Verzonnen aankoop Zelensky

Highgrove House is nog steeds de thuis van koning Charles

4.4.2024, 18:12 (CEST)

Als je de berichten op sociale media moet geloven zou Oekraïens president Zelensky intussen een jacht en luxehuis op de kop getikt hebben. Volgens sommigen is daar nu een mega-aankoop aan toegevoegd.

"Hij heeft vast een optrekje gekocht, voor het moment dat de Oekraïners in opstand komen of de oorlog vernietigend verloren is en hij met zijn laffe staart tussen de benen gevlucht is." Dit bericht of een variatie erop verschijnt op verschillende sociale mediakanalen. De gebruikers beweren dat Oekraïens president Volodymyr Zelensky het luxehuis Highgrove House van de Britse monarchie heeft opgekocht voor een bedrag van twintig miljoen pond. 

"Waarom moeten wij zoveel geld in een oorlog pompen als de president dit uitgeeft?", stelt een Nederlander zich hierbij de vraag. Maar klopt deze claim eigenlijk wel?

Beoordeling

Nee, want voor deze aankoop is geen enkel bewijs. Britse media berichten nergens over deze aankoop. De uitspraken van personen die betrokken zouden zijn bij de zaak zijn bovendien volledig verzonnen.

Feiten

Alle berichten op sociale media verwijzen naar een artikel dat hierover verscheen op de website Londoncrier. Daarin staat dat Highgrove House, het familiehuis van koning Charles III, eind februari zou verkocht zijn aan de Oekraïense president.

De bewijsvoering in het artikel zijn uitspraken toegeschreven aan Grant Harrold, de ex-butler van de koning die lange tijd op Highgrove House gewerkt heeft. Hij zou gezegd hebben dat de verkoop onderhandeld werd op 29 februari tijens het bezoek van Olena Zelenska, de vrouw van Zelensky, aan het Verenigd Koninkrijk. Bovendien zou volgens Harrold het ontslag van zes medewerkers van het Highgrove House hier ook op wijzen.

Verdachte website

Een analyse van deze website doet echter onmiddellijk enkel alarmbellen afgaan: nergens op de site staat te lezen wat het opzet is van de nieuwssite, de naam van Grant Harrold werd verkeerd gespeld en over het algemeen geeft de website een vrij slordige indruk. 

Belangrijker is echter dat de site pas bestaat sinds 26 maart 2024, zo blijkt uit de tool WhoIs. Daarnaast zijn de sociale mediapagina's die op hun website staan, zoals Facebook, geen echte pagina's maar verwijzen ze door naar pagina's van een softwarebedrijf. Dat oogt allemaal verdacht.

Ontbrekende berichtgeving

Op zoek naar berichtgeving over deze verkoop, ontbreekt het zowel in de Britse pers als internationale pers aan media-aandacht hierover.  Deutsche Presse-Agentur(dpa) contacteerde de verschillende betrokken partijen om een reactie in deze zaak: Grant Harrold, het persbureau van president Zelensky en het persbureau van Highgrove Gardens. 

Op het moment van publiceren kreeg dpa antwoord van een persmedewerker van Grant Harrold die vermeld staat op zijn website The Royal Butler. Zij stelde het volgende via mail: "Deze claims zijn volledig vals en Grant Harrold heeft geen enkele reactie gegeven over dit verhaal."

Bovendien valt over dit verhaal niets te lezen op de verschillende sociale mediakanalen van het Brits koninklijk huis en van president Zelensky. Volgens de site van Highgrove House is het landhuis sinds 1980 in het privébezit van koning Charles III en is dat nog steeds zo. De meest recente lijst van koninklijke residenties van het Britse koningshuis uit 2023 maakt nog melding van Highgrove House.

Er is met andere woorden geen enkel bewijs voor deze aankoop én het bewijs dat wordt gebruikt door Londoncrier is vals. De factcheckers van Ukrinform en het Center for Countering Disinformation kwamen tot eenzelfde conclusie.

Debat over steun aan Oekraïne

Het is niet de eerste keer dat zogenaamde aankopen van president Zelensky een bron zijn van desinformatie. Hij werd in het verleden al beschuldigd een luxejacht van tientallen miljoenen dollar gekocht te hebben, net zoals hij zogezegd de villa van nazileider Joseph Goebbels zou gekocht hebben. Verschillende nieuwsorganisaties, waaronder dpa, toonden al aan hoe die claims vals waren en gestuurd werden vanuit Russische sites. 

Die desinformatie speelt ten slotte in op het debat dat in Nederland, en bij uitbreiding in West-Europa, leeft over de financiële steun voor Oekraïne. In Nederland heerst voorlopig nog consensus over die steun, al zijn er ook steeds meer partijen zoals de PVV die tegen verdere financiële steun zijn, stelde de Volkskrant enkele maanden terug.

(Stand van zaken: 04.04.2024)

Links

Bericht sociale media I, II & III (hier, hier en hier gearchiveerd)

Artikel Londoncrier (gearchiveerd)

Website en sociale media Londoncrier I & II (gearchiveerd hier en hier)

Pagina van Grant Harrold (gearchiveerd)

WhoIs tool (gearchiveerd)

WhoIs analyse van Londoncrier (gearchiveerd)

Zoekopdracht mediaberichtgeving (gearchiveerd)

Sociale media koningshuis I & II (hier en hier gearchiveerd)

Sociale media van Volodymyr Zelensky I & II (hier en hier gearchiveerd)

Lijst van Britse koninklijke residenties (gearchiveerd)

Webpagina van Grant Harrold (gearchiveerd)

Factcheck van Ukrinform (gearchiveerd)

Post van Centre for Countering Disinformation (gearchiveerd)

Media over Russische desinformatie I & II (hier en hier gearchiveerd)

Dpa-factcheck villa Goebels

Pagina Nederlandse overheid (gearchiveerd)

Bericht uit de Volkskrant (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.