Foto eerder protest São Paulo steekt opnieuw de kop op

Het broeit momenteel in São Paulo. Dat heeft alles te maken met het verbod in Brazilië op het gebruik van het sociale medium X dat werd uitgeroepen op 30 augustus door rechter Alexandre de Moraes. Uit protest tegen die beslissing kwamen heel wat mensen op straat. 

Op Facebook en X wordt een foto gedeeld die dat protest zou moeten weergeven. Ook X-eigenaar Elon Musk reageerde onlangs op een bericht met die foto met de boodschap "de mensen van Brazilië zijn niet gelukkig met het huidige regime". Geeft de foto dan echt het recente protest weer?

Beoordeling

Nee, de foto toont een protest in februari 2024 als steun voor voormalig Braziliaans president Jair Bolsonaro. Het protest vond toen wel op dezelfde locatie in São Paulo plaats.

Feiten

Via een reverse image search kan Deutsche Presse-Agentur (dpa) achterhalen dat de foto al een stuk ouder is dan het recente protest van 7 september in São Paulo. Op 26 februari 2024 gebruikten Braziliaanse media gelijkaardige beelden voor het eerst in nieuwsartikels.

Die artikels berichtten hoe op 25 februari in São Paulo een protest plaatsvond uit steun voor voormalig president Jair Bolsonaro. Bolsonaro had de bevolking opgeroepen om samen te komen in de stad.

Tegen hem liepen op dat moment immers meerdere gerechtelijke onderzoeken, onder meer voor zijn rol in de bestorming van het parlement in 2023. Die oproep van de president werd aanhoord: in de straten van São Paulo verzamelden zich toen 185.000 Brazilianen volgens Braziliaanse media. 

Ook andere internationale nieuwsmedia hadden reporters ter plaatse die gelijkaardige foto's produceerden. Onder meer het persagentschap AFP en Bloomberg waren aanwezig. Zij schrijven dat de foto werd genomen in de Avenida Paulista, een hoofdstraat in de stad. 

De exacte foto, zoals die op sociale media rondgaat, is echter niet terug te vinden. Vermoedelijk werd die van achter een glasraam geschoten gezien de blauwe reflectie links in beeld. Een vergelijking van visuele elementen tussen de foto op sociale media en de andere foto's toont echter dat het wel degelijk om dezelfde situatie gaat: de witte vrachtwagen rechtsonder en de opstelling van de gekleurde parasollen zijn identiek.

Protest september

De berichten op sociale media koppelen de foto dus ten onrechte aan een ander, meer recent protest dat op 7 september 2024 plaatsvond, wederom op de Avenida Paulista in São Paulo. Dat protest was toen gericht tegen de beslissing van de Braziliaanse rechter Alexandre de Moraes: hij verbood op 30 augustus X (het voormalige Twitter) in heel Brazilië. Die beslissing volgde na een maandenlang geschil met Elon Musk. De Moraes eiste dat Musk desinformatie op zijn platform ging aanpakken, maar kreeg geen gehoor van Musk.

Voor Brazilië heeft die beslissing wel degelijk een grote impact: het land staat wereldwijd op plek nummer vier op vlak van X-gebruikers.

In totaal zouden een paar duizend supporters aanwezig zijn geweest tijdens dit protest, waaronder ook Bolsonaro. Een pak minder dus dan de 185.000 eerder in februari. Beelden van dat protest zijn hier, hier en hier te zien. 

(Stand van zaken: 11.09.2024)