Ontbrekende context

Afval van zonnepanelen onvergelijkbaar met kernafval

30.7.2024, 17:05 (CEST)

Zonnepanelen produceren meer giftig afval dan een kerncentrale, zo wordt online beweerd. Maar er zijn geen gedegen bronnen die dat onderstrepen. Sterker nog: hier worden appels met peren vergeleken.

"Uit een onderzoek is gebleken dat zonnepanelen per eenheid energie 300 keer meer giftig afval produceren dan kerncentrales", zegt een bericht op Facebook. Een groot probleem, want een zonnepaneel gaat maar 25 tot 30 jaar mee. Dat eerste wordt echter niet ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. 

Beoordeling

De bron van deze claim vergelijkt afval van zonnepanelen met kernafval, wat niet zomaar kan. Het klopt wel dat zonnepanelen meestal zo’n 25 jaar meegaan. Als een zonnepaneel niet meer bruikbaar is, is het daarnaast de bedoeling dat de apparatuur gerecycleerd wordt.

Feiten

Het bericht beweert dat zonnepanelen 300 keer meer giftig afval produceren dan kerncentrales. Deze bewering komt echter niet uit wetenschappelijk onderzoek, maar uit een oud internetartikel.

In zonnepanelen zitten inderdaad soms gevaarlijke stoffen als lood, antimoon of PFAS. Lood zit in het soldeermateriaal, antimoon zorgt voor de helderheid van het glas en PFAS kan in het achterblad zitten. Maar deze gevaarlijke stoffen kun je niet één op één vergelijken met kernafval. Bij de productie van kernenergie ontstaat radioactief afval. Dit geeft straling af en kan grote gezondheidsklachten veroorzaken als je hiermee in contact komt.

Geen wetenschappelijk onderzoek 

De bron van de informatie is Environmental Progress, een Amerikaanse non-profit organisatie die zich hard maakt voor nucleaire energie. De organisatie doet geen wetenschappelijk onderzoek. Het instituut is opgericht door de auteur Michael Shellenberger. Zijn werk rondom klimaatverandering heeft in het verleden kritiek gekregen van milieuwetenschappers die zijn werk 'inaccuraat' en 'slechte wetenschap' vinden.

De bewering van de organisatie dat zonnepanelen voor 300 keer meer giftig afval zorgen dan kerncentrales heeft dpa laten beoordelen door de Umweltbundesamt (UBA). Dat is het milieubureau van de Duitse overheid. Volgens de UBA is het artikel dubieus. Er worden wel bronnen gebruikt, maar die werden willekeurig bij elkaar gegooid om de gewenste bewering te krijgen.

Giftig afval 

Verder bevatten niet alle zonnepanelen gevaarlijke hoeveelheden giftig afval, zegt de Environmental Protection Agency (EPA). Dat is een onafhankelijk instituut in de Verenigde Staten dat zich op volksgezondheid en de bescherming van het milieu richt. Ook het RIVM wijst erop dat er zonnepanelen zonder lood en PFAS te koop zijn.

Zonnepanelen gaan gemiddeld zo’n 25 jaar mee. In Nederland zullen daardoor in 2030 naar verwachting een kwart miljoen zonnepanelen aan het einde van hun levensduur zijn, schat de TNO, een Nederlandse organisatie voor natuurwetenschappelijk onderzoek. Omdat er zo’n grote hoeveelheid afval van zonnepanelen op ons afkomt, wil het RIVM dat Nederland zich meer gaat richten op het duurzaam recyclen ervan en al bij het ontwerp van een zonnepaneel denkt aan het recyclen. 

(Stand van zaken: 30.07.2024)

Links

Facebook (gearchiveerd & video gearchiveerd)

Bericht van Environmental Progress (gearchiveerd)

RIVM over afval zonnepanelen (gearchiveerd)

Rijksoverheid over kernafval (gearchiveerd

Website Environmental Progress (gearchiveerd)

Oprichting Environmental Progress bij nieuwsmedium SFGATE (gearchiveerd)

Michael Shellenberger bij The Breakthrough Institute (gearchiveerd)

Beoordeling van werk Shellenberger door Climate Review (gearchiveerd)

Beoordeling van werk Shellenberger door Yale Climate Connections (gearchiveerd

Duitse factcheck van dpa

Umweltbundesambt (gearchiveerd)

EPA over gevaarlijke stoffen zonnepanelen (gearchiveerd)

TNO over levensduur zonnepanelen (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.