houdt het warmte vast in de atmosfeer. Wanneer het CO2-niveau stijgt, gaat ook de temperatuur omhoog. Dit staat ook bekend als het broeikasgaseffect. De hoge concentraties CO2 uit het verre verleden verklaren waarom de temperaturen toen ook veel hoger waren.

Dat CO2 per definitie ook goed is voor de natuur is misleidend zoals een factcheck van dpa al aangaf. De enorme CO2-uitstoot die de mens heeft veroorzaakt, is de oorzaak van klimaatverandering en heel veel van de natuur lijdt hier net onder.

(Stand van zaken: 20.12.2024)