Geen complot
Animatie van een maanlanding ter illustratie in reportage
28.2.2024, 16:21 (CET)
Vorige week kwam de eerste commerciële vlucht naar de maan op plaats van bestemming aan. Reden voor twijfel, althans voor sommige Facebookgebruikers. "Beelden van de maanlanding live op onze fantastische media, terwijl links boven de maan schijnt", wordt bij een screenshot van een SBS6-uitzending geschreven. Inderdaad, er is iets maanvormigs in de linkerbovenhoek te zien. Maar is dit dan meteen de maan?
Beoordeling
De foto toont helemaal niets, want ze is allereerst geen echt beeld, maar een oudere animatie van een maanlanding. Daarbovenop is er in het echt vanaf de maan wel degelijk iets maanvormigs te zien, namelijk: de aarde.
Feiten
De foto op sociale media is gemaakt tijdens een uitzending van SBS6 om 07:21 's ochtends. Afgaande op informatie op de blauwe nieuwsbalk onder in het scherm was de datum 24 februari 2024. Op de website van SBS6 is het specifieke fragment helaas niet terug te vinden.
Hoogstwaarschijnlijk ging het nieuws over de eerste succesvolle commerciële maanlanding op 23 februari. Dat werd uitgevoerd door het bedrijf Intuitive Machines, dat in de uitzending van SBS6 ook als bron voor de beelden wordt genoemd.
Het ruimteschip van Intuitive Machines was verder onbemand. Live beelden van een landing zijn niet gemaakt. Een camera van NASA heeft inmiddels van veraf wel een foto kunnen maken van het ruimteschip op de maan.
Animatie
Hoe wordt dan een nieuwsreportage over zo'n onderwerp gemaakt? Met beeld ter illustratie. Uit een reverse image search van de foto die op Facebook gedeeld wordt, blijkt dat de astronauten en de maan geanimeerd zijn. Die animatie werd ook in deze video van februari vorig jaar van de European Space Agency (ESA) gebruikt. Zij gebruikten de beelden ter illustratie van hun Terrae Novae project.
Vanaf de maan zie je de aarde
En om het verhaal helemaal rond te maken: in de animatie moet deze 'halve maan' waarschijnlijk de aarde voorstellen. Net zoals wij vanaf de aarde de maan kunnen zien, heb je vanaf de maan zicht op de aarde in verschillende fases (vol, half, kwartier).
(Stand van zaken: 28.02.2024)
Links
Informatie blauwe nieuwsbalk (gearchiveerd hier & hier)
Hart van Nederland (gearchiveerd)
Over Intuitive Machines (gearchiveerd)
Over reverse image search (gearchiveerd)
YouTube ESA-video (gearchiveerd, gearchiveerde video)
ESA over Terrae Novae (gearchiveerd)
Over zicht van de maan op aarde (gearchiveerd hier & hier)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.