Kan geen weer beïnvloeden

Amerikaanse raketradar heeft niets te maken met HAARP

12.4.2024, 17:38 (CEST)

Als je bepaalde stemmen op het internet gelooft, is HAARP een bron van veel kwaad. Het is dan ook goed om te onthouden wat het echt is, en wat het niet is: zoals een raketradar.

Een onderzoeksproject in Alaska genaamd HAARP: het klinkt eerder onschuldig, maar volgens velen online is het dé boosdoener die met radiogolven aardbevingen en andere natuurrampen veroorzaakt. Een foto van wat zo een HAARP-transmitter zou moeten tonen wordt gedeeld op Facebook. De installatie is gigantisch, maar wat doet het nu écht?

Beoordeling

De foto toont een antiraketradar van de Amerikaanse ministerie van Defensie in Texas. De radar heeft niets te maken met HAARP, een wetenschappelijk onderzoeksproject dat evenmin natuurrampen kan veroorzaken.

Feiten

Een reverse image search brengt al snel duidelijkheid over de ware aard en functie van de gigantische machine. Het is een sea-based X-band radar van het Amerikaanse leger, een antiraketradar geïnstalleerd op een oud boorplatform aan de kust van Texas. Het maakt deel uit van het raketverdedigingssysteem van de VS en werkt op radiogolven.

Het is niet de eerste keer dat deze raketradar het onderwerp was van desinformatie. In februari 2022 werd het op sociale media ook onterecht verantwoordelijk geacht voor storm Eunice die toen over Europa trok, zoals dpa destijds schreef.

HAARP

De raketradar heeft dus niets te maken met HAARP, een wetenschappelijk onderzoeksproject in Alaska. HAARP onderzoekt de ionosfeer, een laag in het bovenste stuk van de atmosfeer, en de rol die het kan spelen bij het sturen van radiosignalen.

Doorheen de jaren is HAARP het onderwerp van talrijke complottheorieën, maar de realiteit is niet zo sinister en spannend. Aangezien weersomstandigheden worden geproduceerd in de troposfeer en stratosfeer, kan HAARP dus niet het weer beïnvloeden.

Aardbevingen en andere rampen

Ook natuurrampen kunnen niet op het conto van HAARP worden geschreven. HAARP werkt met hoge frequentie-radiogolven en die kunnen geen steenverschuiving in de aardkorst veroorzaken, zoals dpa al eerder aantoonde.

"HAARP is een hoge frequentie-zender," legt Robert McCoy uit. Hij is directeur van het geofysisch instituut van Alaska en legde in 2021 al uit waarom HAARP geen aardbevingen kan veroorzaken. "Zendingen van HAARP veroorzaken maar een klein effect op de ionosfeer voor een paar seconden. De faciliteit wordt bovendien maar enkele uren per jaar gebruikt".

Kortom: HAARP is simpelweg niet krachtig genoeg om zo een grote impact te kunnen hebben. Dat zegt ook Oliver Heidbach, geofysicus bij het Duitse geologie-onderzoekscentrum GFZ, aan dpa (Deutsche Presse-Agentur). "Radiogolven kunnen geen steenverschuiving in de aardkorst veroorzaken, en dus ook geen drukveranderingen. Daarom kunnen ze ook geen aardbeving veroorzaken."

Een academicus verbonden aan de universiteit van Maranhao, in Brazilië, beargumenteert in een studie het tegenovergestelde. Het is dan ook deze paper die online wordt gebruikt om de complottheorie kracht bij te zetten. Maar de studie werd nergens gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift en onderging dus ook geen peer review. De huidige stand van de wetenschap is duidelijk: HAARP heeft helemaal niet de kracht die nodig is om natuurrampen te kunnen veroorzaken.

(Stand van zaken: 12.04.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Resultaat reverse image search (gearchiveerd)

Foto installatie radar (gearchiveerd)

Over sea-based X-band radars I & II (I & II gearchiveerd)

HAARP FAQ (gearchiveerd)

KNMI over de atmosfeer (gearchiveerd)

KNMI over storm Eunice (gearchiveerd)

Factcheck Climate Feedback (gearchiveerd)

Over Oliver Heidbach en het GFZ (hier en hier gearchiveerd)

Paper Braziliaanse academicus (gearchiveerd)

Dpa-factchecks over HAARP I & II

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.