Doodsoorzaak van verschillende presidenten loopt uiteen

"Een van de belangrijkste video's die er zijn", klinkt het gretig in meerdere Facebookposts. In het bijgevoegde filmpje volgt een opsomming van vijf regeringsleiders, die allemaal vermoord zouden zijn omdat ze weigerden coronavaccins in hun land toe te laten. De president van Madagaskar zou tot slot vanwege zijn coronabeleid maar op het nippertje een moordaanslag hebben overleefd. De video blijkt vooral belangrijk wanneer je de waanzin van complottheorieën wilt aantonen.

Beoordeling

Er is geen enkel bewijs dat een van deze regeringsleiders is vermoord vanwege hun coronabeleid. Moïse werd vermoord, maar daar zat een politieke machtsstrijd achter. Magufuli, Bakayoko, Nkurunziza en Dlamini stierven allemaal vanwege gezondheidsproblemen. Mensen die een moord beraamden op Rajoelina werden voor de poging al door de politie opgepakt.

Feiten

Jovenel Moïse

In de video wordt allereerst de oud-Haïtiaanse president Jovenel Moïse genoemd. Hij werd in juli 2021 vermoord in zijn eigen huis. Volgens de politie werd de moord uitgevoerd door huurlingen. Vorig jaar werd één van hen tot levenslang veroordeeld.

Het initiële plan van de samenzweerders was Moïse te ontvoeren en een Amerikaans-Haïtiaanse dokter Christian Sanon de nieuwe president te maken. In ruil zouden de huurlingen een vinger in de pap krijgen in het leger en de veiligheidsdienst.

Haïti verkeerde toentertijd al in crisis, en de moord op de president zorgde voor nog meer onrust. Criminele bendes winnen aan macht, en een nieuwe president is nog steeds niet gekozen.

John Magufuli

In maart 2021 overleed de toenmalige president van Tanzania, John Magufuli. Waar hij precies aan stierf was in Tanzania zelf onderwerp van discussie. Volgens de toenmalige regering kwam het door een hartaandoening, en stierf Magufuli in een ziekenhuis in Dar es Salaam.

Zijn politieke tegenstanders beweren dat hij stierf aan de gevolgen van COVID-19, en hiervoor in behandeling was in een ziekenhuis in Kenia. Magufuli nam de coronapandemie weinig serieus, en beweerde dat Tanzania zich dankzij gebeden bevrijd had van het virus. Hoe dan ook, van moord is geen sprake.

Hamed Bakayoko

Dat geldt ook voor de dood van Hamed Bakayoko in maart 2021. De president van Ivoorkust stierf aan de gevolgen van kanker, waarvoor hij in Duitsland behandeld werd.

Overigens was Ivoorkust een van de eerste landen die in februari 2021 coronavaccins ontving binnen het COVAX-project: dat was een internationaal samenwerkingsverband om ook armere landen van vaccins te voorzien.

Pierre Nkurunziza

Net als bij Magafuli wordt over de dood van de president van Burundi, Pierre Nkurunziza, gespeculeerd. Ook Nkurunziza ontkende tot zijn dood de coronacrisis en verkondigde meermaals dat God de lucht van Burundi zuiverde en het land beschermde tegen de pandemie.

Volgens regeringsbronnen stierf Nkurunziza in juni 2020 dan ook aan een hartstilstand. Andere bronnen wijten de dood van de president aan het coronavirus.

Ambrose Dlamini

Ambrose Dlamini, de premier van eSwatini (voorheen Swaziland), stierf in december 2020. Regeringsbronnen gaven geen doodsoorzaak op. Wel wist de media dat Dlamini vier weken eerder het coronavirus opliep en in Zuid-Afrika behandeld werd voor een zwaar ziekteverloop van het virus. Van een moord is dus ook hier geen sprake. Toen Dlamini stierf, waren er overigens nog geen vaccins tegen het coronavirus beschikbaar.

Andry Rajoelina

Als laatste wordt in de Facebookvideo Andry Rajoelina genoemd. Die zou een moordpoging hebben overleefd. In juli 2021 wist de politie van Madagaskar inderdaad mensen te arresteren die van plan waren de president om het leven te brengen. Wat het precieze motief zou zijn, is onbekend.

Rajoelina was geen voorstander van de coronavaccinaties en raadde eerst een kruidenthee aan als genezing voor een virusinfectie. In maart 2021 kwam hij hier op terug, en in mei dat jaar volgden de eerste vaccinaties in het land.

Kortom: hoewel sommige van deze wereldleiders om het leven kwamen door de gevolgen van een corona-infectie, hangt hun dood niet samen met een moord vanwege hun coronabeleid. Overigens schreef Deutsche Presse-Agentur (dpa) in 2021 al een factcheck over vrijwel dezelfde claim, waarin de dood van Moïse en Magufuli al besproken werd.

(Stand van zaken: 14.02.2024)