Niet-hernieuwbare energie

Aardolie raakt veel sneller op, dan dat het er bij komt

11.06.2024, 15:54 (CEST)

Wat maakt goederen schaars? Dat is een interessante economische vraag. In het geval van aardolie ligt het antwoord echter niet bij een kwaardaardige elite, zoals online wordt beweerd. Waar dan wel?

Het is weer zover: we worden allemaal voor de gek gehouden. Volgens deze veel gedeelde post zijn fossiele brandstoffen, in de video specifiek aardolie, helemaal niet schaars. De 'elite', wie dat dan ook precies moge zijn, zou deze leugen verspreiden zodat de prijs hoog blijft. "In feite is er bijna net zoveel ondergrondse olie als er water hier op aarde is", wordt beweerd. Tijd om te checken: wie houdt hier wie voor de gek?

Beoordeling

Aardolie, en fossiele brandstoffen in het algemeen, zijn schaars omdat we ze sneller opgebruiken dan dat ze in de aardbodem ontstaan. Deze olie raakt dus wel degelijk op, en wel binnen 47 jaar met het huidige consumptiepijl.

Feiten

De Tiktokvideo komt van een Arabisch profiel dat vol staat met filmpjes van rijkelijk pruttelende oliebronnen in de woestijn. In deze beelden ziet het winnen van aardolie er simpel uit, maar het komt niet zomaar naar boven.

De olie zit diep onder de grond, en er moet dus altijd flink geboord worden voordat het naar boven komt. Het kan zijn dat de olie onder grote druk opgeslagen zit tussen verschillende aardlagen, waardoor het, nadat een gat is geboord, op eigen kracht naar boven gestuwd wordt.

Dat ziet er dan misschien overvloedig en flamboyant uit op beeld, maar is geen bewijs dat aardolie niet schaars zou zijn. Dat is het namelijk wel. En dat ligt niet zozeer aan de olie zelf, als de manier waarop wij mensen de olie gebruiken.

Ontstaansproces van miljoenen jaren

Aardolie is ontstaan toen onder andere plankton en algen naar de bodem van de oude zeeën op aarde zonken en werden begraven onder andere lagen sediment zoals klei en zand. De laag dode algen en diertjes werd op elkaar geperst en verhit door de druk van de aardlagen. Over miljoenen jaren leidde dat tot de vorming van aardolie, aardgas en steelkool. Het verzamelbegrip voor deze drie is 'fossiele brandstof'.

Een groot deel van de huidige ruwe aardolie is gevormd in het Mesozoïcum - tussen 252 en 66 miljoen jaar geleden. In dat tijdsbestek van miljoenen jaren zit de crux om het schaarste verhaal te begrijpen: ja, momenteel ontstaan diep in de aarde nog steeds fossiele brandstoffen, maar bij lange na niet zo snel als dat het opgebruikt wordt. Aardolievelden die zijn leeggepompt, worden dus niet zo snel aangevuld.

Geen kringloop zoals water

De hoeveelheid aardolie is dus ook niet te vergelijken met die van water. Als aardolie wordt verbrand, komt het niet in een kringloop zoals die van water terecht. De hoeveelheid water op aarde is namelijk constant - enkel de vorm (vloeibaar, bevroren, gas) verandert.

Dat de aardolie in de aarde niet voor altijd de grote energiebehoefte van de moderne wereld kan dekken, is dus duidelijk. Daarom wordt het ook een niet-hernieuwbare energie genoemd. Hoelang we nog precies vooruit kunnen op de aardoliereserves hangt af van hoeveel we er jaarlijks wereldwijd van opmaken. Verschillende schattingen van de laatste tien jaar gaan er vanuit dat, als het oliegebruik op het huidige pijl blijft, we nog maar een paar decennia hebben.

De kans bestaat dus dat in deze eeuw de aardolie op raakt. En daarmee waarschijnlijk ook de desinformatie dat deze olievoorraad op aarde oneindig zou zijn.

(Stand van zaken: 11.06.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Originele TikTok 2021 (gearchiveerd met video)

TikTokprofiel (gearchiveerd)

Artikel NAM (gearchiveerd)

Afbeelding aardolie in aarde (gearchiveerd)

BP Spreekbeurtpakket aardolie (gearchiveerd)

Artikel National Geographic (gearchiveerd)

Factcheck Reuters (gearchiveerd)

Artikel Watereducatie (gearchiveerd)

Atlas Natuurlijk Kapitaal (gearchiveerd)

Scientias over oliereserves (gearchiveerd)

Worldometer aardolie (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.