Foto's van Qatarese organisatie in Gaza fout geïnterpreteerd

Op sociale media worden twee foto's verspreid in verschillende talen die volgens internetgebruikers een "Hamas luxekantoor voor 7 oktober en vandaag" weergeven. Op de ene foto is een vergaderruimte te zien waar verschillende mannen aanwezig zijn. Opvallend zijn de twee portretten aan de muur: die zijn namelijk ook op de tweede foto te zien. Op die foto poseert een Israëlische soldaat voor de camera in een volledig verwoeste ruimte. Enkel een zetel en de twee portretten blijven nog over. Gaat het hier echt om kantoren van Hamas?

Beoordeling

Geen van beide foto's toont een Hamaskantoor. Op de eerste foto, die dateert uit juli 2021, is een gebouw van een Qatarese hulporganisatie in Gaza-Stad te zien. De tweede foto, die dateert van november 2023, toont ook hetzelfde Qatarese gebouw in Gaza-stad.

Feiten

De posts op sociale media suggereren dat de foto met de onverwoeste vergaderruimte de oudste foto is en dat klopt. Dat is te achterhalen via een reverse image search. De foto werd voor het eerst gedeeld op 12 juni 2021 door het Qatarees Comité voor de wederopbouw van Gaza op hun sociale media. 

Deze organisatie is een commissie van het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken en is actief sinds 2012. Het comité zette heel wat projecten op poten om de Palestijnse bevolking te ondersteunen.

Op de foto is een ruimte binnen het hoofdkwartier van het Comité te zien. Dat is af te leiden uit verschillende andere berichten die foto's van dezelfde zaal delen. Op de foto hier in kwestie is een ontmoeting te zien tussen de voorzitter van het comité Mohammed Al-Emadi (tweede van rechts) met verschillende leiders van Hamas. Nieuwsartikels hebben destijds ook bericht over de gesprekken. Dat de locatie vaak gebruikt wordt voor zo'n ontmoetingen is duidelijk uit de vele X-berichten van het Comité. 

Op basis van foto's op de site van het Comité, kon Deutsche Presse-Agentur (dpa) de exacte locatie van dit hoofdkantoor bepalen, namelijk op 31°31'11"N, 34°25'52"O. Het Comité is gelegen in het westen van Gaza-Stad, vlakbij de Middellandse Zee.  

Tweede foto: ook Qatarees gebouw in Gaza

De tweede foto is veel recenter. Die werd dit jaar op 27 juni gepost op sociale media door Younis Tirawi, een Palestijns journalist in Gaza die via sociale media de oorlog in kaart brengt. Hij schreef onder andere al voor Bellingcat, een gerenommeerde onderzoeksjournalistieke organisatie. 

Deutsche Presse-Agentur (dpa) nam contact op met de journalist. Hij meldt dat de foto afkomstig is van een Instagrampagina van een Israëlische soldaat die de foto op 24 november 2023 postte. Het profiel is niet openbaar, maar Tirawi bezorgde dpa een screenshot van de post en een link. 

Vermoedelijk dezelfde locatie

Tirawi bevestigt ook dat de tweede foto genomen werd in hetzelfde Qatarese gebouw. Dat valt ook af te leiden uit heel wat gelijkaardige elementen tussen de foto's, zoals bijvoorbeeld de marmeren muur met gouden omlijsting en de twee portretten van de Qatarese staatshoofden. Tirawi's verklaring lijkt dus zeer aannemelijk. 

Wel gaat het vermoedelijk om een andere ruimte. Bepaalde elementen komen namelijk niet overeen: de lampen boven de portretten uit de tweede foto zijn niet te zien in de eerste en ook de patronen op de marmeren muur zijn verschillend. 

Bovendien is het effectief zo dat het hoofdkwartier tijdens de oorlog in Gaza gebombardeerd werd door Israël en grotendeels vernield is. Dat gebeurde in november 2023. Verschillende mediaberichten zijn hierover verschenen. Het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde toen in een persbericht dat bombardement. 

Conclusie: een nieuwe schuilplaats van Hamas werd dus al zeker niet ontdekt. Het gaat hier om een Qatarees gebouw in Gaza-stad.

(Stand van zaken: 05.07.2024)

Opmerking: deze check werd aangepast om de reactie van Younis Tirawi toe te voegen.