Extreem weer en hitte veroorzaakt door brandstoffen

Het valt niet meer te ontkennen: de globale gemiddelde temperatuur stijgt en extreem weer en intense regenval nemen toe. Volgens een Facebookgebruiker zijn zonnepaneelparken en windturbines de schuldige want zij zouden het "extreem weer, hitte en mega regenval" veroorzaken. Maar klopt dat wel?

Beoordeling

Studies wijzen erop dat zonnepanelen beperkte effecten kunnen hebben op temperatuur en neerslag in een zeer lokale regio. Van een mogelijke impact op weersextremen maken wetenschappelijke studies geen melding. Grootschalige zonne-installaties hebben ook maar een heel kleine impact op het globale klimaat in vergelijking met fossiele brandstoffen.

Feiten

Onderzoek heeft uitgewezen dat zonnepanelen voor een lokale afkoeling kunnen zorgen in vergelijking met een klimaat zonder zonnepanelen. Dit omdat zij de inkomende zonne-energie omzetten in elektriciteit in plaats van dat deze door de aarde geabsorbeerd wordt.

Wanneer mensen deze opgewekte elektriciteit gaan gebruiken voor apparaten of machines komt er echter warmte vrij. De omzetting van elektriciteit in warmte, vooral in stedelijke gebieden, verhoogt dan weer de regionale en mondiale temperaturen, waardoor het afkoelende effect door de zonnepanelen wordt gecompenseerd. Gemiddeld is het temperatuurverschil dus niet significant. 

Professor Nicole Van Lipzig (KU Leuven), die gespecialiseerd is in klimaatonderzoek, legt dit verder uit in een telefonisch gesprek aan Deutsche Presse-Agentur: "Antropogene warmte of warmte veroorzaakt door de mens komt vrij bij het gebruiken van heel wat apparaten en machines. Dus bijna alle energie die de mensheid gebruikt, wordt uiteindelijk omgezet in warmte. Die warmte zorgt er uiteindelijk voor dat de afkoeling bij zonnepanelen zo goed als opgeheven wordt."

Contradictie

Dus in tegenstelling tot de eerste studie, waarin er sprake is van een afkoeling, kunnen volgens een andere studie zonnepaneel- en windmolenparken een lichte temperatuursstijging veroorzaken. Dit is echter een zeer theoretische modelstudie en er is alleen een waarneembaar effect als er massaal ingezet wordt op zonnepanelen en windmolens, in specifieke regio's zoals bijvoorbeeld de Sahara. 

Marie Cavitte, glacioloog en klimatoloog verbonden aan de VUB verklaart: "de zonnepaneelparken kunnen effecten hebben op grotere ruimtelijke schaal door een lichte verandering van de atmosferische circulatie (dus een verandering van het lokale klimaat), maar alleen in het geval van massale plaatsing op een schaal waar we nog lang niet aan toe zijn, en dit zijn zeer theoretische resultaten".

Albedo-effect

Zonnepanelen absorberen namelijk meer in de Sahara vanwege hun lagere albedo. Ze zijn donkerder dan het zand dat ze bedekken, dus ze nemen meer binnenkomende zonnestraling op. Het plaatsen van de donkere zonnepanelen zorgt ervoor dat de lucht laag bij de grond opwarmt en opstijgt. Dit betekent dat je een gebied creëert met een lagere druk door de warme opstijgende lucht van de zonnepanelen en dus meer neerslag krijgt door het vocht in de lucht. 

Warme lucht heeft namelijk het vermogen om veel vocht op te nemen. Wanneer deze lucht stijgt en afkoelt, condenseert het opgenomen water en vormt het wolken en regen. Bij meer neerslag kan de vegetatie dus makkelijker groeien. En dat zorgt voor een feedback door verdamping, transpiratie, temperatuur en neerslag, wat betekent dat er betere omstandigheden zijn voor de groei van vegetatie.

Conclusie studie

Volgens professor Lipzig concludeert de studie enkel dat zonnepanelen- en windmolenparken eerder een positief effect hebben op de omgeving: "in de lokale situatie van de Sahara zorgt het eigenlijk voor een verbetering". "Bovendien maakt het artikel geen enkele melding van een mogelijke impact op weersextremen". Het onderzoek dat wordt aangehaald in de Facebook-post biedt daarom geen bewijs voor de bewering dat zonnepanelen en windturbines verantwoordelijk zijn voor extreem weer, hitte en mega regenval.

De studie concludeert letterlijk dat wind- en zonne-energie andere onverwachte gunstige klimaateffecten kunnen hebben wanneer ze op grote schaal worden ingezet in de Sahara, waar de omstandigheden bijzonder gunstig zijn voor deze effecten.

Fossiele brandstoffen

Grootschalige zonne-installaties hebben een kleine impact op het globale klimaat in vergelijking met fossiele brandstoffen, die tegen 2100 de gemiddelde temperatuur met meerdere graden kunnen verhogen ten opzichte van pre-industriële condities, geeft professor Van Lipzig nog mee. 

Eerder werd ook al aangetoond dat er geen direct bewijs is dat offshore windparken zwaardere regenval op het land veroorzaken. De echte boosdoener van de toename van extreem weer, hitte en intense regenval is en blijft de mens door toenemende broeikasgassen in de atmosfeer te pompen.

(Stand van zaken: 28.11.2024)