Protest in Polen vanwege arrestatie politici

Volgens een Facebookgebruiker is het Poolse volk massaal opgestaan tegen het World Economic Forum (WEF). Dat zouden deze beelden van een grote menigte, zwaaiend met Poolse vlaggen, moeten tonen. Protesteren deze Polen werkelijk tegen het WEF?

Beoordeling

Nee, de beelden hebben niets met een protest tegen het WEF te maken. De mensen in de video demonstreerden tegen de arrestatie van twee voormalig bewindslieden van de PiS-partij en tegen de hervormingen van de publieke omroep door de nieuwe regering van Donald Tusk.

Feiten

De beelden zijn daadwerkelijk in Polen gemaakt. De vele Poolse vlaggen wijzen daar al op, maar er zijn meer aanwijzingen. In de video is een gebouw te zien met een uithangbord waarop 'Czytelnik' staat. Een Google-zoekopdracht met dat woord leidt naar deze website, met een foto van het gebouw. Het blijkt te gaan om een uitgeverij en café, gevestigd in Warschau.

Zoeken naar Czytelnik in Google Maps toont dat het gebouw aan de straat Wiejska in het centrum van Warschau staat. Op de beelden van Google Street View zijn deze straat en het gebouw goed te zien. Het lijkt erop dat de maker van de video zich in het hoge appartementsgebouw aan de overkant van de straat bevond, gezien de hoek van waaruit is gefilmd.

In dezelfde straat Wiejska is de Sejm gevestigd. Dat is de Poolse landdag, vergelijkbaar met de Tweede Kamer in Nederland. Samen met de Senaat vormt de Sejm de hoogste Poolse volksvertegenwoordiging. Dat is niet toevallig, omdat het een protest vanwege binnenlandse aangelegenheden betrof.

Protest niet tegen WEF

Het protest dat de video toont was dan ook niet tegen het WEF gericht. De beelden circuleren online sinds 11 januari 2024 en werden op die dag ook gedeeld op het officiële X-account van de Poolse partij Prawo i Sprawiedliwosc (PiS).

Op 11 januari gingen tienduizenden Polen de straat op om te protesteren tegen de arrestatie van twee bewindslieden uit de vorige regering van het land. Voormalig PiS-minister Mariusz Kaminski van Binnenlandse Zaken en zijn toenmalig staatssecretaris Maciej Wasik werden op 10 januari gearresteerd in het presidentieel paleis van President Andrzej Duda. Zij waren eerder al veroordeeld tot een tweejarige gevangenisstraf vanwege machtsmisbruik.

Al voor hun arrestatie stond er een reguliere demonstratie gepland voor 11 januari. Die demonstratie was bedoeld tegen de hervormingen van de publieke omroep door de nieuwe regering van Donald Tusk. Door de arrestatie van Kaminski en Wasik kreeg dat protest nu een extra lading.

Politieke situatie in Polen

De politieke situatie in Polen is gespannen sinds een coalitie van pro-Europese oppositiepartijen bij de verkiezingen in oktober 2023 een meerderheid behaalde in de Sejm. Daarmee werd het einde van een periode van acht jaar ingeluid waarin het land werd geregeerd door de eurosceptische PiS-partij.

De PiS-partij lag gedurende diens regeerperiode voortdurend in de clinch met de EU. Vanuit Brussel klonk er steevast kritiek op het uithollen van de Poolse rechtsstaat en het tornen aan de Europese waarden van vrijheid en democratie door PiS.

Nadat de nieuwe regering van voormalig voorzitter van de Europese Raad Tusk was geïnstalleerd, begon hij al snel met het ongedaan maken van acht jaar PiS-beleid. Een van de eerste maatregelen van de nieuwe regering was het 'depolitiseren' van de publieke omroep. Die was namelijk volgens vele analisten een spreekbuis van PiS-regering geworden.

(Stand van zaken: 25.01.2023)