Bezoek aan Kiev

Gefabriceerde video van Zelensky en Scholz duikt op

6.12.2024, 12:30 (CET)

Na de aankomst van Duitse bondskanselier Olaf Scholz in Oekraïne op maandag, is er een wijdverspreide gefabriceerde video opgedoken waarin hij samen met Volodymyr Zelensky verschijnt.

Tijdens zijn verrassingsbezoek aan Oekraïne kondigde Duits bondskanselier Scholz aan dat apparatuur ter waarde van 650 miljoen euro onderweg is naar Oekraïne. Een dag later deelde een Facebookgebruiker een video waarin Zelensky opdringend het hoofd van Scholz lijkt te strelen. Volgens de Facebookgebruiker zou dit de reactie van Zelensky zijn op de opmerkelijke steun van Duitsland.

Beoordeling

Het gaat om een deepfake video. De originele beelden zijn oorspronkelijk van een reportage van Euronews. Door het gebruik van artificiële intelligentie (AI) kunnen de originele beelden worden gemanipuleerd om een andere situatie te creëren. De scène waarin Zelensky over Scholz' hoofd strijkt, komt niet voor in deze reportage.

Feiten

Volgens het bijschrift van de deepfake in kwestie bracht Scholz op zijn bezoek 650 miljoen euro aan Zelensky. Dit is misleidende informatie. Scholz heeft wel aangekondigd dat Duitsland apparatuur ter waarde van 650 miljoen euro naar Oekraïne zal sturen maar de post wekt de indruk dat Scholz persoonlijk 650 miljoen euro aan Zelensky overhandigde, die hij naar eigen wens zou kunnen besteden.

Verder staat dat het strelen van Scholz' hoofd "de reactie van Zelensky [is] nadat Scholz hem de koffer vol geld overhandigde". Dit is niet het geval. In de originele reportage van Euronews is te zien hoe Zelensky en Scholz een foto nemen samen met een gewonde soldaat in een ziekenhuis (0:46).

Het beeld waarop ze samen voor de camera staan is het beeld dat in de deepfake werd gebruikt. De bewering dat het strelen van Scholz' hoofd een reactie van Zelensky is op de 650 miljoen euro, kan dus met zekerheid worden weerlegd.

Wijdverspreid

De deepfake gedeeld door de Facebookgebruiker heeft op het moment van schrijven 1.500 weergaven. Maar een snelle zoektocht op het internet toont aan dat de deepfake al een dag eerder gepost werd op andere platforms zoals Telegram en X (voormalig Twitter). Buiten sociale mediaplatforms en alternatieve nieuwsbronnen is de deepfake niet te vinden op betrouwbare nieuwswebsites. Dit incident benadrukt de kracht en de gevaren van deepfaketechnologie, die in staat is om snel misleidende beelden te verspreiden.

(Stand van zaken: 6.12.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd) & gearchiveerde video

Leidsch Dagblad over bezoek Scholz (gearchiveerd)

Reportage Euronews (gearchiveerd) & gearchiveerde video

Video op Telegram & X (hier & hier gearchiveerd)

Over deepfakes (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.