Nazi-postzegels met UFO's blijken fantasierijk verdienmodel

Gebruikte Duitsland ten tijde van de Tweede Wereldoorlog vliegende schotels als oorlogswapens? Een Facebookgebruiker lijkt daarvan overtuigd. Op zijn profiel plaatst hij een serie plaatjes van UFO's en soldaten, met daaronder de tekst "Deutsches Reich". Volgens de Facebookgebruiker zijn het "verzamelde postzegels uit die tijd". Maar zijn dit wel echte nazi-postzegels?

Beoordeling

Nee, de afbeeldingen op de postzegels zijn zeer waarschijnlijk gemaakt door de sciencefictionkunstenaar James (Jim) Nichols, die een boek met UFO-kunst uitbracht. Anderen hebben de afbeeldingen vervolgens verwerkt in namaak nazi-postzegels, die refereren aan een oude complottheorie over niet-bestaande Duitse superwapens.

Feiten

Een reverse image search met Google wijst uit dat de afbeelding van de postzegels die op Facebook wordt gedeeld, al jaren rondgaat op het internet. Verschillende websites tonen de postzegels, zonder dat duidelijk wordt waar ze precies vandaan komen. Een afbeelding van de zegels werd in 2016 ook al eens op Facebook geplaatst.

Het zoeken in Google met de zoektermen "nazi postage stamps ufo" (nazi-postzegels ufo) leidt naar een webwinkel waar postzegels worden aangeboden die bijna identiek zijn aan de postzegels in de Facebookpost.

Wat opvalt is dat de postzegels in de webwinkel precies dezelfde afbeeldingen van vliegende schotels bevatten, evenals zeer vergelijkbare kleurtinten en tekstopmaak, maar dat de combinaties van de elementen afbeelding-kleur-geldwaarde verschillen van die van de postzegels in de Facebookpost.

In de webwinkel worden de zegels aangeboden als "fantasieserie van 5 postzegels met Haunebu II vliegende schotel (Nazi Wunderwaffe)". De fantasiezegels zouden volgens de website zijn geïnspireerd op de stijl van echte nazi-postzegels. De webwinkel reageerde niet op vragen van Deutsche Presse-Agentur (dpa) over de oorsprong van de zegels of de afbeeldingen van UFO's.

Kunstwerken van James Nichols

Verder zoeken op het internet naar kunstwerken met nazi-UFO's als thematiek, leidt naar een pagina op de website van Never Was, een online tijdschrift voor alternatieve geschiedenis en speculatieve fictie.

Op de pagina zijn dezelfde afbeeldingen terug te vinden die zijn afgedrukt op de nagebootste nazi-postzegels. Volgens Never Was zijn de afbeeldingen gemaakt door de Amerikaanse sciencefictionkunstenaar James (Jim) Nichols. Die bracht een boek met UFO-kunst, waaronder nazi-UFO-kunst, uit.

Over de artiest is weinig informatie te vinden, maar dezelfde en vergelijkbare afbeeldingen worden op verschillende websites, onder vermelding van Nichols's naam, getoond of te koop aangeboden.

Het lijkt er dus op dat verschillende grappenmakers en ondernemers met het werk van de relatief onbekende kunstenaar James Nichols aan de haal zijn gegaan en er verscheidene versies namaak-nazi-postzegels van hebben gemaakt.

Nazi-UFO-complottheorie

Dat verdienmodel klinkt vreemder dan het is, want de complottheorie dat de nazi's over vliegende schotels beschikten gaat al decennia terug en heeft vele aanhangers.

Volgens de Duitse historicus Gerhard Wiechmann, die een boek schreef over de oorsprong van de nazi-UFO-complottheorie, ontstonden de sterke verhalen toen de Italiaanse ingenieur Giuseppe Belluzzo in 1950 aan de krant Il Giornale d'Italia vertelde dat Duitsland sinds 1941 in het geheim vliegende schotels bouwde. Belluzzo claimde zelf de uitvinder van de nazi-UFO's te zijn.

Kort na de beweringen van Belluzzo wijdde de Duitse krant Der Spiegel een artikel aan het fenomeen dat mensen wereldwijd UFO's meenden waar te nemen. Der Spiegel sprak met de Duitse luchtvaartingenieur Rudolf Schriever, die beweerde dat hij de uitvinder van de vliegende schotels was. Het verhaal is daarna een eigen leven gaan leiden.

Het succes van de complottheorie is mogelijk terug te voeren op de oorlogspropaganda van het naziregime zelf. Tijdens de oorlog sprak propagandaminister Josef Goebbels voortdurend over een 'Wunderwaffe', een superwapen dat Duitsland zou ontwikkelen waarmee het de strijd in haar voordeel zou beslechten. Bovendien ontwikkelde Duitsland destijds inderdaad zeer geavanceerde wapens, zoals 's werelds eerste werkende ballistische raket.

De eerder aangehaalde webwinkel beschreef de UFO's op de postzegels als een Wunderwaffe. Er bestaat echter geen enkel aannemelijk bewijs dat de nazi's daadwerkelijk vliegende schotels probeerden te ontwikkelen, laat staan dat ze ooit hebben gevlogen.

(Stand van zaken: 12.12.2024)