Valse beweringen over identiteit aanslagplegers

Een concerthal aan de rand van Moskou was op 22 maart 2024 het doelwit van een terroristische aanslag. Wie exact achter die aanslag zat is sindsdien een veel besproken onderwerp. Onder andere president Poetin wees al snel met de vinger naar Oekraïne.

Op sociale media wordt nu gezegd dat één van de gearresteerde terroristen Rustam Azhiyev is, "een Oekraïens staatsburger en een 'voormalige' soldaat." Beelden van een man en een foto van ogenschijnlijk het paspoort van Azhiyev moeten als bewijs dienen. Wat is er nu precies geweten over de hoofdverdachten?

Beoordeling

De verdachte is een Tadzjiek genaamd Dalerdzhon Mirzoyev. Hij is niet Rustam Azhiyev, een Tsjetsjeense soldaat. Die laatste heeft maar seven vingers, terwijl de verdachte terrorist ze nog alle tien heeft. De twee mannen lijken ook helemaal niet op elkaar. De vier gearresteerde hoofdverdachten zijn allemaal Tadzjieken.

Feiten

De man met het kaki T-shirt in de video is één van de verdachten die werd gearresteerd in verband met de aanslag in Moskou. Beelden, die ook door Russische media gedeeld worden, tonen hoe de verdachte hardhandig is opgepakt en ondervraagd wordt. De vier hoofdverdachten verschenen op 25 maart zwaar gehavend voor de rechter in Rusland en blijken uit Tadzjikistan te komen, hetgeen ook de Russische media deelt. Verschillende bronnen, waaronder de BBC en een invloedrijk Russische Telegramkanaal identificeren de gearresteerde man uit de sociale mediaposts als Dalerdzhon Mirzoyev.

Tsjetsjeense soldaat

Vanuit Russische hoek wordt de naam van Rustam Azhiyev niet genoemd in verband met de aanslag. Azhiyev, ook gekend onder de naam Abdul Hakim al-Shishani, is een Tsjetsjeen die tegen Rusland vocht in de Russisch-Tsjetjseense oorlog.

Nu is hij actief aan Oekraïense kant in de oorlog in Oekraïne. In het najaar van 2022 verkreeg Azhiyev ook de Oekraïense identiteit, zo blijkt uit nieuwsartikelen en een Tsjetsjeens Telegramkanaal. Wat op sociale media wordt beweerd over Azhiyev klopt dus, alleen kan hij onmogelijk de gearresteerde terreurverdachte zijn.

Vingers, oren en neus

Naast mediaberichten zijn daar drie fysieke aanwijzingen voor. Ten eerste: de handen. In beelden van de rechtbank is de terreurverdachte te zien. Hij draagt nog steeds hetzelfde kaki T-shirt als bij zijn arrestatie. Ook zijn handen komen in beeld en hij heeft al zijn vingers. En dat terwijl Azhiyev er nog maar zeven heeft: hij verloor drie vingers aan zijn linkerhand door een ontplofte granaat. Dat is duidelijk te zien in foto's van Azhiyev. De twee kunnen dus onmogelijk dezelfde persoon zijn: vingers groeien niet terug.

Ten tweede: de oren. Azhiyev heeft bloemkooloren, terwijl dat niet het geval is bij de gearresteerde man. Ten derde: de neus. Die is zeer duidelijk verschillend, de gearresteerde verdachte heeft een haakneus en Azhiyev heeft dat niet. In het algemeen lijken de twee mannen bitter weinig op elkaar, buiten de donkere haarkleur.

Onduidelijkheid

Hoewel er verschillende verdachten zijn opgepakt, blijft er ook nog veel onduidelijkheid over wie nu exact achter de aanslag zit. Islamitische Staat (IS) eiste vrijwel onmiddellijk verantwoordelijkheid op. Poetin zelf zegt dat de aanslag werd gepleegd door "radicale moslim" terwijl hij ook een link naar Oekraïne blijft zoeken. Op dit moment is er geen gedegen bewijs dat Oekraïense betrokken was.

Desalniettemin wordt online gretig gezocht naar een Oekraïense link. Zo schreef dpa al over vier Oekraïense paspoorten die onterecht in verband werden gebracht met de hoofdverdachten. Hoe de vork dan ook precies in de steel mag zitten, één ding is zeker: Rustam Azhiyev is niet één van de verdachten gearresteerd voor de aanval.

(Stand van zaken: 02.04.2024)