Scheepsbotsing uit 2017

Video toont gehavend Amerikaans schip voor de Japanse kust

16.12.2024, 15:21 (CET)

Aanvallen op schepen op de Rode Zee door Houthi-rebellen zijn sinds de oorlog in Gaza duidelijk toegenomen. Dat geldt ook voor desinformatie over deze invallen op het internet.

Een schip met een flink beschadigd middenstuk, water dat uit het ruim gepompt wordt en een gewonde die over het dek gedragen wordt: deze video zou zomaar een oorlogstafereel kunnen zijn. Volgens een sociale mediagebruiker is ze dat ook, en toont het een Amerikaans oorlogsschip dat "doelwit was van de Jemenitische strijdkrachten in de Rode Zee". Bij de geoefende internetgebruiker gaan hier misschien al belletjes rinkelen: oud beeldmateriaal werd al vaak foutief gebruikt om deze Houthi-aanvallen te illustreren. Is dat nu weer het geval?

Beoordeling

Ja. De video komt namelijk uit 2017 en toont een Amerikaans marineschip voor de kust van Japan. Dat raakte sterk beschadigd, nadat het tot een botsing kwam met een containerschip. Zeven mensen kwamen om het leven.

Feiten

Aan de hand van een reverse image search zijn nieuwsartikelen bij de video snel gevonden. Daaruit blijkt dat de beelden niet recent zijn, maar in 2017 werden gemaakt. In de nacht van zaterdag 17 juni 2017 botste voor de kust van Yokosuka, Japan, een containerschip op het Amerikaanse marineschip USS Fitzgerald, dat in de video te zien is.

De stuurboordzijde van het Amerikaanse schip werd geramd en zwaar beschadigd, waardoor water naar binnen liep. Zeven mariniers raakten vermist, en later bleken zij allen te zijn omgekomen. Met de Houthi-rebellen en de Rode Zee heeft dit ongeluk dus niets te maken.

Houthi-rebellen op de Rode Zee

Sinds de zoveelste escalatie van het conflict tussen Israël en Hamas in oktober 2023, vinden ook steeds vaker aanvallen van Houthi-rebellen plaats. Vanuit Jemen vallen zij veelal commerciële schepen aan. Naar eigen zeggen enkel schepen die een connectie met Israël hebben, maar in de praktijk hadden veel van die schepen dit niet.

Op deze interactieve kaart worden de aanvallen op de Rode Zee bijgehouden. De laatste waren in november 2024. In december is nog geen geslaagde aanval gemeld; dat het videomateriaal dus geen actueel nieuws is, had de sociale mediagebruiker ook al kunnen naslaan.

Andere video, zelfde desinformatie

Deutsche Presse-Agentur (dpa) ontkrachtte het afgelopen jaar al meerdere foute claims (zie hier, hier & hier) die eenzelfde patroon volgden. Steeds werden oude video's van verongelukte schepen van het internet geplukt, en onterecht met recente Houthi-aanvallen verbonden.

(Stand van zaken: 16.12.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Over reverse image search (gearchiveerd)

BBC artikel Fitzgerald (gearchiveerd)

Foto's van na de botsing (gearchiveerd)

Artikel CNN I & II (gearchiveerd I & II)

NOS over Houthi-aanvallen (gearchiveerd)

BBC over Houthi-aanvallen (gearchiveerd)

Kaart met Houthi-aanvallen (gearchiveerd)

Dpa factchecks I, II & III

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.