Video's worden onterecht aan aardbeving Marokko gekoppeld

Twee video's: een van een straat volledig in puin, en eentje met een bewegend licht dat tegen een donkere hemel uit elkaar spat. Volgens sociale mediagebruikers tonen ze de situatie na en voor de hevige aardbeving in Marokko. "Zeer ernstig en onnatuurlijk", staat erbij geschreven. Maar hebben deze video's eigenlijk wel wat met Marokko van doen?

Beoordeling

Nee, beide video's tonen geen recente beelden uit Marokko. De eerste video laat de puinhopen in de stad Antakya zien na de aardbeving in Turkije in februari dit jaar. De tweede is een fictieve video, gemaakt door de kunstenaar Jay Hideaway.

Feiten

Te beginnen bij de eerste video, die een straat in puin toont. De vlag van Marokko en huilende emoji's zijn op het beeld gemonteerd. Door een screenshot van de video te maken en hiermee een reverse image search te doen, blijkt dat de beelden al ouder zijn en uit Turkije stammen.

De beelden zijn gemaakt door de Turkse foto- en videograaf Naim Aydar. Hij deelde de video als reel op zijn Instagramaccount op 9 februari 2023. Op 6 februari vond in het zuiden van Turkije de eerste zware beving plaats, waardoor zowel Turkije als Syrië zwaar getroffen werden.

Straat in Antakya

Volgens de hashtags bij de video is deze gemaakt in de stad Antakya. En inderdaad, op Google Maps is de straat (Cumhuriyet Cd.) terug te vinden. Op de satellietbeelden uit 2023 is te zien hoe een deel van het puin al is opgeruimd.

Dat het daadwerkelijk de straat uit de video is, is nog beter in Google Street View te herkennen met opnames uit 2022. Zo zijn in de Instagram reel (op 0:14) aan de linkerkant de grote rode letters boven een winkel te herkennen ('VESTEL') en iets verderop aan de rechterkant het smalle gebouw op de hoek. In de laatste seconden van het filmpje is ook deze grijze koepel van een moskee te zien, die nog wat verderop in de straat ligt. De beelden stammen dus met zekerheid uit Turkije, na de aardbeving in februari 2023.

Apocalyptische video uit 2020

De tweede video die in de post op sociale media gedeeld wordt, heeft net zomin wat met Marokko te maken. De originele versie van de video komt uit 2020 en is gemaakt door de kunstenaar Jay Hideaway, die 'Apocalyptic Video Art' maakt.

Dit filmpje zou volgens de scifi-kunstenaar een fictieve UFO-sighting in Los Angeles moeten voorstellen. Deutsche Presse-Agentur (dpa) nam deze video al uitgebreid onder de loep in deze factcheck.

HAARP ontketent geen aardbevingen

In de tweede video wordt rechtsboven in een commentaar nog de suggestie gewekt dat HAARP (oftewel het: High-frequency Active Auroral Research Program) iets met de aardbevingen in Marokko van doen zou hebben. Vergelijkbare claims kwamen ook na de aardbevingen in Turkije op. Toen schreef dpa al in meerdere factchecks dat het onderzoeksproject HAARP, gesitueerd in Alaska, geen steenverschuiving in de aardkost kan veroorzaken.

Aardbeving Marokko

In de nacht van 8 op 9 september vond een zware aardbeving van 6,8 op de schaal van Richter plaats. Het epicentrum lag ten zuiden van Marrakech. Volgens de laatste berichtgeving van de NOS ligt het dodenaantal al boven de 2800. Onder het puin wordt nog steeds naar overlevenden gezocht. Na de natuurramp kwam ook direct nepnieuws over de gebeurtenis op gang, zoals dit artikel van Pointer helder samenvat.

(Stand van zaken: 13.09.2023)