Start-up wil bosbranden voorkomen en CO2 ondergronds opslaan

Naar verluidt financieert Microsoft-oprichter Bill Gates een programma om 70 miljoen hectare bos te kappen en de bomen te begraven om klimaatverandering tegen te gaan. Dat wordt tenminste beweerd op Facebook (hier en hier). "Wie stopt deze waanzinnige maniak?" vraagt een gebruiker zich af. Maar bestaat dit ontbossingsplan wel echt?

Beoordeling

Nee, een investeringsfonds dat is opgezet door Bill Gates investeerde inderdaad in Kodama Systems, maar dat bedrijf gaat geen 70 miljoen hectare bos kappen. De Amerikaanse Forest Service wil 70 miljoen acres (28 miljoen hectare) bos "behandelen" om het bestendig te maken tegen bosbranden. Kodama levert een bijdrage én ontwikkelt een nieuwe techniek om CO2 uit bomen in de grond op te slaan, zodat het niet in de atmosfeer terechtkomt.

Feiten

Volgens de Facebookposts zou Gates’ Breakthrough Energy samen met andere partijen 6,6 miljoen dollar hebben geïnvesteerd in een bedrijf genaamd Kodama Systems. Dat is waar. Dat Kodama met dat geld de komende tien jaar 70 miljoen hectare bos zou willen kappen, klopt echter niet.

Kodama Systems maakte in december 2022 bekend 6,6 miljoen dollar te hebben opgehaald met een financieringsronde, die inderdaad mede werd geleid door Breakthrough Energy Ventures (BEV). BEV is een investeringsfonds, opgezet door Gates, dat investeert in bedrijven en technologische innovaties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Kodama Systems ontwikkelt technologieën om de klimaatbestendigheid van en CO2-opslag in bossen te verbeteren. De start-up zegt met de investeringen de ontwikkeling te kunnen versnellen van technologie om de efficiëntie van bosdunning te verbeteren. Bosdunning is het selectief weghalen van (dode) bomen, om andere bomen de ruimte te geven om te groeien.

Tegelijkertijd is Kodama bezig met een proef om de weggehaalde bomen onder de grond op te slaan. Daarmee kan worden voorkomen dat de CO2 die ze hebben opgenomen in de atmosfeer terechtkomt. Bomen nemen tijdens hun leven grote hoeveelheden CO2 op, maar die komt weer vrij zodra ze verbranden of sterven en vergaan.

Beter bosbeheer

In het westen van de Verenigde Staten zijn veel bossen dichtgegroeid en worden ze bedreigd door ziektes en bosbranden, aldus Kodama Systems. Megabranden, waarbij soms meer dan 100.000 hectare bos afbrandt, komen de laatste jaren inderdaad regelmatig voor, met name in Californië.

Om deze natuurbrandencrisis het hoofd te bieden, heeft de Forest Service van het Amerikaanse Ministerie van Landbouw een tienjarenplan opgetuigd, om een aanvullende 50 miljoen acres (20 miljoen hectares) aan brandgevaarlijk boslandschap te 'behandelen'. Door middel van bosdunning en gecontroleerde verbranding, moet brandgevaarlijke vegetatie worden verwijderd en de bossen weer gezond worden gemaakt.

Het weghalen van al die bomen en planten zorgt echter voor een nieuw probleem. Gerooide bomen en snoeiafval worden doorgaans op een hoop gegooid en achtergelaten om te rotten of gecontroleerd verbrand. Hierdoor keert de koolstof die erin is opgeslagen terug in de atmosfeer, waardoor de aardopwarming verder toeneemt, zo legt het Massachusetts Institute of Technology (MIT) uit.

Door verder onbruikbare biomassa onder de grond te stoppen, hoopt Kodama dus een oplossing voor beide problemen te hebben gevonden: het helpen voorkomen van bosbranden door bossen te dunnen, terwijl de koolstof uit de gerooide bomen onder de grond wordt opgeslagen.

Getal verkeerd geïnterpreteerd

Dat de Kodama voor deze doeleinden 70 miljoen hectare bos zou willen rooien is echter niet waar. "Dit verhaal is onjuist", vertelde Kodama-woordvoerder James Sedlak aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) in een e-mail op 29 september 2023.

Eerder vertelde Sedlak al aan persbureau AP, dat dit getal waarschijnlijk afkomstig is uit een artikel van het tijdschrift Forbes van juli 2023. Volgens dat artikel wil de Amerikaanse Forest Service 70 miljoen acres (28 miljoen hectare) dunnen, met name in het westen van de VS, om de dreiging van bosbranden te verminderen. "Maar dat betekent niet het kappen van alle bomen in dat gebied. Dat is verkeerd geïnterpreteerd," schreef Sedlak aan AP.

"Hoewel het misschien contra-intuïtief lijkt voor mensen die niet bekend zijn met het onderwerp, zijn de brandrisico's van dichtgegroeide bossen wel degelijk bekend bij de wetenschappelijke gemeenschap en overheidsinstanties. Uitdunnen is een standaardpraktijk en belangrijk, niet alleen voor het verbeteren van de brandbestendigheid, maar ook voor de algehele gezondheid van de bossen", vervolgde hij tegen dpa.

De techniek moet zich nog bewijzen

In Californië ligt het onderwerp bosdunning gevoelig. De potentiële voordelen ervan wegen niet voor iedereen op tegen de potentiële nadelen, zoals hier en hier valt te lezen.

Bovendien moet het begraven van biomassa zijn effectiviteit nog bewijzen. Als het zo goed werkt als gehoopt, "kan het een relatief goedkope en gemakkelijke manier zijn om een gedeelte te verminderen, van de miljarden tonnen broeikasgas die uit de atmosfeer moeten worden gehaal om de temperatuur op aarde te beheersen," stelt het MIT.

Maar totdat het op grote schaal is gedaan en nauwkeurig is bestudeerd, is het nog maar de vraag hoeveel de methode zal kosten, hoeveel koolstof ermee kan worden opgeslagen en hoe lang en betrouwbaar het broeikasgassen uit de atmosfeer kan houden.

(Stand van zaken: 04.10.2023)