Te veel CO2 schept geen paradijs op aarde

Op sociale media gaat een beeld rond van een droge, zanderige woestijn tegenover een groene oase met prachtige natuur. Het eerste zou een plek zijn waar geen CO2 is, het tweede een plek met CO2. De conclusie van de gebruikers luidt: "De natuur kan niet zonder CO2." Klopt het wel dat CO2 per definitie goed is voor de natuur? 

Beoordeling

Het is misleidend dat CO2 per definitie goed is voor de natuur. Enerzijds is het belangrijk voor veel essentiële processen op aarde. Anderzijds is de enorme CO2-uitstoot die de mens de laatste tweehonderd jaar veroorzaakte de reden voor klimaatverandering, waar veel van de natuur juist onder lijdt. Zo reageren planten bijvoorbeeld heel verschillend op de stijgende hoeveelheid CO2 in de lucht.

Feiten

Het beeld dat op sociale media rondgaat, bestaat eigenlijk uit twee verschillende beelden: de een toont een desolate woestijn, de ander een groene oase. De afbeelding van de groene oase is echter geen echte foto, maar een beeld dat vaak wordt gebruikt op posters. Een reverse image search van de foto zonder tekst via Google Lens toont dat. Het beeld van de woestijn is wel echt: Google Lens vindt een stockfoto uit de woestijn van Oman. 

De twee beelden lijken vooral karikaturaal gebruikt te zijn. Ze hoeven niet echt te zijn, maar moeten vooral bewijzen dat CO2 (en bij uitbreiding klimaatverandering) goed is voor de natuur. 

Koolstof is noodzakelijk om te leven

Wat is hier nu van aan? Wel, het klopt dat koolstofdioxide noodzakelijk is voor het leven op aarde. De koolstofcyclus regelt onder andere de temperatuur op aarde, voorziet in energie en maakt leven mogelijk. De koolstofcyclus houdt de uitwisseling van koolstofatomen tussen de aarde en de atmosfeer in en gebeurt continu. 

Tijdens die cyclus wordt op aarde de koolstof opgeslagen in oceanen, rotsen en organismen, zoals bijvoorbeeld planten. Vulkaanuitbarstingen en het verbranden van fossiele brandstoffen zorgen er dan weer voor dat de koolstofatomen terug in de atmosfeer terechtkomen. De koolstof bindt met zuurstof, en koolstofdioxide (CO2) ontstaat.

Klimaat

Dat koolstofdioxide goed is, zelfs essentieel voor het leven op aarde, is dus geweten. Er is echter meer aan de hand: de laatste tweehonderd jaar is de uitwisseling van koolstof tussen aarde en atmosfeer sterk veranderd. De koolstofdioxide aanwezig in de atmosfeer is in de laatste 3,6 miljoen jaar nog nooit zo hoog geweest.

Er heerst consensus onder wetenschappens dat die grote hoeveelheid koolstofdioxide door de mens veroorzaakt is en voor de opwarming van de aarde gezorgd heeft. Die opwarming gebeurt bovendien sneller dan ooit: de huidige opwarming gebeurt tien keer sneller dan gemiddeld na een ijstijd, publiceerde NASA. Deutsche Presse-Agentur (dpa) schreef in het verleden al over de rol van de mens op de klimaatverandering.

Impact op de natuur

Is klimaatverandering dan slecht voor de natuur? Zeker wel. Wetenschappers toonden al heel wat consequenties aan van klimaatverandering: onder andere meer droogtes, overstromingen en daling van de biodiversiteit. De natuur kan zich niet snel genoeg aanpassen aan de veranderende omstandigheden ten gevolge van klimaatverandering.

Ten slotte is het zo dat niet alle planten op dezelfde manier reageren op een stijgende CO2-uitstoot. Voor sommige planten werkt dat zelfs beter. Dpa wijdde daar ook al een artikel aan. Dus stellen dat CO2 leidt tot een paradijs op aarde, is de wetenschappelijke realiteit en complexiteit ontkennen. 

(Stand van zaken: 26.03.2024)